ΤΟ ΚΟΣΤΟΣ ΧΡΗΜΑΤΟΣ ΚΑΙ Ο ΚΟΣΜΟΣ
Το πρώτο τρίμηνο του 2023 τελειώνει και ο κόσμος εισέρχεται στο δεύτερο τρίμηνο με αρκετή προσοχή και επιφυλακτικότητα. Αναμέναμε ο πληθωρισμός να έχει καμφθεί γρηγορότερα, αλλά αυτό δεν συμβαίνει. Περιμέναμε και η ύφεση να έχει έρθει λίγο πιο έντονη, αλλά ούτε αυτό συμβαίνει. Μάλιστα, μόλις έκανε την εμφάνισή της στη Γερμανία, στο τέταρτο τρίμηνο του 2022, με πολύ μικρό αρνητικό νούμερο. Οι αυξήσεις των τιμών σε όλον τον κόσμο διατηρούν τις αντοχές τους, όπως και οι πολύ κοντινές αυξητικές προσδοκίες για αυτές. Αλλά και οι αγορές εργασίας διατηρούν την αντοχή τους, λόγω κυρίως της πολύ καλής καταναλωτικής δραστηριότητας και καταναλωτικής εμπιστοσύνης, που βρίσκεται ιδιαίτερα υψηλά, παρόλη τη σύσφιξη της νομισματικής πολιτικής. Η παγκόσμια νομισματική συρρίκνωση έχει ανέλθει σε πολύ υψηλά επίπεδα (2 τρισεκατομμύρια δολάρια για τα επόμενα δύο χρόνια) απ’ όλες σχεδόν τις κεντρικές τράπεζες, με εξαίρεση (προς το παρόν) ίσως την Κίνα.
Το τέλος της πολιτικής μηδενικής COVID στην Κίνα λειτουργεί ως παράγοντας ριζικής διαφοροποίησης (game changer) στην οικονομική κατάσταση της παγκόσμιας οικονομίας. Οι δείκτες στην Κίνα (δραστηριότητα στη βιομηχανία) γνωρίζουν υψηλά δεκαετίας, κυρίως όσον αφορά την προσδοκία εξέλιξής τους, παρότι η επίδραση των περιοριστικών πολιτικών στο πρώτο τρίμηνο του έτους είναι ακόμα αισθητή.
Έτσι επιστρέφουμε στους βασικούς μακρο-κινδύνους που αντιμετωπίζει η παγκόσμια οικονομία, που είναι ο πληθωρισμός και οι χρηματοδοτικές συνθήκες που καθορίζονται από τον ανοδικό κύκλο των επιτοκίων, όπως ξεκίνησε από τα μέσα του 2022. Τα επιτόκια θα αυξηθούν τόσο ώστε να καταφέρουν αποφασιστικό πλήγμα στις προσδοκίες μεγέθυνσης των οικονομιών; Ας μην ξεχνάμε ότι η σύσφιξή τους (που εκφράζεται –μαζί με την ποσοτική συρρίκνωση– και από την αύξηση του κόστους δανεισμού) ήδη επηρεάζει τους πλέον ευάλωτους κλάδους, επιχειρήσεις και εκτεθειμένα φυσικά πρόσωπα, με αποτέλεσμα να επιδεινώνονται οι δείκτες αξιολόγησης κρατών και επιχειρήσεων σε όλον τον κόσμο. Προφανώς, έχει αρχίσει άλλο ένα κύμα «δημιουργικής καταστροφής», όπου οι πλέον αδύνατοι, περισσότερο δανεισμένοι και οι εκτεθειμένοι σε πληθωριστικά σοκ (ενεργοβόρες επιχειρήσεις) δεν είναι δυνατόν να αντέξουν και δίνουν τη θέση τους σε περισσότερο υγιείς χρηματοδοτικά οργανισμούς. Μια αναπόφευκτη αιώνια διαδικασία που έχει ξανά ενεργοποιηθεί, όπως αναμενόταν εξάλλου, μετά τη λήξη της περιόδου του «φθηνού» χρήματος.
Μήπως, όμως, όλη η διάρθρωση του κόστους χρήματος έχει μετακινηθεί υψηλότερα από όσο έχουμε συνηθίσει να το τοποθετούμε τα τελευταία δέκα με είκοσι χρόνια;
Εάν αυτό μονιμοποιηθεί, ο ρυθμός μεγέθυνσης θα υποστεί μειωτικές πιέσεις. Πάντως, σημειώνουμε ότι μιλάμε για επιβράδυνση του ρυθμού μεγέθυνσης στον βαθμό που η μεγέθυνση σχετίζεται με το κόστος χρήματος, κυρίως σε σύγκριση με ένα παρελθόν υψηλών ρυθμών μεγέθυνσης, και όχι για ύφεση.
Το ζήτημα που μας απασχολεί εδώ είναι μήπως το επίπεδο του βασικού επιτοκίου, που τα τελευταία χρόνια τοποθετείται στο 2%, ως ένα μέγεθος το οποίο ούτε αυξάνει περαιτέρω τις πληθωριστικές προσδοκίες, ούτε επιδρά αρνητικά στην επιβράδυνση της οικονομικής δραστηριότητας της οικονομίας, απασχόληση και μεγέθυνση, πρέπει να επανεξεταστεί ανοδικά.
Μήπως, δηλαδή, το κόστος χρήματος παγκοσμίως ακρίβυνε μακροπρόθεσμα και ενδεχομένως έχει δώσει τη θέση του σε ένα μέγεθος που κυμαίνεται γύρω στο 4%; Συνακόλουθα, βεβαίως, θα αυξανόταν και το κόστος δανεισμού των ιδιωτών.
Γιατί, όμως, θα μπορούσε να συμβεί κάτι τέτοιο; Προφανώς, η απάντηση θα πρέπει να αναζητηθεί σε παρατηρούμενες, βαθύτερες διαρθρωτικές μεταβολές στις οικονομίες που μπορεί να σχετίζονται με την αύξηση του γεωστρατηγικού κινδύνου (που εγκαταστάθηκε στον κόσμο μετά το 1990), στη συνακόλουθη αποπαγκοσμιοποίηση (για την ακρίβεια, τις μεταβολές στη διαδικασία της παγκοσμιοποίησης), στην ένταση της πολιτικής αντιπαράθεσης στο εσωτερικό των περισσότερων μεγάλων χωρών, συμπεριλαμβανομένων των χωρών της Ανατολής και την Κίνα), στις δημογραφικές μεταβολές, στο ενεργειακό κόστος, που μπορεί να κινείται σήμερα χαμηλά, αλλά πάντως αρκετά υψηλότερα από όσο βρισκόταν πριν από την κρίση.
Να σημειωθεί ότι ένα υψηλότερο κόστος χρήματος σημαίνει δυσκολότερες επιχειρηματικές επιλογές, αφού θα πρέπει να επιλέγονται αποδοτικότερες επενδύσεις.
Συμπερασματικά, η ποσοτική συρρίκνωση και η αύξηση του κόστους χρήματος συνεπάγονται υψηλότερα επίπεδα συστηματικού κινδύνου σε παγκόσμιο επίπεδο, άρα και υψηλότερα επίπεδα επιτοκίων, στεγαστικής πίστης και γενικότερα όλων των κινδύνων, των συνθηκών βιωσιμότητας του χρέους (εθνικών επιχειρήσεων και φυσικών προσώπων) και, εντέλει, επιβράδυνση των ρυθμών της παγκόσμιας οικονομικής ανάπτυξης. Εάν, μάλιστα, το κόστος χρήματος οδηγεί σε υψηλότερα επίπεδα, τότε θα αρχίσουν να διαμορφώνονται συνθήκες λειτουργίας των οικονομιών που δεν έχουν υπάρξει ξανά την τελευταία εικοσαετία.
Πρώτη δημοσίευση: εφημερίδα Real News, 5 Μαρτίου 2023
* Κάθε κείμενο που δημοσιεύεται στο InDeep Analysis εκφράζει και βαραίνει αποκλειστικά τον συντάκτη του. Οι αναλύσεις που δημοσιεύονται δεν συνιστούν συμβουλές για οποιουδήποτε είδους δραστηριότητα. Το InDeep Analysis δεν δεσμεύεται από τις πληροφορίες, τις απόψεις και τις αναλύσεις που δημοσιεύονται στην ψηφιακή πλατφόρμα του, και δεν φέρει απολύτως καμία ευθύνη για αυτές.
Online διαδραστική πλατφόρμα προβολής του πολιτισμού των Ελλήνων σε ολόκληρο τον κόσμο.
Μπες στο www.act4Greece.gr Επίλεξε τη ∆ράση YOU GO CULTURE
Κάνε τη δωρεά σου με ένα κλικ στο
ΘΕΛΩ ΝΑ ΠΡΟΣΦΕΡΩή με απ’ ευθείας κατάθεση ή μέσω internet, phone και mobile banking.
Πρόγραμμα Crowdfunding
Εξειδικευμένη γνώση με το κύρος του Πανεπιστημίου Αθηνών
Βιβλία & Συμμετοχή σε Συλλογικές Εκδόσεις
- 1 από 7
- ›
Σχετικά άρθρα
- 1 από 132
- ›
Συνεντεύξεις
Συνεντεύξεις: 26.2.2018 - Ο Παναγιώτης Πετράκης σε α΄ πρόσωπο | diastixo.gr 01/03/2017 - Συνέντευξη στον τηλεοπτικό σταθμό ΣΚΑΪ | Πρώτη Γραμμή (Β. Λυριτζής – Δ. Οικονόμου) 01/03/2017 - Συνέντευξη στο διαδικτυακό κανάλι του CNN Greece (Τάσος Οικονόμου) 13/11/2016 Τα πρόσωπα του Σαββατοκύριακου" Alpha 989 12/11/2016 Εκπομπή "Europe" ΕΡΤ1 20/10/2016 - Τοποθέτηση στην παρουσίαση βιβλίου "Η Εγκυκλοπέδεια του Μάγκα" του Νίκου Τσακνή 13/7/2016 - Συνέντευξη στον τηλεοπτικό σταθμό ΕΡΤ1 28/6/2016 - Συμμετοχή στην εκπομπή Χ2 στο κανάλι Action24 24/06/2016 - Συνέντευξη στον τηλεοπτικό σταθμό ANT1 στo Κεντρικό Δελτίο Ειδήσεων 23/06/2016 - Συνέντευξη στον τηλεοπτικό σταθμό ΣΚΑΙ στην εκπομπή Τώρα 06/06/2016 - Συνέντευξη στον τηλεοπτικό σταθμό ΕΡΤ1 - STUDIO 3 26/05/2016 - Συνέντευξη στον Α. Λιάρο στο Αιχμή ραδιόφωνο 25/05/2016 - Συνέντευξη στον Π. Τσίμα στο ΣΚΑΙ ραδιόφωνο 24/05/2016 - Συμμετοχή στην τηλεοπτική εκπομπή ΕΡΤ Focus, ΕΡΤ Τηλεόραση 24/05/2016 - Συνέντευξη στο Γερμανικό τηλεοπτικό δίκτυο ZDF 10/05/2016 - 'Συνέντευξη στην εκπομπή Studio 3 της ΕΡΤ1" 30/04/2016 - 'Αρθρο στην εφημερίδα "RealNews" 28/04/2016 - 'Αρθρο στην εφημερίδα "Ημερησία" 07/02/2016 - Συνέντευξη στο ραδιοφωνικό σταθμό Αθήνα 984 25/01/2016 - Συνέντευξη στον τηλεοπτικό σταθμό STAR (Μέρος Α, Μέρος Β, Μέρος Γ) 20/01/2016 - Συμμετοχή στην τηλεοπτική εκπομπή Στούντιο 3 (14:00), ΕΡΤ1 18/12/2015 - Συμμετοχή στην τηλεοπτική εκπομπή ΕΡΤ Ενημέρωση, ΕΡΤ1 16/12/2015 - Συνέντευξη στο Πρώτο Πρόγραμμα της ΕΡΤ (08:45) 18/11/2015 - Συμμετοχή στην τηλεοπτική εκπομπή ΕΡΤ Ενημέρωση, ΕΡΤ1 09/11/2015 - Συνέντευξη στο ραδιοφωνικό σταθμό Παραπολιτικά FM (18:30) 07/11/2015 - Συμμετοχή στην τηλεοπτική εκπομπή ΕΡΤ Ενημέρωση, ΕΡΤ1 06/11/2015 - Συνέντευξη στο Γερμανικό Πρακτορείο Ειδήσεων ZDF 03/11/2015 - Συνέντευξη στο Ραδιοφωνικό Σταθμό Βήμα FM 99,5 (08:30) 29/10/2015 - Συνέντευξη στο Πρώτο Πρόγραμμα της ΕΡΤ (09:30) 26/10/2015 - Συνέντευξη στο Ραδιοφωνικό Σταθμό Βήμα FM 99,5 (13:30) 22/10/2015 - Συμμετοχή στην τηλεοπτική εκπομπή ΕΡΤ Ενημέρωση, ΕΡΤ1 13/10/2015 - Συνέντευξη στο Γερμανικό Πρακτορείο Ειδήσεων ARD 06/10/2015 - Συνέντευξη στη Ραδιοφωνική εκπομπή "Η Φωνή της Ελλάδας", ΕΡΤ 06/10/2015 - Συμμετοχή στην τηλεοπτική εκπομπή ΕΡΤ Ενημέρωση, ΕΡΤ1 01/10/2015 - Συνέντευξη στο Ραδιοφωνικό Σταθμό Αθήνα 984 09/09/2015 - Συνέντευξη στο Γερμανικό Πρακτορείο Ειδήσεων ARD 07/09/2015 - Συνέντευξη στην Κρατική τηλεόραση Νορβηγίας (15:00) 07/09/2015 - Συμμετοχή στην τηλεοπτική εκπομπή ΕΡΤ Ενημέρωση, ΕΡΤ1, (10:15-11:15) 26/08/2015 - Συνέντευξη στο Ράδιο Θεσσαλονίκη 94,5 (10:30) 25/08/2015 - Συνέντευξη στο Ραδιοφωνικό Σταθμό Βήμα FM 99,5 (16:15) 21/08/2015 - Συνέντευξη στο Ισπανικό Πρακτορείο Ειδήσεων 17/08/2015 - Συνέντευξη στο Ραδιοφωνικό Σταθμό Βήμα FM 99,5 (11:15) 29/07/2015 - Συμμετοχή στην εκπομπή "ΕΡΤ Ενημέρωση" ΕΡΤ1 28/07/2015 - Συνέντευξη στο ARD German Radio (Alfred Schmit) 27/07/2015 - Συνέντευξη στο Ραδιοφωνικό Σταθμό Βήμα FM 99,5 26/07/2015 - Συνέντευξη στην εφημερίδα "Έθνος της Κυριακής" 17/07/2015 - Συνέντευξη στον Andreas Macho (Γερμανός δημοσιογράφος) 16/07/2015 - Συνέντευξη στην Guardian 16/07/2015 - Συνέντευξη στον Π. Τσίμα, Σκαϊ 100,3 (10:30) 15/07/2015 - Συνέντευξη στο Ραδιοφωνικό Σταθμό Βήμα FM 99,5 (08:30) 14/07/2015 - Συνέντευξη στο Γερμανικό Δίκτυο E-24 14/07/2015 - Συνέντευξη στο Sky News (12:00) 11/07/2015 - Συνέντευξη στhn εφημερίδα Siempre (Μεξικό) 10/07/2015 - Συνέντευξη στo Κεντρικό Δελτίο Ειδήσεων του τηλεοπτικού σταθμού ANT1 10/07/2015 - Συνέντευξη στην RAI ITALIA TV, (16:00) 08/07/2015 - Συνέντευξη στο Ραδιοφωνικό Σταθμό Βήμα FM 99,5 (08:30) 07/07/2015 - Συνέντευξη στην Gieselmann, Ζeit Οnline 07/07/2015 - Συνέντευξη στο Ραδιοφωνικό Σταθμό Status Radio 94,2 (09:00) 06/07/2015 - Συνέντευξη στον Edvardas Spokas, Λιθουανική τηλεόραση LRT 06/07/2015 - Συνέντευξη στην Julien Neny, Ιταλική τηλεόραση ITELE 06/07/2015 - Συνέντευξη στην Καναδική τηλεόραση, CTV Canada AM (14:00) 06/07/2015 - Συνέντευξη στη δημοσιογράφο Qilong WANG, China Newsweek 05/07/2015 - Συμμετοχή σε τηλεοπτική πολιτική εκπομπή, Alpha TV (21:30) 05/07/2015 - Συμμετοχή σε τηλεοπτική πολιτική εκπομπή, Star Channel (20:00) 03/07/2015 - Συνέντευξη στην Chen Zhanjie, Xinhua News Agency (15:30) 03/07/2015 - Συνέντευξη στο Ραδιοφωνικό Σταθμό Alpha 989 (07:45) 02/07/2015 - Συνέντευξη στο Πρώτο Πρόγραμμα της ΕΡΤ (22:30) 02/07/2015 - Δήλωση στο Κεντρικό Δελτίο Ειδήσεων του τηλεοπτικού σταθμού Alpha TV 02/07/2015 - Συνέντευξη στον κ. Αποστολίδη, Ραδιοφωνικός Σταθμός Status Radio (09:30) 01/07/2015 - Δήλωση στο Κεντρικό Δελτίο Ειδήσεων του Star Channel 01/07/2015 - Δήλωση στο Κεντρικό Δελτίο Ειδήσεων του MEGA Channel 30/06/2015 - Δήλωση στο Κεντρικό Δελτίο Ειδήσεων του τηλεοπτικού σταθμού Alpha TV 30/062015 - Δήλωση στο Κεντρικό Δελτίο Ειδήσεων του MEGA Channel 29/06/2015 - Δήλωση στο Κεντρικό Δελτίο Ειδήσεων του Star Channel 29/06/2015 - Συνέντευξη στον Leandro Colon από Εφημερίδα της Βραζιλίας 29/06/2015 - Δήλωση στο Κεντρικό Δελτίο Ειδήσεων του τηλεοπτικού σταθμού Alpha TV 29/06/2015 - Δήλωση στο Κεντρικό Δελτίο Ειδήσεων του MEGA Channel 28/06/2015 - Δήλωση στο Κεντρικό Δελτίο Ειδήσεων του τηλεοπτικού σταθμού Alpha TV 28/06/2015 - Συμμετοχή σε τηλεοπτική εκπομπή του τηλεοπτικού σταθμού Action 24 28/06/2015 - Συνέντευξη στο Ραδιοφωνικό Σταθμό Παραπολιτικά FM 28/06/2015 - Συνέντευξη στο Τηλεοπτικό Δίκτυο BBC 28/06/2015 - Δήλωση στο Κεντρικό Δελτίο Ειδήσεων του Star Channel 25/06/2015 - Συνέντευξη στο Ραδιοφωνικό Σταθμό Αθήνα 984, (17:45) 24/06/2015 - Συνέντευξη στην Τηλεοπτική εκπομπή "Η Ώρα της Ευρώπης", ΕΡΤ1, (22:15) 24/06/2015 - Συνέντευξη στο Τηλεοπτικό Δίκτυο Euronews 24/06/2015 - Συνέντευξη στο Ραδιοφωνικό Σταθμό Αθήνα 984, (09:00-10:00) 23/06/2015 - Συνέντευξη στο Γ. Αντύπα, Παραπολιτικά FM 90,1, (21:30) 23/06/2015 - Συνέντευξη στη Γερμανική Κρατική Τηλεόραση ARD (με την κ. Σ. Ζακελίνα) 23/06/2015 - Άρθρο στην εφημερίδα "Folha de São Paulo" (Βραζιλία) 23/06/2015 - Συνέντευξη στην Εβδομαδιαία Γερμανική Εφημερίδα Die Zeit (με τον κ. Ζαχαράκη) 23/06/2015 - Συνέντευξη στον Τηλεοπτικό Σταθμό Deutsche Welle (15:30) 22/06/2015 - Συνέντευξη στο Ραδιοφωνικό Σταθμό Alpha 989 (11:50) 22/06/2015 - Συνέντευξη στον Eric Moylan, National Irish Radio, (08:40) 21/06/2015 - Συνέντευξη στο Γ. Ψάλτη, Real FM 97,8, (08:30) 20/06/2015 - Συνέντευξη στην Τηλεοπτική εκπομπή "Europe", ΕΡΤ1, (12:00) 20/06/2015 - Συνέντευξη στην Ραδιοφωνική εκπομπή "Live Breakfast", BBC 5, (08:30) 18/06/2015 - Συνέντευξη στην Τηλεοπτική εκπομπή "Ο Κόσμος της ΕΡΤ", ΕΡΤ1, (20:00) 18/06/2015 - Δήλωση στο Κεντρικό Δελτίο Ειδήσεων του Mega Channel 18/06/2015 - Συνέντευξη στο Γαλλικό Πρακτορείο Ειδήσεων AFP (στον κ. Χαδούλη) 18/06/2015 - Συνέντευξη στoν Τηλεοπτικό Σταθμό BBC (στον Κώστα Καλλέργη) 17/06/2015 - Συνέντευξη στo Γερμανικό Τηλεοπτικό Σταθμό ARD 17/06/2015 - Συνέντευξη στο Ραδιοφωνικό Σταθμό Alpha 989 (12:00) 16/06/2015 - Συνέντευξη στη Reporter Γιεσέν Κορίνα, Γερμανική Τηλεόραση ZDF (2ο Κρατικό Κανάλι) (16:00) 15/06/2015 - Συνέντευξη στο Ραδιοφωνικό Σταθμό Alpha 989 (14:50) 05/06/2015 - Συνέντευξη στο Γαλλικό Πρακτορείο Ειδήσεων (10:30) 05/06/2015 - Συνέντευξη στο Ραδιοφωνικό Σταθμό Βήμα FM (09:45) 01/06/2015 - Συνέντευξη στο Ραδιοφωνικό Σταθμό ΝΕΡΙΤ (στον Θ. Σιάφακα) (Πρώτο Πρόγραμμα - 17:30) 28/05/2015 - Συμμετοχή στην τηλεοπτική εκπομπή "Fairplay" της ΝΕΡΙΤ 28/05/2015 - Συνέντευξη στο Ραδιοφωνικό Σταθμό ΝΕΡΙΤ (Πρώτο Πρόγραμμα - 12:30) 27/05/2015 - Δήλωση στο Κεντρικό Δελτίο Ειδήσεων του Star Channel 27/05/2015 - Συνέντευξη στο Ραδιοφωνικό Σταθμό Alpha 989 26/05/2015 - Συνέντευξη στην Ιωάννα Μπρατσιάκου για το ειδησεογραφικό site News247.gr 26/05/2015 - Συνέντευξη στο Ραδιοφωνικό Σταθμό Αθήνα 9,84 FM (10:30) 25/05/2015 - Συνέντευξη στο Ραδιοφωνικό Σταθμό Βήμα FM (08:50) 24/05/2015 - Συνέντευξη στο Ραδιοφωνικό Σταθμό Action 24 (10:00) 23/05/2015 - Συνέντευξη στο Ραδιοφωνικό Σταθμό ΝΕΡΙΤ (Πρώτο Πρόγραμμα - 17:30) 20/02/2015 - Συνέντευξη στο Ραδιοφωνικό Σταθμό ΣΚΑΪ 22/01/2015 - Συνέντευξη στον ραδιοφωνικό σταθμό Βήμα FM 26/01/2015 - Συνέντευξη στην Εφημερίδα Newtimes.RU 22/01/2015 - Συνέντευξη στο Ραδιοφωνικό Σταθμό Alpha 989 22/01/2015 - Συνέντευξη στην Εφημερίδα Kurier 21/01/2015 - Συνέντευξη στην Ισπανική Τηλεόραση HispanTv 07/01/2015 - Συνέντευξη στην Repórter, revista Exame 05/01/2015 - Συνέντευξη στον τηλεοπτικό σταθμό Action24 |