ΟΙ ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ ΤΟΥ COVID 19

Η πολιτική προηγείται σε προτεραιότητα από την οικονομία. Αυτό είναι ένα βασικό σημείο των βασικών παραδόσεων της οικονομικής ανάπτυξης στους τεταρτοετείς φοιτητές των Οικονομικών και Πολιτικών Επιστημών. Συνεπώς το να κατανοούμε τις συνέπειες του COVID στην πολιτική είναι σημαντικό για να κατανοήσουμε αλλά και να προδιαγράψουμε τις πολιτικές εξελίξεις. Και ο COVID έχει σοβαρές επιπτώσεις. Είχαμε γράψει στη στήλη αυτή για τους πολιτικούς κινδύνους από τις συνθήκες απονομιμονοποίησης που μπορεί να προκληθούν στο κοινωνικό υπόβαθρο. Όμως η παγκόσμια εμπειρία δείχνει ότι οι επιπτώσεις είναι πολύ ευρύτερες. Η προσπάθεια να ισοπεδώσεις ταυτοχρόνως την καμπύλη των θανάτων και της ύφεσης είναι μία εξαιρετική πρόκληση για τους πολιτικούς. Οι πολίτες τιμωρούν τους πολιτικούς όταν αυξάνονται σε κρούσματα ή τους εκτιμούν που δεν αφήνουν την οικονομία να καταρρεύσει με απουσία μέτρων κοινωνικής αποστασιοποίησης; Πού τα έχουν πάει καλύτερα οι πολιτικοί; Σε χώρες όπου αγνόησαν την αξία της ζωής (Σουηδία, Βραζιλία, ΗΠΑ κ.τ.λ.) ή σε χώρες που έδωσαν μεγαλύτερη αξία στη ζωή (Αυστραλία, Αργεντινή κ.λπ.);

Επιστημονικές εργασίες που στηρίχτηκαν στη μελέτη πολιτικής αποδοχής (δημοσκοπήσεις, εκλογές) σε 35 χώρες, που από τη μια μεριά έλαβαν υπόψη τους τους δείκτες κοινωνικής αποστασιοποίησης (Oxford Stringency Index), τους δείκτες οικονομικής δραστηριότητας και τους δείκτες πολιτικής αποδοχής, οδηγούν σε ένα σταθερό συμπέρασμα: Οι κυβερνήσεις τιμωρούνται όταν τα κρούσματα (και οι θάνατοι) μεγεθύνονται!. Αντιθέτως η βελτίωση των οικονομικών δεικτών φέρνει μαζί της μικρή πολιτική ικανοποίηση.

Διαπιστώνεται λοιπόν ότι είναι εντυπωσιακή (στοιχεία Ιουλίου) η βελτίωση της πολιτικής αποδοχής των κυβερνήσεων σε Αυστραλία, Σλοβακία, Χιλή, Αργεντινή, Ισλανδία, Νορβηγία, κ.λπ. συμπεριλαμβανομένης και της Ελλάδας, ενώ αντιθέτως είναι επίσης εντυπωσιακή η αρνητική αξιολόγηση σε Ρουμανία, ΗΠΑ, Μεγ. Βρετανία, Ισπανία, Ουγγαρία κ.λπ. Είναι σαφές ότι ο Μπάιντεν κερδίζει λόγω της αποτυχίας διαχείρισης της πανδημίας από τον Τραμπ και ο Τζόνσον στη Μ. Βρετανία βρίσκεται σε δύσκολη θέση, δημοσκοπικά τουλάχιστον.

Πάντως η υψηλή πολιτική αποδοχή των τρόπων διαχείρισης του προβλήματος στη Σουηδία θα πρέπει να αντιμετωπιστεί με ιδιαίτερο τρόπο ως μία εξαίρεση στον κανόνα που φαίνεται να διαμορφώνεται.

Βεβαίως είμαστε μακριά ακόμα από το να κατανοήσουμε πλήρως την πολιτική οικονομία του COVID, αν και έχουμε σίγουρα συμπεράσματα: Ισχυρά μέτρα κοινωνικής αποστασιοποίησης (και μάλιστα εγκαίρως) βοηθούν την πολιτική αποδοχή των κυβερνήσεων που τα παίρνουν. Εάν μάλιστα είναι αποτελεσματικά, ακόμα καλύτερα! Κανένας δισταγμός λοιπόν για την υιοθέτησή τους. Τα καλά (αλλά σίγουρα όχι καινούργια) νέα από τα εμβόλια μας δημιουργούν καλύτερες σκέψεις για το άμεσο μέλλον, αλλά προς το παρόν η κοινωνική αποστασιοποίηση είναι το μόνο ασφαλές μέσο αντιμετώπισης της απειλής στην ανθρωπότητα από τον COVID-19.

Πρώτη δημοσίευση: εφημερίδα Τα Νέα, 17 Νοεμβρίου 2020