ΟΙ ΔΕΞΙΟΤΗΤΕΣ ΠΟΥ ΖΗΤΟΥΝ ΟΙ ΕΡΓΟΔΟΤΕΣ

Η αγορά εργασίας διαμορφώνεται από δύο παράγοντες: την προσφορά και τη ζήτηση. Η πρώτη αφορά εκείνους που αναζητούν εργασία και η δεύτερη αναφέρεται στους εργοδότες. Αν και φαίνεται απλή, αυτή η συσχέτιση ορισμένες φορές αποδεικνύεται ιδιαίτερα προβληματική και για τις δύο πλευρές, με αποτέλεσμα όσοι αναζητούν δουλειά να δυσκολεύονται να βρουν ή να βρίσκουν κάποια κατώτερη των ικανοτήτων τους, ενώ οι εργοδότες, παρά το ότι υπάρχει μεγάλη προσφορά, αδυνατούν να καλύψουν τα κενά τους.

Ένας τρόπος για να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα, από τη μεριά εκείνων που ψάχνουν για δουλειά, είναι να αναζητήσουν και να μάθουν τι είναι αυτές οι δεξιότητες που είναι απαραίτητες για τους εργοδότες και αφορούν όχι το παρόν, αλλά το μέλλον. Όπως σημειώνει η Laura Nurski (συγγραφέας στο ευρωπαϊκό think tank Bruegel), οι δεξιότητες που ζητούν οι εργοδότες δεν περιορίζονται μόνο στις δεδομένες εκείνες γνώσεις που αφορούν το εκάστοτε επάγγελμα (hard skills), αλλά επεκτείνονται και στις λεγόμενες θεμελιακές δεξιότητες (soft skills). Αυτές διακρίνονται σε τρεις κατηγορίες: γνωσιακές, διαπροσωπικές και δεξιότητες αυτοδιαχείρισης.

Οι γνωσιακές δεξιότητες περιλαμβάνουν την κριτική σκέψη, την επίλυση προβλημάτων και την ανάλυση. Οι διαπροσωπικές περιλαμβάνουν την ικανότητα ομαδικής εργασίας και συνεργασίας, όπως και την ικανότητα επικοινωνίας και τη συναισθηματική ευφυΐα, ενώ η αυτοδιαχείριση περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, τη δυνατότητα αυτοελέγχου, αποφασιστικότητας και προσαρμοστικότητας. Στις παραπάνω, προστίθεται και άλλη μία κατηγορία, οι ψηφιακές δεξιότητες, πολλές από τις οποίες πλέον θεωρείται σχεδόν δεδομένο ότι θα πρέπει να κατέχει όποιος κινείται στην αγορά εργασίας.

Για να γίνει κατανοητό το μέγεθος της ζήτησης αυτών των δεξιοτήτων αρκεί να δούμε τον κατάλογο που δημοσιεύει η Laura Nurski, o οποίος προέκυψε από την ανάλυση διαδικτυακών αγγελιών εργασίας. Οι 15 πρώτες σε ζήτηση δεξιότητες σε ευρωπαϊκό επίπεδο είναι οι εξής: προσαρμογή στην αλλαγή, χρήση του Microsoft Office, ομαδική εργασία, επίλυση προβλημάτων, χρήση ηλεκτρονικού υπολογιστή, βοήθεια πελατών, αγγλική γλώσσα, αρχές ομαδικής εργασίας, υπευθυνότητα, προληπτική σκέψη, ικανότητα ανεξάρτητης εργασίας, επικοινωνία, δέσιμο ομάδας, ηγεσία  και διαχείριση χρόνου.

Το πρόβλημα με την απόκτηση αυτών των δεξιοτήτων είναι ότι δεν περιλαμβάνονται στα διάφορα εκπαιδευτικά προγράμματα, ή υπάρχει πολύ περιορισμένη, άρα ανεπαρκής, παρουσία τους σε κάποια από αυτά. Οπότε, όποιος επιθυμεί να γίνει ανταγωνιστικός στην αγορά εργασίας οφείλει να επιδιώξει την επαρκή ανάπτυξη ή βελτίωση αυτών των δεξιοτήτων.  Στο σημείο αυτό υπάρχει μια παγίδα. Το ζητούμενο δεν είναι να αποκτήσει κανείς μια βεβαίωση, η οποία θα δηλώνει ότι έχει κατακτήσει κάποιες δεξιότητες, ενώ στην πραγματικότητα η εκπαίδευση που έχει λάβει κάθε άλλο παρά έχει προσφέρει τα εφόδια αυτά.  Με άλλα λόγια, χρειάζεται να απευθυνθεί σε φορέα, ο οποίος εγγυάται τόσο την ποιότητα της εκπαίδευσης όσο και την επάρκειά της σε σχέση με το αντικείμενο εργασίας.

Η νέα γενιά προγραμμάτων του E-Learning του ΕΚΠΑ  βασίζεται σε έρευνα που πραγματοποιήθηκε από τον Επιστημονικό Υπεύθυνο Ομ. Καθ. Π. Πετράκη και την ερευνητική του ομάδα και αφορά επαγγέλματα τα οποία θα πρωταγωνιστούν στην αγορά εργασίας έως το 2030. Η μεθοδολογία εντοπισμού και ανάπτυξης νέων εκπαιδευτικών προγραμμάτων  βασίζεται σε αλγορίθμους που περιλαμβάνουν τους παράγοντες: ζήτηση επαγγελμάτων, πυκνότητα απασχόλησης, συστατικά επαγγέλματος (γνώσεις, δεξιότητες, ικανότητες, εργασιακές δραστηριότητες), επαγγελματικές πιστοποιήσεις.

Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της έρευνας, με τη χρήση του μακροοικονομικού μοντέλου Global Economic Model της Oxford Economics για την ελληνική οικονομία, τις προβλέψεις αυτού για κάθε έτος έως το 2027 αλλά και την κατανομή των επαγγελμάτων ανά κλάδο οικονομικής δραστηριότητας για το 2018, όπως προκύπτει από την ΕΛ.ΣΤΑΤ, πραγματοποιείται μια ανάλυση εισροών – εκροών για την ελληνική οικονομία. Η μεθοδολογία που χρησιμοποιείται, παρέχει μια πρόβλεψη για την εξέλιξη και το επίπεδο της απασχόλησης έως το 2027 ανά επάγγελμα  και ανά κλάδο οικονομικής δραστηριότητας .

Ενδεικτικά αναφέρω επιμορφωτικά προγράμματα δεξιοτήτων που έχουν προκύψει από την παραπάνω έρευνα:

Digital Leadership ως Εργαλείο Διοίκησης: Δεξιότητες Διοίκησης

Διοίκηση και Σχεδιασμός του Μέλλοντος, Εισαγωγή στην Έννοια του Foresight: Δεξιότητες Διοίκησης

Εσωτερική Επιχειρησιακή Επικοινωνία: Εργασιακές Δεξιότητες

Γνωστικές Επαγγελματικές Δεξιότητες

Δεξιότητες Αυτοηγεσίας