ΤΟ ΣΤΟΙΧΗΜΑ ΤΟΥ 2019

Η ελληνική οικονομία βρίσκεται στο κρισιμότερο έτος διαμόρφωσης της μεταμνημονιακής της περιόδου. Το 2019 είναι το έτος στο οποίο είτε θα μπουν οι βάσεις για μία αξιόλογη αναπτυξιακή πορεία που θα βοηθήσει να κλείσουν γρήγορα οι πληγές που άφησε η δεκαετής ύφεση είτε θα δρομολογηθεί μία αναιμική αναπτυξιακή εξέλιξη. Χθες, η έκθεση της Τράπεζας της Ελλάδος ήρθε δυστυχώς να μας πει (με το 1,9% στο ΑΕΠ για το 2019) ότι τα πράγματα κινούνται μάλλον προς τη δεύτερη εκδοχή. Σημειώνεται ότι στο ΕΚΠΑ, τον Ιανουάριο του 2018, είχαμε εκτιμήσει ένα ρυθμό 1,88 για το 2019.

            Δυστυχώς για την Ελλάδα το 2019 είναι προεκλογικό έτος. Και ναι μεν μπορεί να προεξοφλείται μία πολύ καλύτερη οικονομική πολιτική μετά τις εκλογές, αλλά το ζήτημα της πολιτικής αυτοδυναμίας είναι δύσκολο να προεξοφληθεί με βεβαιότητα.

Οι κυβερνητικές προβλέψεις για μία ικανοποιητική πορεία το 2019 στηρίζονταν κυρίως στις επενδύσεις. Οι επενδύσεις όμως για να υλοποιηθούν βρίσκουν πολύ συχνά εμπόδια ιδίως σε προεκλογικά έτη. Το σοβαρότερο όμως εμπόδιο είναι η πολιτική στάση απέναντί τους: το δίπτυχο δημοσιονομική προσαρμογή (υπερφορολόγηση) και αναδιανομή, που αποτελεί το βασικό μοτίβο της κυβερνητικής οικονομικής πολιτικής, κρατάει αποστάσεις από μία φιλοαναπτυξιακή πολιτική στάση που θα στήριζε τις επενδύσεις και τις απαραίτητες μεταρρυθμίσεις. Επιπροσθέτως το τραπεζικό σύστημα παραμένει αδύναμο.

            Εξάλλου όσο η ανάκαμψη εξελίσσεται, τόσο το ισοζύγιο πληρωμών υποφέρει λόγω των απαιτούμενων εισαγωγών. Επιπροσθέτως η δυναμική των εξαγωγών εξασθενεί λόγω του ότι η αυξημένη ανταγωνιστικότητα στηρίζεται κυρίως στο χαμηλότερο εργασιακό κόστος (που χάνει την δυναμική του) και όχι σε καινοτομικό υπόβαθρο.

            Η βελτίωση της απασχόλησης που παρατηρείται δεν (!) συνοδεύεται από αύξηση του πραγματικού μεριδίου της εργασίας. Μάλλον πρόκειται για «αποκάλυψη» μαύρης εργασίας και μετατροπή μόνιμων θέσεων σε ευέλικτη εργασία παρά πραγματικά νέους απασχολούμενους.

            Η αναμενόμενη, από πολλές απόψεις, παγκόσμια κάμψη της οικονομικής δραστηριότητας φαίνεται να είναι πιο πιθανό ότι θα εμφανιστεί το 2020. Προεξοφλούμενη όμως επηρεάζει αρνητικά την οικονομική δραστηριότητα του 2019.

            Για όλους τους παραπάνω λόγους εκτιμούμε ότι ο πραγματικός ρυθμός μεγέθυνσης το 2019 μπορεί και να υποληφθεί (έστω και ελαφρά) του 1,9% εκτός εάν γρήγορα (μείωση της εκλογικής αναμονής) επικρατήσει ένα φιλοαναπτυξιακό πνεύμα που θα στηρίζεται στο δίπτυχο μεταρρυθμίσεις και επενδύσεις με τρόπο που θα ενισχύσει τη δημιουργική οικονομική δραστηριότητα.

Πρώτη δημοσίευση: εφημερίδα Τα Νέα, 2 Απριλίου 2019