ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΚΡΕΜΑΣΤΙΝΟΣ, Ο ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΑΣ, Ο ΠΟΛΙΤΙΚΟΣ, Ο AΝΘΡΩΠΟΣ

Όταν ο κορωνοϊός άρχισε να σκορπά τον θάνατο στον κόσμο όλο,εμείς, χάσαμε τον Δημήτρη Κρεμαστινό. Ο πόνος και η θλίψη δεν περιορίστηκαν στην οικογένεια, τα αγαπημένα πρόσωπα και τους φίλους του, απλώθηκαν πολύ, γιατί ο άνθρωπος  που χάθηκε, έσωζε απλόχερα με τη γνώση, την ικανότητα και την καλοσύνη  του τη ζωή χιλιάδων  συνανθρώπων του. Αυτός ήταν ο Δημήτρης Κρεμαστινός, ο Ομότιμος Καθηγητής του Πανεπιστημίου Αθηνών με την λαμπρή ακαδημαϊκή, νοσοκομειακή και πολιτική σταδιοδρομία και το πλούσιο, πρωτότυπο και διεθνώς αναγνωρισμένο επιστημονικό έργο.

Ο Δημήτρης Κρεμαστινός ήταν δάσκαλος φωτισμένος , και ως Ομότιμος εξακολουθούσε να προσφέρει το διδακτικό του έργο. Ήταν ο φιλάνθρωπος  γιατρός με γνωστή  επιτυχία και προσφορά στην κοινωνία και  από άλλες θέσεις ευθύνης, που κατά καιρούς είχε αναλάβει.

 Ο Δημήτρης Κρεμαστινός ήταν εμπνευσμένος πολιτικός με ανοικτούς ορίζοντες και επί πολλά χρόνια ο αγαπημένος βουλευτής Δωδεκανήσων και  Υπουργός Υγείας. Εντυπωσιακά παραμένουν τα έργα επί υπουργίας του, 1993-1996, για ένα πραγματικά κοινωνικό κράτος: αναβάθμιση του ΕΚΑΒ, διακομιδή ασθενών από αέρος, τηλεϊατρική, ίδρυση του ΟΚΑΝΑ, ανακαίνιση νοσοκομείων και  Κέντρων Υγείας, αναμόρφωση της περίθαλψης των ψυχικών παθήσεων. Eξάλλου, με δικές του ενέργειες η Ελλάδα εξαιρέθηκε από τους περιορισμούς της συνθήκης του Μάαστριχτ για τις δαπάνες στη δημόσια υγεία, με αποτέλεσμα τη δημιουργία σημαντικών έργων και υποδομών.

Ο Δημήτρης Κρεμαστινός ήταν βαθιά πεπαιδευμένος, και με συγκινούσε όταν μου ανέφερε πόσους κλασικούς συγγραφείς είχε μελετήσει και πόσο είχε επηρεαστεί από την φιλοσοφία τους. Από τους νεοέλληνες συγγραφείς αγαπούσε με πάθος τον Ν. Καζαντζάκη και την «Οδύσσειά» του. Και δεν ήταν τυχαίο!

Ο Δημήτρης Κρεμαστινός είχε συνδεθεί με την προσωπικότητα του Ανδρέα Παπανδρέου, και αξίζει να μνημονευθεί  όχι απλά ως προσωπικός του γιατρός, αλλά ως πιστός και αφοσιωμένος  φίλος, ως αξιοπρεπής εκπρόσωπός του στις δύσκολες στιγμές της ζωής του. Το δύσκολο αυτό έργο της ανάδειξης της πολυσχιδούς προσωπικότητάς του. ανέλαβε με παρρησία ο Απόστολος Αποστολίδης.

Με μεγάλο  ενδιαφέρον και  πολλή συγκίνηση διάβασα το βιβλίο του για τον Δημήτρη Κρεμαστινό της Ιατρικής, της Κοινωνίας και της Πολιτικής, για τον ΔΗΜΗΤΡΗ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ, όπως εύστοχα ο ίδιος τον χαρακτηρίζει στην εισαγωγή του. Πρόκειται για ένα τολμηρό εγχείρημα του συγγραφέα αποκαλυπτικό, γραμμένο με βαθιά αγάπη και σεβασμό, στοχασμό και σύνεση, όπως αρμόζει στην προσωπικότητα στην οποία αναφέρεται.

Μετά μια κατατοπιστική και εξομολογητική εισαγωγή ακολουθούν μνήμες, μαρτυρίες και ομολογίες προσωπικοτήτων για τον Δ.Κ. και μια αναφορά του συγγραφέα στη ζωή του Δημήτρη. από τα παιδικά του χρόνια και την εξέλιξή του στα γράμματα, την επιστήμη και την πολιτική. Η αναφορά αυτή χωρίζεται σε 8 τομείς. Ο πρώτος ανατρέχει στο έργο του. στην Ιατρική, ως προς την έρευνα, τη διδασκαλία και τη συγγραφική δραστηριότητα. Ο δεύτερος ,τρίτος και τέταρτος  τομέας είναι αφιερωμένοι στην πολιτική του δραστηριότητα,  τη σχέση του με τον Ανδρέα Παπανδρέου καθώς και σε γράμματα, προβληματισμούς και επισημάνσεις του ίδιου για την πορεία της πολιτικής και του ΠΑΣΟΚ/Κινήματος Αλλαγής. Ο πέμπτος τομέας αναφέρεται στον Δημήτρη της κοινωνίας, ο έκτος στον Δημήτρη (Τζίμη) για την Δωδεκάνησό του, και ο έβδομος στον Δημήτρη των φίλων και συνεργατών του. Ιδιαίτερη αναφορά γίνεται στις γυναίκες, καθώς στον όγδοο τομέα, σαν επίλογος, παρατίθενται προσωπικές εκτιμήσεις αξιόλογων γυναικών, οι οποίες, κατά την διατύπωση του συγγραφέα αναφέρουν με ευαίσθητη και λεπτή προσέγγιση χρήσιμα δεδομένα από τις κατά καιρούς και από διάφορες θέσεις συνεργασία τους μαζί του.Τα δεδομένα αυτά  κρίνονται απαραίτητα κατά τον συγγραφέα   για την ολοκλήρωση της αποκάλυψης του πραγματικού Δ.Κ., καθώς αυτά ξεφεύγουν από τις «τεχνοκρατικές» κατά κανόνα ανδρικές αναζητήσεις.

Ενδεικτικά μόνο για λόγους συντομίας, θα αναφερθώ σε μερικά σημεία του βιβλίου αποκαλυπτικά, ευαίσθητα και συγκινητικά για όλους εμάς που αγαπήσαμε και θαυμάσαμε την σπάνια προσωπικότητά του.

Στην εισαγωγή, ο Αποστολίδης  αναλογίζεται μια πραγματικότητα, πόσο, δηλαδή, δύσκολο είναι το εγχείρημα να παρουσιάσεις έναν άνθρωπο «ιδιαίτερο», για τον οποίο μάλιστα τρέφεις αισθήματα αγάπης και θαυμασμού, που δεν θέλεις να επηρεάσουν την αντικειμενική σου κρίση. Αναφέρεται ο συγγραφέας στη συμβολή της Τζένης Κουρέα- Κρεμαστινού για τη συγγραφή αυτού τουβιβλίου με την διάθεση στον ίδιο,μέρους του αρχείου του Δημήτρη.Θεωρώ ότι ήταν αναμενόμενη αυτή η χειρονομία από μια ξεχωριστή γυναικεία προσωπικότητα, που συντρόφευε τον Δημήτρη πάντα υποδειγματικά στη ζωή και την σταδιοδρομία του.

Στον τομέα της πολιτικής ο συγγραφέας επιλέγει θέσεις και απόψεις του Δ.Κ. για την υγεία, την οικονομία, την παιδεία, την αναβάθμιση της Δωδεκανήσου, που όλες συνδυάζονται με την κοινωνική δικαιοσύνη, καθώς ο ίδιος θεωρούσε την αποστολή του στην πολιτική ως κοινωνική αποστολή.

Στο «Άγνωστο παρασκήνιο (1989), απόρρητη αλληλογραφία μεταξύ Δημήτρη Κρεμαστινού-Ανδρέα Παπανδρέου, ο Α. Αποστολίδης αναφέρεται στις ανθρώπινες και ιατρικές αρετές του, για τις οποίες τον είχε εμπιστευθεί ο Α. Παπανδρέου  όχι μόνον για τη ζωή του αλλά και για την περιφρούρηση της πολιτικής του διαδρομής και αξιοπρέπειας. Γνωρίζοντας ο συγγραφέας τον κίνδυνο προσβολής προσώπων με παρόμοιες αναφορές, προχωρεί με περίσσια προσοχή σε αποκάλυψη κινήσεων του έμπιστου γιατρού για ενημέρωση του Α.Π. σχετικά με δολοπλοκίες σε βάρος του, ονοματίζοντας και τους συκοφάντες.

Παραθέτει ο Α.Α. την μνημειώδη πρόταση του Δ.Κ. στην ολομέλεια της Βουλής, που υπερψηφίστηκε, σχετικά με την αντικατάσταση του Πρωθυπουργού, όταν υπάρχουν σοβαροί λόγοι υγείας και δεν μπορεί να επιτελέσει τα καθήκοντά του. Παραθέτει εξάλλου και μια συνέντευξη του ιδίου το 2019 στην επέτειο των 100 χρόνων από την γέννηση του Α.Π. στην οποία λέει χαρακτηριστικά τα εξής: «Αν αποφάσισα να μιλήσω για τον Α.Π. είναι γιατί πιστεύω ότι έχω το καθήκον, μέσω των διαλόγων που είχα μαζί του, να φωτίσω περισσότερο την προσωπικότητά του ώστε οι ιστορικοί να τον κρίνουν αυστηρά μεν, όμως, αντικειμενικά και δίκαια. Γιατί επί χρόνια διαβάζω και ακούω πολλά θετικά και αρνητικά για εκείνον, πολλά από τα οποία όμως είναι είτε υπερβολικά είτε εξωπραγματικά».

Το ενδιαφέρον αυτό βιβλίο, που αποκαλύπτει εντυπωσιακά την προσωπικότητα του μεγάλου ανθρώπου και επιστήμονα, κλείνει με κείμενα γραμμένα με το νου και την καρδιά μεγάλων προσωπικοτήτων της χώρας μας, καθώς και με ένα πρωτότυπο επιμύθιο με πλούσιο φωτογραφικό υλικό από στιγμές οικογενειακές, πολιτικές και προσωπικές του Δημήτρη Κρεμαστινού.

Μεγάλη η τιμή να μιλώ σήμερα για τον Δ.Κ., μαζί με εκλεκτές προσωπικότητες του χώρου της επιστήμης της πολιτικής και της δημοσιογραφίας, και ευχαριστώ για την τιμή αυτή, την κ. Τζένη Κρεμαστινού. Μιλώ για έναν άνθρωπο που αγάπησα και θαύμασα βαθιά μου, και δεν μπορώ να χαλιναγωγήσω τα συναισθήματά μου όταν αναφέρομαι σε εκείνον. Ήταν ο γιατρός, που έσωσε τον άνδρα μου και του χάρισε ζωή 15 ολόκληρων χρόνων, όταν άλλοι… μεγαλογιατροί τον είχαν καταδικάσει. Ακολουθώντας το δίδαγμα του διάσημου στην εποχή του καθηγητή Ossler: «Nα μιλάς με τον ασθενή σου. Θα σε οδηγήσει στη διάγνωση…» αφοσιώθηκε κυριολεκτικά στη σωτηρία του, γι αυτό και η ευγνωμοσύνη στον άνθρωπο και επιστήμονα Δ.Κ. με συνοδεύει σε όλη μου τη ζωή.

Επί των ημερών μου στο ΣΟΚΠΑ έγινε εκδήλωση αφιερωμένη στην Ιατρική επιστήμη με διοργανωτή τονεπίτιμο πρόεδρο του ΣΟΚΠΑ Διονύσιο Κόκκινο,ο οποίος είχε καλέσει τον Δημήτρη και εκείνος είχε ευχαρίστως αποδεχθεί την πρόσκληση, καθώς πάντα στήριζε με ενδιαφέρον  το έργο του ΣΟΚΠΑ. Δυστυχώς δεν αξιωθήκαμε να τον ακούσουμε και αποφασίσαμε, ως ελάχιστη τιμή, να αφιερώσουμε την ενότητα της Καρδιολογίας με θέμα «Καρδιαγγειακές παθήσεις» στη μνήμη του.

Ο Δημήτρης Κρεμαστινός ήξερε να αντιστέκεται στους εχθρούς του, δυστυχώς όμως ήταν μοιραίο να μην μπορέσει να αντισταθεί στον δαιμονικό ιό, για τον οποίο είχε μάλιστα από τους πρώτους  αρθρογραφήσει, έχοντας έγκαιρα  αντιληφθεί την σοβαρότητά του. Και να σημειωθεί ότι , παρά τον φόβο του για την αρρώστια, δεν ανέστειλε τη λειτουργία του ιατρείου του για να μην αφήσει τους ασθενείς του χωρίς φροντίδα. Οι έννοιες: ήθος, ευγένεια, μετριοπάθεια, πραότητα, πνευματική καλλιέργεια και επιστημοσύνη  εύρισκαν στο πρόσωπό του την πλέρια σημασία τους. Ο Δ.Κ. θα παραμείνειστη μνήμη μας ως ο υπέροχος, σπάνιος συνδυασμός επιστήμονα, πολιτικού και Ανθρώπου. Όποιος τον γνώριζε, θυμόταν τη ρήση του Μενάνδρου «Ως χαρίεν έστ’ άνθρωπος, όταν άνθρωπος η».