Η ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΠΡΟΚΛΗΣΗ ΤΟΥ ΚΛΙΜΑΤΟΣ

Η σύνοδος COP26 για την κλιματική αλλαγή, στην Γλασκώβη θα επηρεάσει καθοριστικά την ζωή μας είτε εάν επιτύχει είτε εάν αποτύχει. Από το 1985 μέχρι σήμερα έχουν πραγματοποιηθεί άλλες 25 παρόμοιες σύνοδοι υπό την αιγίδα του ΟΗΕ για την Κλιματική Αλλαγή. Όμως, πάνω από το 1/3 των ρύπων που έχουν εναποτεθεί μέχρι σήμερα στην ατμόσφαιρα έχουν παραχθεί μετά το 1985!

Η συμφωνία στόχος του Παρισιού (COP21, 2015) αναφέρει ότι τα συμβαλλόμενα μέρη πρέπει να συγκρατήσουν την άνοδο της θερμοκρασίας μέχρι το 2100 αρκετά κάτω από τους 2 βαθμούς Κελσίου. Η Ελλάδα επικύρωσε τη συμφωνία το 2016.

Η ενεργειακή κρίση που ζούμε, και θα ξαναβιώσουμε, σ’ ένα σημαντικό βαθμό έχει τα αίτιά της και στις θετικές, κατ’ τ’ άλλα, αποφάσεις για την διάσωση του κλίματος. Οι γεωστρατηγικές σχέσεις της Ευρώπης, και εάν π.χ. θα αρχίσει να εισρέει επιπλέον αέριο από τη Ρωσία (Nord Stream 2) ή το ζήτημα του South Stream (Τουρκία, Ελλάδα, Ιταλία) είναι ζητήματα  σχετικά με την κλιματική αλλαγή.

Δυστυχώς είναι πολύ δύσκολο να γίνει σεβαστή και αποτελεσματική μία παγκόσμια συμφωνία για το κλίμα. Είναι εύκολο για τις G7 (53% των εκπομπών αερίου) που βιώνουν τώρα μία μεταβιομηχανική μεταϋλιστική περίοδο ανάπτυξης να ζητούν τη βελτίωση των συνθηκών ζωής των πολιτών τους, φορτώνοντας όμως το μακροχρόνιο χρέος τους από τη μέχρι σήμερα κλιματική επιδείνωση στους λιγότερο αναπτυγμένους. Όμως το groupτων 77 αναπτυσσόμενων χωρών, που περιλαμβάνει και την Κίνα, που είναι δύο φορές μεγαλύτερος μολυντής από τις ΗΠΑ, και ο μεγαλύτερος στον κόσμο, στέκονται απέναντί τους, αφού αντιμετωπίζουν ένα υψηλό ρυθμό μεγέθυνσης του πληθυσμού τους και τις απαιτήσεις για τη βελτίωση του βιοτικού επιπέδου τους.

Έτσι, ο παγκόσμιος Νότος είναι δύσκολο να συμφωνήσει με τον παγκόσμιο Βορρά για την έκταση (ποσότητα και ποιότητα) των μέτρων που πρέπει να ληφθούν για την κλιματική αλλαγή αφού, το κόστος της επιδείνωσης της κλιματικής αλλαγής είναι σημαντικό και άνισα κατανεμημένο. Λόγω της κλιματικής αλλαγής υπολογίζεται ότι 143 εκατ. άνθρωποι στην Λατ. Αμερική, Νότια Ασία και Αφρική θα μετακινηθούν αναγκαστικά, και το καλοκαίρι ο νότος της Ευρώπης, Ελλάδα, «κάηκε» στην κυριολεξία.

Αλλά και το κόστος της αγνόησης της κλιματικής αλλαγής της είναι επίσης εξαιρετικά υψηλό, γεγονός που θα πυροδοτήσει μικρούς παγκόσμιους εμπορικούς πολέμους.

Όλα αυτά σημαίνουν σημαντικές μεταβολές των σχετικών τιμών που θα πρέπει να λάβουν χώρα κυρίως προς την κατεύθυνση συμπερίληψης σοβαρών εξωτερικών οικονομιών που σήμερα υπάρχουν, και θα αυξηθούν, αλλά δεν τιμολογούνται θέτοντας σε κίνδυνο (λόγω μεγέθους πλέον) τα θεμέλια λειτουργίας του καπιταλιστικού συστήματος, επαναθέτοντας τον ρυθμιστικό ρόλο του κράτους. Μαζί με την αλλαγή των σχετικών τιμών, η έννοια του πάγιου κεφαλαίου και η κατανομή του εργατικού δυναμικού (νέες δεξιότητες) θα υποστούν σοβαρές μεταβολές.

Συμπερασματικά οι συνέπειες της κλιματικής αλλαγής στη λειτουργία του οικονομικού συστήματος θα είναι σοβαρές και σε σωρευτική (τονίζουμε το «σωρευτική» σε επίπεδο δεκαετίας) βάση θα θυμίζει τα μεγάλα οικονομικά σοκ του παρελθόντος χωρίς εύκολη αντιμετώπιση. Τόσο μεγάλο σοκ που θα επηρεάσει τις εναλλακτικές μελλοντικές μορφές λειτουργίας του καπιταλιστικού συστήματος.

Πρώτη δημοσίευση: εφημερίδα Τα Νέα, 2 Νοεμβρίου 2021