ΟΙ ΜΟΝΙΜΕΣ ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ ΤΗΣ COVID

Το μεσομακροπρόθεσμο μέλλον διαμορφωνόταν από την επίδραση της αυξανόμενης αστικοποίησης, τις μεταβολές στη διαδικασία της παγκοσμιοποίησης, τις δημογραφικές μεταβολές, την κλιματική αλλαγή και τις μεταβολές της τεχνολογίας.

Οι μεγάλες αυτές τάσεις επηρεάζουν τέσσερις καταλύτες που διαμορφώνουν τις εναλλακτικές πορείες του μέλλοντος: τη διατηρησιμότητα της οικονομίας στην νέα πράσινή της εκδοχή, την 4η βιομηχανική επανάσταση και τις μεταβολές στις προτιμήσεις των καταναλωτών και, τέλος, στις μεταβολές στις κοινωνικές και πολιτικές συμπεριφορές που επηρεάζονται και επηρεάζουν όλες τις παραπάνω δυνάμεις.

Μέσα σε αυτό το μελλοντικό πλαίσιο ήρθε η Covid να αφήσει το μακροπρόθεσμο στίγμα του στα άτομα και στις επιχειρήσεις. Διακρίνουμε τις εξής μακροπρόθεσμες συνέπειες που ήρθαν για να μείνουν:

1. Ανακατατάξεις στον τρόπο που κατανέμονται οι εργαζόμενοι αναλόγως της εξειδίκευσής τους, εντός του ίδιου τομέα δραστηριότητας αλλά και μεταξύ των διαφορετικών τομέων της οικονομίας. Οι ανακατατάξεις έχουν ως κύριο χαρακτηριστικό την αναβάθμιση των τεχνολογικών ικανοτήτων σε σύγκριση με τις χαμηλές και μεσαίες εξειδικεύσεις.
2. Η κατανομή του εισοδήματος και του πλούτου επιδεινώθηκε, όχι όμως με την έννοια της απόλυτης επιδείνωσης των χαμηλότερων στρωμάτων αλλά με την έννοια της υπερακόντισης των υψηλότερων. Οι κρατικές παρεμβάσεις έπαιξαν ρόλο στη συγκρότηση του φαινομένου.
3. Οι άνθρωποι που δουλεύουν στα γραφεία θα αισθανθούν σημαντικές αλλαγές. Δεν αναφερόμαστε μόνο στο εάν η εργασία θα προσφέρεται από μακριά ή μέσα στο γραφείο. Αλλά και όταν προσφέρεται μέσα στο γραφείο, ο χώρος θα πρέπει να οργανώνεται διαφορετικά: Ένας χώρος για υποδοχή πελατών, ένας για R&D, ένας κοινός χώρος εργασίας και συναντήσεων αναλόγως με το πόσοι δουλεύουν κάθε φορά από το γραφείο ή από μακριά.
4. Στις πόλεις χρειαζόμαστε μία διαφορετική οργάνωση όπου η κοινωνία και η εργασία βρίσκονται πολύ κοντύτερα (απόσταση) όπως και όλη η κοινωνική υποδομή από τα εστιατόρια, τα ανοικτά bar και τις δυνατότητες ανάπτυξης των κοινωνικών δικτύων. Ίσως  πιο κοντά στον σουηδικό τρόπο μεσημεριανής διακοπής (fika). Εξάλλου, η έννοια του «φαγητού έξω» αλλάζει με την ψηφιακή διανομή να έχει καθοριστικό ρόλο.
5. Η εκπαίδευση αλλάζει ριζικά. Οι άνθρωποι εξοικειώθηκαν βίαια με την εκπαιδευτική χρήση των πληροφοριακών μέσων αλλά ακόμα δεν έχουμε αντιληφθεί τις συνέπειες της εισαγωγής των μέσων αυτών στα παιδιά. Σίγουρα πάντως διαμορφώνει απαιτήσεις αποτελεσματικότητας. Ο ρόλος των φορέων αναπαραγωγής της γνώσης αλλάζει σημαντικά αφού δεν φαίνεται να δικαιολογεί το υψηλό κόστος της. Αντιθέτως η διά βίου εκπαίδευση απελευθερώνεται αφού φαίνεται να είναι ο μόνος τρόπος κατανόησης των ταχύτατων εξελίξεων.
6. Η ψηφιακή επιτάχυνση αλλάζει τον ρόλο σχεδόν όλων των ανθρώπινων δραστηριοτήτων οργάνωσης και πληροφόρησης και προκαλεί έκρηξη στις δραστηριότητες ψηφιακής ασφάλειας. Αυτή με τη σειρά της αλλάζει τον τρόπο που συναλλασσόμαστε, τράπεζες, αγορές κ.τ.λ. και στον τρόπο που  οικοδομούμε τις εμπειρίες μας.

Συμπερασματικά, οι μακροπρόθεσμες μεταβολές από την Covid, παράλληλα με τις γενικότερες μεγάλες αλλαγές είναι εδώ, αλλά αυτό συνέβη σε ένα συμπυκνωμένο χρόνο λόγω της σφοδρότητας της επιδημίας. Τη νέα πραγματικότητα πρέπει να κατανοήσουμε και να προσαρμοστούμε σε αυτήν.

Πρώτη δημοσίευση: εφημερίδα Τα Νέα, 16 Αυγούστου 2021