ΤΟ ΒΑΘΟΣ ΤΗΣ ΥΦΕΣΗΣ ΚΑΙ Η ΑΝΑΔΙΑΡΘΡΩΣΗ ΤΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ

Τα στοιχεία που εκδόθηκαν από την ΕΛΣΤΑΤ αποκαλύπτουν με ακρίβεια την έκταση της οικονομικής ζημιάς από το κλείσιμο της οικονομίας το β΄ τρίμηνο του έτους αλλά και την αξία που η ελληνική πολιτική προσέδωσε στην ανθρώπινη ζωή την οποία προστάτευσε επαρκώς με εντυπωσιακά θετικά αποτελέσματα.

Το ΑΕΠ σε όρους όγκου μειώθηκε κατά 15,2% το 2ο τρίμηνο του 2020. Πρόκειται για ένα ποσοστό που βρίσκεται στον μέσο όρο περίπου των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης που το ίδιο διάστημα εφαρμόζουν συνθήκες αποστασιοποίησης. Η τελική κατανάλωση μειώθηκε κατά 10,1% σε σχέση με το τρίμηνο του 2019, οι ακαθάριστες επενδύσεις κατά 10,3%, οι εξαγωγές αγαθών μειώθηκαν κατά 15,4% και οι εισαγωγές αγαθών και υπηρεσιών κατά 17,2%. Το μέγεθος που ξεφεύγει σοβαρά προς την αρνητική κατεύθυνση είναι οι εξαγωγές υπηρεσιών (τουρισμός και ναυτιλία) -49% αλλά και οι αντίστοιχες εισαγωγές -25,7%.

Τα στοιχεία αυτά σηματοδοτούν τρεις διαπιστώσεις: α) Η ύφεση κυμαίνεται εντός των προβλεπόμενων ορίων σε ετήσια βάση. Εάν λάβουμε υπόψη την μάλλον αρνητικότερη (του αναμενόμενου) πορεία του τουρισμού στο τρίτο τρίμηνο, τότε τα στοιχεία του β΄ τριμήνου παραπέμπουν σε μία ετήσια ύφεση στην περιοχή του -7,5% με -8,2% επιδεινώνοντας ελαφρά τις προβλέψεις. Η διαπίστωση αυτή έρχεται σε συμφωνία με τη συμπεριφορά των επενδυτών χθες, στα ελληνικά ομόλογα, που ζήτησαν ένα κόστος (1,2%) από τα χαμηλότερα όλων των εποχών με υπερβολική (18 δισ. ευρώ) ζήτηση για τους ελληνικούς τίτλους. Συνεπώς το μήνυμα από τα σκληρά στοιχεία της ελληνικής οικονομίας όπως αυτό το υποδέχονται και οι αγορές είναι θετικό για την ποιότητα ελέγχου της οικονομίας με δεδομένες τις συνθήκες της κρίσης του COVID. β) Ορισμένοι «ανθρωπογενείς» κλάδοι, τουρισμός, υπηρεσίες, εστίαση, που σημειωτέον παρακολουθούνται στην ίδια κατηγορία εθνικών λογαριασμών επλήγησαν σοβαρά. Είναι τέτοιο το βάθος του πλήγματος που παραπέμπει σε μακρά περίοδο (πέραν των δύο ετών) διαδικασίας ανάκαμψης. Συνεπώς ενεργοποιούνται διαδικασίες αναπόφευκτης αναδιάρθρωσής τους. Πολλές επιχειρήσεις θα αλλάξουν χέρια ή δεν θα ανοίξουν ξανά ποτέ. Η δημιουργική καταστροφή που σημαίνει και δημιουργική αναγέννηση βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη.

Στο σημείο αυτό ο Μ. Draghi, προχθές, έχοντας στο μυαλό του μάλλον τις «αμυντικές» παρεμβάσεις της πολιτικής ηγεσίας της πατρίδας του, επέστησε την προσοχή στις πολιτικές ηγεσίες να παρακολουθήσουν τις ανάγκες αναδιάρθρωσης των οικονομιών τους και να μην οδηγηθούμε σε μία κοινωνικά πολυέξοδη υπεράσπιση jombie επιχειρήσεων. Για να γίνει αυτό πρέπει να αναπτύξουμε ένα εξαιρετικά προστατευτικό δίχτυ προστασίας στον συντελεστή εργασία ενεργοποιώντας κυρίως την κατάλληλη δημοσιονομική πολιτική (πρόγραμμα Sure) παράλληλα με ενεργοποίηση της νομισματικής πολιτικής που θα στηρίζει τις μελλοντικά υγιείς επιχειρήσεις. γ) Η οικονομική πολιτική σε όλη την Ευρώπη (Γερμανία, Ιταλία, Γαλλία, Ισπανία κ.τ.λ.), συμπεριλαμβανομένης της Ελλάδας, κινητοποιείται στην ορθή κατεύθυνση, σε σχέση με το βάθος της ύφεσης που αντιμετωπίζουμε, προχωρώντας σε τρίτο γύρο εισοδηματικών ενισχύσεων ύψους 3-5 δισ. ευρώ για την Ελλάδα. Δυστυχώς η αυξημένη αποταμιευτική διάθεση ιδιωτών και επιχειρήσεων διατηρεί τις συνθήκες ύφεσης στην οικονομία αποστερώντας αγοραστική δύναμη από την αγορά. Μάλιστα η τιμολογιακή πολιτική έχει χάσει τη δύναμή της (αποπληθωρισμός) για να επηρεάσει την καταναλωτική συμπεριφορά.

Συμπερασματικά, η αντιμετώπιση των επιπτώσεων του νέου επιδημιολογικού κύματος μαζί με τα ευρήματα των σκληρών στατιστικών στοιχείων συνηγορούν προς μία αυξημένη ευρωπαϊκή δημοσιονομική παρέμβαση (φανερή ή συγκεκαλυμμένη) της τάξεως του 20% στο υπάρχον δημοσιονομικό ευρωπαϊκό πακέτο. Μαζί με τη διεύρυνση των νομισματικών δυνατοτήτων από την ΕΚΤ και την παραπομπή στο τέλος του 2020 των ορίων δημοσιονομικής διαχείρισης θα μας διατηρήσουν σε μία ορθή για τις συνθήκες πορεία.

Πρώτη δημοσίευση: εφημερίδα Τα Νέα, 4 Σεπτεμβρίου 2020