ΤΟ ΠΑΡΑΓΩΓΙΚΟ ΠΡΟΤΥΠΟ ΚΑΙ Ο ΠΟΛΙΤΙΚΟΣ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΜΟΣ
Υπάρχουν αρκετοί λόγοι που στον δημόσιο λόγο κυριαρχεί η συζήτηση για μια αλλαγή του παραγωγικού προτύπου της χώρας. Γενικά, θεωρείται ότι η επιμονή στον τουρισμό και στις κατασκευές αποτελεί πηγή της αδυναμίας της ελληνικής οικονομίας ώστε να είναι ανθεκτική και να μπορεί να παρουσιάσει υψηλούς ρυθμούς μεγέθυνσης. Ταυτοχρόνως, ο αδύναμος δευτερογενής τομέας και η έλλειψη δραστηριοτήτων που στηρίζονται σε υψηλή τεχνολογία με παραγωγή καινοτομίας, γενικά εκλαμβάνονται ως επιθυμητά χαρακτηριστικά που απουσιάζουν από την παραγωγική εικόνα.
Η συζήτηση βρέθηκε υψηλά σε προτεραιότητα κατά την περίοδο της κρίσης του 2010 και υποτίθεται ότι οι μεταρρυθμίσεις της περιόδου στόχευαν και σε αυτό. Στην πραγματικότητα, όμως, οι μεταρρυθμίσεις είχαν κύριο στόχο τη ρύθμιση του δημόσιου (κυρίως) χρέους και, σε έναν σημαντικό βαθμό, την επαναρρύθμιση της λειτουργίας του κράτους και του δημόσιου τομέα προς την κατεύθυνση της απόλυσης διοικητικών αγκυλώσεων, που όμως, έτσι και αλλιώς, επηρεάζουν την αλλαγή του παραγωγικού προτύπου.
Κάτι παρόμοιο συνέβη και με την κρίση της COVID-19. Η αρχική στόχευση του Ταμείου Ανάκαμψης ήταν να ανακάμψει η ελληνική οικονομία (και γενικότερα η ευρωπαϊκή οικονομία) από την υγειονομική κρίση και μάλιστα με στοχευμένες ενέργειες (ψηφιοποίηση, πράσινη ανάπτυξη).
Και στη μία και στην άλλη περίπτωση, η αλλαγή του παραγωγικού προτύπου δεν βρισκόταν στο επίκεντρο της συζήτησης, χωρίς αυτό βεβαίως να σημαίνει ότι δεν θα μπορούσαν οι αρχικές στοχεύσεις να έχουν ευρύτερες διαστάσεις.
Στο σημείο αυτό θα θυμίσουμε ότι η συζήτηση για τα «βαριά» παραγωγικά πρότυπα σχετίζεται διεθνώς με τα μεταπολεμικά μοντέλα ανάπτυξης, δηλαδή πριν από την «υπηρεσιοποίηση» των οικονομιών. Έχει επίσης μία πολιτική διασύνδεση με τη δημιουργία ταξικών δομών (κεφάλαιο-εργασία) που διαμόρφωναν το κοινωνικό στερέωμα του 20ού κυρίως αιώνα.
Όμως, έχει και μια επίμονη επιστημονική διάσταση, με νεοκλασική κυρίως προέλευση, που βλέπει την οικονομική μεγέθυνση ως αποτέλεσμα της αυτόματης προσέλευσης κεφαλαίων σε προσοδοφόρες επενδύσεις. Επισημαίνεται, μάλιστα, ότι οι απόψεις αυτές σε ορισμένες χρονικές περιόδους και σε ορισμένους γεωγραφικούς χώρους έχουν αρκετές φορές επιβεβαιωθεί, χωρίς όμως να διατηρούν την ισχύ τους στις σημερινές συνθήκες.
Στη Νότια Ευρώπη επικρατεί καπιταλισμός και μάλιστα σε μία μορφή (είδος) που έχει ιδιαίτερα αναλυθεί με μεγάλη βιβλιογραφική κάλυψη. Μάλιστα, υπάρχουν σκέψεις ότι κάποιες από τις χώρες αυτές (και βεβαίως η Ελλάδα) έχουν ιδιαίτερα χαρακτηριστικά μορφής καπιταλισμού, που επίσης έχουν αναλυθεί. Αν θέλουμε, λοιπόν, να επικαλεστούμε το ζήτημα της αλλαγής του παραγωγικού προτύπου, πρέπει να προσδοκούμε κάτι πιο πέρα από την επαναλαμβανόμενη (παρελθούσα και μελλοντική) χαμηλή πτήση της ελληνικής οικονομίας. Βέβαια, το να επαναλαμβάνουμε συνεχώς τη διαπίστωση ότι θα πρέπει να γίνονται εξωστρεφείς επενδύσεις που θα βοηθήσουν το εμπορικό ισοζύγιο και την παραγωγικότητα στην οικονομία μπορεί να είναι ορθό, αλλά το έχουμε κάνει εδώ και τριάντα χρόνια και πιο πίσω, από τον Αγγελόπουλο και τον Ζολώτα.
Η επίκληση, πάντως, της αλλαγής του παραγωγικού προτύπου είναι μία εύκολη πολιτική διαφυγή για όποιον θέλει να διαφοροποιηθεί από τους πολιτικούς αντιπάλους του. Η πραγματικότητα, όμως, είναι ότι τα παραγωγικά πρότυπα αναπτύσσονται μέσα στις δεκαετίες με τρόπο αργό και συστηματικό. Συνακόλουθα, η μεταβολή τους είναι αργή και μακροπρόθεσμη διαδικασία.
Πάνω όμως απ’ όλα απαιτεί οργανωμένες και συντονισμένες πολιτικές που να εφαρμόζονται για μακρό χρονικό διάστημα, ενώ είναι γνωστό ότι η πολιτική χαρακτηρίζεται από μία βραχυχρόνια αντίληψη των πραγμάτων που συντονίζεται με τον πολιτικό κύκλο.
Μάλιστα, μετά την τεράστια κρίση (χρεοκοπία του 2010, στην Ελλάδα κυρίως) και την επιδημική κρίση, ο κόσμος βρίσκεται σε ένα σημείο καμπής και ελπίζουμε ότι οι ρίξεις με τους δύο πολέμους, Ουκρανίας και Μέσης Ανατολής, να μην εξελιχθούν. Εάν, μάλιστα, αναπτυχθούν ισχυρές προστατευτικές πολιτικές στις ΗΠΑ (εκλογές), δεν είναι βέβαιο ότι δεν θα αναπτυχθεί και τρίτη εστία ανισορροπίας (Ταϊβάν) με συνακόλουθες δυσκολίες στην κίνηση κεφαλαίων και εμπορευμάτων. Άρα υπάρχει ένα δυσκολότερο περιβάλλον.
Νομίζουμε, λοιπόν, ότι, εάν καταλήξουμε ότι υπάρχει ανάγκη παρέμβασης στο παραγωγικό πρότυπο, απαιτείται μία δύσκολη συζήτηση. Όμως, είναι τόσο σοβαρό θέμα που θα απαιτείτο μια επανεξέταση των όρων λειτουργίας του πολιτικού συστήματος που θα τοποθετούσε τις βασικές βαριές πολιτικές αποφάσεις (π.χ. στρατηγικές επενδύσεις, ενέργεια κ.λπ.) εκτός του πολιτικού ανταγωνισμού.
Τελικά, η αλλαγή του παραγωγικού προτύπου ενδεχομένως απαιτεί πολύ βαθύτερες πολιτικές, οικονομικές και κοινωνικές αλλαγές. Αυτό δεν σημαίνει κατάργηση της πολιτικής. Σημαίνει, όμως, ενδυνάμωση του ρεαλισμού και του ορθολογισμού.
Πρώτη δημοσίευση: εφημερίδα Real News, 29 Σεπτεμβρίου 2024
* Κάθε κείμενο που δημοσιεύεται στο InDeep Analysis εκφράζει και βαραίνει αποκλειστικά τον συντάκτη του. Οι αναλύσεις που δημοσιεύονται δεν συνιστούν συμβουλές για οποιουδήποτε είδους δραστηριότητα. Το InDeep Analysis δεν δεσμεύεται από τις πληροφορίες, τις απόψεις και τις αναλύσεις που δημοσιεύονται στην ψηφιακή πλατφόρμα του, και δεν φέρει απολύτως καμία ευθύνη για αυτές.
Online διαδραστική πλατφόρμα προβολής του πολιτισμού των Ελλήνων σε ολόκληρο τον κόσμο.
Μπες στο www.act4Greece.gr Επίλεξε τη ∆ράση YOU GO CULTURE
Κάνε τη δωρεά σου με ένα κλικ στο
ΘΕΛΩ ΝΑ ΠΡΟΣΦΕΡΩή με απ’ ευθείας κατάθεση ή μέσω internet, phone και mobile banking.
Πρόγραμμα Crowdfunding
Εξειδικευμένη γνώση με το κύρος του Πανεπιστημίου Αθηνών
Βιβλία & Συμμετοχή σε Συλλογικές Εκδόσεις
 |
 |
 |
 |
- 1 από 7
- ›
Σχετικά άρθρα
- 1 από 118
- ›
Συνεντεύξεις
|
Συνεντεύξεις: 26.2.2018 - Ο Παναγιώτης Πετράκης σε α΄ πρόσωπο | diastixo.gr 01/03/2017 - Συνέντευξη στον τηλεοπτικό σταθμό ΣΚΑΪ | Πρώτη Γραμμή (Β. Λυριτζής – Δ. Οικονόμου) 01/03/2017 - Συνέντευξη στο διαδικτυακό κανάλι του CNN Greece (Τάσος Οικονόμου) 13/11/2016 Τα πρόσωπα του Σαββατοκύριακου" Alpha 989 12/11/2016 Εκπομπή "Europe" ΕΡΤ1 20/10/2016 - Τοποθέτηση στην παρουσίαση βιβλίου "Η Εγκυκλοπέδεια του Μάγκα" του Νίκου Τσακνή 13/7/2016 - Συνέντευξη στον τηλεοπτικό σταθμό ΕΡΤ1 28/6/2016 - Συμμετοχή στην εκπομπή Χ2 στο κανάλι Action24 24/06/2016 - Συνέντευξη στον τηλεοπτικό σταθμό ANT1 στo Κεντρικό Δελτίο Ειδήσεων 23/06/2016 - Συνέντευξη στον τηλεοπτικό σταθμό ΣΚΑΙ στην εκπομπή Τώρα 06/06/2016 - Συνέντευξη στον τηλεοπτικό σταθμό ΕΡΤ1 - STUDIO 3 26/05/2016 - Συνέντευξη στον Α. Λιάρο στο Αιχμή ραδιόφωνο 25/05/2016 - Συνέντευξη στον Π. Τσίμα στο ΣΚΑΙ ραδιόφωνο 24/05/2016 - Συμμετοχή στην τηλεοπτική εκπομπή ΕΡΤ Focus, ΕΡΤ Τηλεόραση 24/05/2016 - Συνέντευξη στο Γερμανικό τηλεοπτικό δίκτυο ZDF 10/05/2016 - 'Συνέντευξη στην εκπομπή Studio 3 της ΕΡΤ1" 30/04/2016 - 'Αρθρο στην εφημερίδα "RealNews" 28/04/2016 - 'Αρθρο στην εφημερίδα "Ημερησία" 07/02/2016 - Συνέντευξη στο ραδιοφωνικό σταθμό Αθήνα 984 25/01/2016 - Συνέντευξη στον τηλεοπτικό σταθμό STAR (Μέρος Α, Μέρος Β, Μέρος Γ) 20/01/2016 - Συμμετοχή στην τηλεοπτική εκπομπή Στούντιο 3 (14:00), ΕΡΤ1 18/12/2015 - Συμμετοχή στην τηλεοπτική εκπομπή ΕΡΤ Ενημέρωση, ΕΡΤ1 16/12/2015 - Συνέντευξη στο Πρώτο Πρόγραμμα της ΕΡΤ (08:45) 18/11/2015 - Συμμετοχή στην τηλεοπτική εκπομπή ΕΡΤ Ενημέρωση, ΕΡΤ1 09/11/2015 - Συνέντευξη στο ραδιοφωνικό σταθμό Παραπολιτικά FM (18:30) 07/11/2015 - Συμμετοχή στην τηλεοπτική εκπομπή ΕΡΤ Ενημέρωση, ΕΡΤ1 06/11/2015 - Συνέντευξη στο Γερμανικό Πρακτορείο Ειδήσεων ZDF 03/11/2015 - Συνέντευξη στο Ραδιοφωνικό Σταθμό Βήμα FM 99,5 (08:30) 29/10/2015 - Συνέντευξη στο Πρώτο Πρόγραμμα της ΕΡΤ (09:30) 26/10/2015 - Συνέντευξη στο Ραδιοφωνικό Σταθμό Βήμα FM 99,5 (13:30) 22/10/2015 - Συμμετοχή στην τηλεοπτική εκπομπή ΕΡΤ Ενημέρωση, ΕΡΤ1 13/10/2015 - Συνέντευξη στο Γερμανικό Πρακτορείο Ειδήσεων ARD 06/10/2015 - Συνέντευξη στη Ραδιοφωνική εκπομπή "Η Φωνή της Ελλάδας", ΕΡΤ 06/10/2015 - Συμμετοχή στην τηλεοπτική εκπομπή ΕΡΤ Ενημέρωση, ΕΡΤ1 01/10/2015 - Συνέντευξη στο Ραδιοφωνικό Σταθμό Αθήνα 984 09/09/2015 - Συνέντευξη στο Γερμανικό Πρακτορείο Ειδήσεων ARD 07/09/2015 - Συνέντευξη στην Κρατική τηλεόραση Νορβηγίας (15:00) 07/09/2015 - Συμμετοχή στην τηλεοπτική εκπομπή ΕΡΤ Ενημέρωση, ΕΡΤ1, (10:15-11:15) 26/08/2015 - Συνέντευξη στο Ράδιο Θεσσαλονίκη 94,5 (10:30) 25/08/2015 - Συνέντευξη στο Ραδιοφωνικό Σταθμό Βήμα FM 99,5 (16:15) 21/08/2015 - Συνέντευξη στο Ισπανικό Πρακτορείο Ειδήσεων 17/08/2015 - Συνέντευξη στο Ραδιοφωνικό Σταθμό Βήμα FM 99,5 (11:15) 29/07/2015 - Συμμετοχή στην εκπομπή "ΕΡΤ Ενημέρωση" ΕΡΤ1 28/07/2015 - Συνέντευξη στο ARD German Radio (Alfred Schmit) 27/07/2015 - Συνέντευξη στο Ραδιοφωνικό Σταθμό Βήμα FM 99,5 26/07/2015 - Συνέντευξη στην εφημερίδα "Έθνος της Κυριακής" 17/07/2015 - Συνέντευξη στον Andreas Macho (Γερμανός δημοσιογράφος) 16/07/2015 - Συνέντευξη στην Guardian 16/07/2015 - Συνέντευξη στον Π. Τσίμα, Σκαϊ 100,3 (10:30) 15/07/2015 - Συνέντευξη στο Ραδιοφωνικό Σταθμό Βήμα FM 99,5 (08:30) 14/07/2015 - Συνέντευξη στο Γερμανικό Δίκτυο E-24 14/07/2015 - Συνέντευξη στο Sky News (12:00) 11/07/2015 - Συνέντευξη στhn εφημερίδα Siempre (Μεξικό) 10/07/2015 - Συνέντευξη στo Κεντρικό Δελτίο Ειδήσεων του τηλεοπτικού σταθμού ANT1 10/07/2015 - Συνέντευξη στην RAI ITALIA TV, (16:00) 08/07/2015 - Συνέντευξη στο Ραδιοφωνικό Σταθμό Βήμα FM 99,5 (08:30) 07/07/2015 - Συνέντευξη στην Gieselmann, Ζeit Οnline 07/07/2015 - Συνέντευξη στο Ραδιοφωνικό Σταθμό Status Radio 94,2 (09:00) 06/07/2015 - Συνέντευξη στον Edvardas Spokas, Λιθουανική τηλεόραση LRT 06/07/2015 - Συνέντευξη στην Julien Neny, Ιταλική τηλεόραση ITELE 06/07/2015 - Συνέντευξη στην Καναδική τηλεόραση, CTV Canada AM (14:00) 06/07/2015 - Συνέντευξη στη δημοσιογράφο Qilong WANG, China Newsweek 05/07/2015 - Συμμετοχή σε τηλεοπτική πολιτική εκπομπή, Alpha TV (21:30) 05/07/2015 - Συμμετοχή σε τηλεοπτική πολιτική εκπομπή, Star Channel (20:00) 03/07/2015 - Συνέντευξη στην Chen Zhanjie, Xinhua News Agency (15:30) 03/07/2015 - Συνέντευξη στο Ραδιοφωνικό Σταθμό Alpha 989 (07:45) 02/07/2015 - Συνέντευξη στο Πρώτο Πρόγραμμα της ΕΡΤ (22:30) 02/07/2015 - Δήλωση στο Κεντρικό Δελτίο Ειδήσεων του τηλεοπτικού σταθμού Alpha TV 02/07/2015 - Συνέντευξη στον κ. Αποστολίδη, Ραδιοφωνικός Σταθμός Status Radio (09:30) 01/07/2015 - Δήλωση στο Κεντρικό Δελτίο Ειδήσεων του Star Channel 01/07/2015 - Δήλωση στο Κεντρικό Δελτίο Ειδήσεων του MEGA Channel 30/06/2015 - Δήλωση στο Κεντρικό Δελτίο Ειδήσεων του τηλεοπτικού σταθμού Alpha TV 30/062015 - Δήλωση στο Κεντρικό Δελτίο Ειδήσεων του MEGA Channel 29/06/2015 - Δήλωση στο Κεντρικό Δελτίο Ειδήσεων του Star Channel 29/06/2015 - Συνέντευξη στον Leandro Colon από Εφημερίδα της Βραζιλίας 29/06/2015 - Δήλωση στο Κεντρικό Δελτίο Ειδήσεων του τηλεοπτικού σταθμού Alpha TV 29/06/2015 - Δήλωση στο Κεντρικό Δελτίο Ειδήσεων του MEGA Channel 28/06/2015 - Δήλωση στο Κεντρικό Δελτίο Ειδήσεων του τηλεοπτικού σταθμού Alpha TV 28/06/2015 - Συμμετοχή σε τηλεοπτική εκπομπή του τηλεοπτικού σταθμού Action 24 28/06/2015 - Συνέντευξη στο Ραδιοφωνικό Σταθμό Παραπολιτικά FM 28/06/2015 - Συνέντευξη στο Τηλεοπτικό Δίκτυο BBC 28/06/2015 - Δήλωση στο Κεντρικό Δελτίο Ειδήσεων του Star Channel 25/06/2015 - Συνέντευξη στο Ραδιοφωνικό Σταθμό Αθήνα 984, (17:45) 24/06/2015 - Συνέντευξη στην Τηλεοπτική εκπομπή "Η Ώρα της Ευρώπης", ΕΡΤ1, (22:15) 24/06/2015 - Συνέντευξη στο Τηλεοπτικό Δίκτυο Euronews 24/06/2015 - Συνέντευξη στο Ραδιοφωνικό Σταθμό Αθήνα 984, (09:00-10:00) 23/06/2015 - Συνέντευξη στο Γ. Αντύπα, Παραπολιτικά FM 90,1, (21:30) 23/06/2015 - Συνέντευξη στη Γερμανική Κρατική Τηλεόραση ARD (με την κ. Σ. Ζακελίνα) 23/06/2015 - Άρθρο στην εφημερίδα "Folha de São Paulo" (Βραζιλία) 23/06/2015 - Συνέντευξη στην Εβδομαδιαία Γερμανική Εφημερίδα Die Zeit (με τον κ. Ζαχαράκη) 23/06/2015 - Συνέντευξη στον Τηλεοπτικό Σταθμό Deutsche Welle (15:30) 22/06/2015 - Συνέντευξη στο Ραδιοφωνικό Σταθμό Alpha 989 (11:50) 22/06/2015 - Συνέντευξη στον Eric Moylan, National Irish Radio, (08:40) 21/06/2015 - Συνέντευξη στο Γ. Ψάλτη, Real FM 97,8, (08:30) 20/06/2015 - Συνέντευξη στην Τηλεοπτική εκπομπή "Europe", ΕΡΤ1, (12:00) 20/06/2015 - Συνέντευξη στην Ραδιοφωνική εκπομπή "Live Breakfast", BBC 5, (08:30) 18/06/2015 - Συνέντευξη στην Τηλεοπτική εκπομπή "Ο Κόσμος της ΕΡΤ", ΕΡΤ1, (20:00) 18/06/2015 - Δήλωση στο Κεντρικό Δελτίο Ειδήσεων του Mega Channel 18/06/2015 - Συνέντευξη στο Γαλλικό Πρακτορείο Ειδήσεων AFP (στον κ. Χαδούλη) 18/06/2015 - Συνέντευξη στoν Τηλεοπτικό Σταθμό BBC (στον Κώστα Καλλέργη) 17/06/2015 - Συνέντευξη στo Γερμανικό Τηλεοπτικό Σταθμό ARD 17/06/2015 - Συνέντευξη στο Ραδιοφωνικό Σταθμό Alpha 989 (12:00) 16/06/2015 - Συνέντευξη στη Reporter Γιεσέν Κορίνα, Γερμανική Τηλεόραση ZDF (2ο Κρατικό Κανάλι) (16:00) 15/06/2015 - Συνέντευξη στο Ραδιοφωνικό Σταθμό Alpha 989 (14:50) 05/06/2015 - Συνέντευξη στο Γαλλικό Πρακτορείο Ειδήσεων (10:30) 05/06/2015 - Συνέντευξη στο Ραδιοφωνικό Σταθμό Βήμα FM (09:45) 01/06/2015 - Συνέντευξη στο Ραδιοφωνικό Σταθμό ΝΕΡΙΤ (στον Θ. Σιάφακα) (Πρώτο Πρόγραμμα - 17:30) 28/05/2015 - Συμμετοχή στην τηλεοπτική εκπομπή "Fairplay" της ΝΕΡΙΤ 28/05/2015 - Συνέντευξη στο Ραδιοφωνικό Σταθμό ΝΕΡΙΤ (Πρώτο Πρόγραμμα - 12:30) 27/05/2015 - Δήλωση στο Κεντρικό Δελτίο Ειδήσεων του Star Channel 27/05/2015 - Συνέντευξη στο Ραδιοφωνικό Σταθμό Alpha 989 26/05/2015 - Συνέντευξη στην Ιωάννα Μπρατσιάκου για το ειδησεογραφικό site News247.gr 26/05/2015 - Συνέντευξη στο Ραδιοφωνικό Σταθμό Αθήνα 9,84 FM (10:30) 25/05/2015 - Συνέντευξη στο Ραδιοφωνικό Σταθμό Βήμα FM (08:50) 24/05/2015 - Συνέντευξη στο Ραδιοφωνικό Σταθμό Action 24 (10:00) 23/05/2015 - Συνέντευξη στο Ραδιοφωνικό Σταθμό ΝΕΡΙΤ (Πρώτο Πρόγραμμα - 17:30) 20/02/2015 - Συνέντευξη στο Ραδιοφωνικό Σταθμό ΣΚΑΪ 22/01/2015 - Συνέντευξη στον ραδιοφωνικό σταθμό Βήμα FM 26/01/2015 - Συνέντευξη στην Εφημερίδα Newtimes.RU 22/01/2015 - Συνέντευξη στο Ραδιοφωνικό Σταθμό Alpha 989 22/01/2015 - Συνέντευξη στην Εφημερίδα Kurier 21/01/2015 - Συνέντευξη στην Ισπανική Τηλεόραση HispanTv 07/01/2015 - Συνέντευξη στην Repórter, revista Exame 05/01/2015 - Συνέντευξη στον τηλεοπτικό σταθμό Action24 |
