Οικονομία

ΜΙΑ ΚΑΛΥΤΕΡΗ ΔΕΚΑΕΤΙΑ

Οι οικονομικοί κύκλοι ή αλλιώς τα κύματα Kondratieff, είναι ένα φαινόμενο που υποδηλώνει ότι η οικονομία ακολουθεί ένα περιοδικό μοτίβο, ενώ ο κάθε κύκλος αναλύεται σε τέσσερις φάσεις που παίρνουν το όνομα τους από τις τέσσερις εποχές του χρόνου. Τα κύματα Kondratieff (των 40-60 ετών) αλλά και οι μικρότερης διάρκειας διακυμάνσεις, όπως οι επενδυτικοί κύκλοι υποδομής του Kuznets (των 15-25 ετών) μπορεί να εντοπίζονται εμπειρικά στην εξέλιξη των οικονομικών, αλλά δεν είναι επιστημονικά θεμελιωμένες οι απόψεις για τη γέννησή τους και τη διάρκειά τους.

ΤΟ 2023 ΚΑΙ ΔΥΟ ΟΨΕΙΣ ΤΟΥ 2024

Συνήθως τα σημειώματά μας αυτά αναφέρονται στην οικονομία, αλλά σήμερα θα αρχίσουμε λίγο αντίστροφα, ανιχνεύοντας το ευρύτερο περιβάλλον της.

Από το 2008 ο κόσμος βιώνει συνεχώς σημαντικές αναταραχές. Η κρίση του 2008-2012 δημιούργησε την αίσθηση του μέγιστου οικονομικού κινδύνου και μόνο η βαριά παρέμβαση του κράτους αποσόβησε τα χειρότερα.

Η COVID-19 ήρθε να καταφέρει βαρύ πλήγμα στην παγκοσμιοποίηση και στη διεθνή συνεργασία, αλλά και να αιφνιδιάσει τις οικονομικές Αρχές που είχαν να αντιμετωπίσουν έναν πρωτοφανή εξωγενή κίνδυνο ανατροπής της οικονομικής πραγματικότητας.

ΠΟΣΟ ΒΙΩΣΙΜΟ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΔΗΜΟΣΙΟ ΧΡΕΟΣ ΣΕ ΗΠΑ ΚΑΙ ΕΥΡΩΠΗ;

Πηγές:

Ρυθμός μεγέθυνσης ΑΕΠ, Πληθωρισμός, Εναρμονισμένος Δείκτης Τιμών Καταναλωτή Ενέργειας, Τιμές ενέργειας: Πετρέλαιο, Αέριο: Oxford Economics – Global Economic Model.

Δείκτης PMI στη μεταποίηση: HIS Markit.

ΑΠΟΝΟΜΗ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ

H καθυστέρηση απονομής δικαιοσύνης και η ανασφάλεια σχετικά με την ταχύτητα και την αποτελεσματικότητα του δικαστικού συστήματος έχει αρνητικές μακροπρόθεσμες επιπτώσεις στην οικονομική ανάπτυξη μιας χώρας.

Αυτές οι συνθήκες μπορεί να αυξήσουν την αβεβαιότητα και να λειτουργήσουν αποτρεπτικά στην προσέλκυση επενδύσεων και στην επιχειρηματικότητα. Έτσι, οι επενδύσεις μπορεί να ματαιωθούν ή να καθυστερούν λόγω της ανασφάλειας και της αβεβαιότητας που δημιουργείται από μακροχρόνιες δικαστικές διαδικασίες.

ΚΛΕΙΝΟΝΤΑΣ ΤΟ 2023

Εθιμοτυπικά το προτελευταίο σημείωμα του έτους περιέχει έναν απολογισμό του έτους που κλείνει και το τελευταίο τις προσδοκίες για τον χρόνο που ανοίγει. Τα τελευταία χρόνια και το ένα σημείωμα και το άλλο (αλλά ιδίως το πρώτο) είχαν μία απολογιστική παρουσίαση που είχε μάλλον έναν δυσάρεστο χαρακτήρα (Covid, Ουκρανικό). Τώρα όμως που κάνουμε έναν απολογισμό των γεγονότων του 2023 (που είχαν οικονομικό αντίκτυπο), βλέπουμε ότι δεν είναι και τόσο άσχημος.

Ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή ξεκινώντας από τα «εσωτερικά» γεγονότα.

ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ, ΠΛΗΘΩΡΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΜΙΚΡΟΜΕΣΑΙΕΣ

Ο προϋπολογισμός ενός κράτους είναι το ισχυρότερο μέσο παρέμβασης της οικονομικής πολιτικής. Συνήθως στοχεύει στην εφαρμογή των στόχων και την αντιμετώπιση των προβλημάτων που σχετίζονται με το πρόγραμμα της κυβέρνησης που βρίσκεται στην εξουσία.

Υπάρχουν δύο δομικά πολιτικά προβλήματα που φαίνεται ότι κυριαρχούν στο οικονομικό σκηνικό: το πρώτο είναι ο πληθωρισμός και η συνακόλουθη απομείωση του διαθέσιμου εισοδήματος προς κατανάλωση και αποταμίευση. Το δεύτερο είναι η άποψη ότι οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις βρίσκονται υπό διωγμό.

ΠΛΗΘΩΡΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΜΕΤΑΠΡΑΤΙΚΗ – ΟΛΙΓΟΠΩΛΙΑΚΗ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ

Όπως είχαμε αναφέρει στο σημείωμά μας «Μισθοί και Πληθωρισμός: Το Τριπλό Ελληνικό, Πολιτικό και Οικονομικό Πρόβλημα» (ΟΤ – 8/12/23), δύο βασικά χαρακτηριστικά της ελληνικής οικονομίας έπαιξαν (μεταξύ άλλων) ρόλο στην επανεμφάνιση υψηλών πληθωριστικών πιέσεων. Πρόκειται για τον μεταπρατικό χαρακτήρα της οικονομίας και την ολιγοπωλιακή της οργάνωση σε αρκετούς οικονομικούς τομείς.

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΤΟΥ ΕΠΙΚΟΥΡΟΥ ΚΑΘΗΓΗΤΗ Π.Χ. ΚΩΣΤΗ ΣΤΗΝ ΕΚΠΟΜΠΗ «ON POLITICS»

Ο Επίκουρος Καθηγητής του Τμήματος Οικονομικών Επιστημών του ΕΚΠΑ, κ. Παντελής Χ. Κωστής παραχώρησε συνέντευξη στην εκπομπή On Politics και στον Φίλιππο Φιλιππακόπουλο στο κανάλι της Ναυτεμπορικής, όπου, μεταξύ άλλων, μίλησε τη σχέση μισθών, πληθωρισμού και αγοραστικής δύναμης στην Ελλάδα και στην Ευρωζώνη, και για τις αιτίες του υψηλού πληθωρισμού στην ελληνική οικονομία.

ΜΙΣΘΟΙ ΚΑΙ ΠΛΗΘΩΡΙΣΜΟΣ: ΤΟ ΤΡΙΠΛΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ, ΠΟΛΙΤΙΚΟ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ

Όταν οι τιμές ανεβαίνουν, οι άνθρωποι θέλουν περισσότερα χρήματα για να μπορούν να αγοράσουν τουλάχιστον τα ίδια αγαθά και υπηρεσίες που αγόραζαν και πριν – γι’ αυτό ζητούν αύξηση των μισθών για την εργασία τους ή των αμοιβών για τυχόν άλλους συντελεστές παραγωγής που τους ανήκουν και τους οποίους χρησιμοποιούν οι παραγωγοί (γη, κεφάλαια, κ.α.). Ταυτόχρονα, αν όλοι πιστεύουν ότι οι τιμές θα συνεχίσουν να ανεβαίνουν (προσδοκώμενος πληθωρισμός), θα ζητούν ακόμα υψηλότερους μισθούς.

ΤΑ ΣΧΕΔΙΑ ΓΙΑ ΤΟ "ΜΑΞΙΛΑΡΙ" ΤΩΝ 37 ΔΙΣ. ΕΥΡΩ

Ο ομότιμος καθηγητής Οικονομικών Π.Ε. Πετράκης σχολίασε στην εφημερίδα Καθημερινή (Κυριακή, 3 Δεκεμβρίου 2023) και στην Ειρήνη Χρυσολωρά σχετικά με το «μαξιλάρι» των 37 δισ. ευρώ τα εξής: «το ύψος του “μαξιλαριού” εξασφαλίζει περίπου μια πενταετία συνεπούς εξυπηρέτησης του χρέους… Καθώς θα βελτιώνεται η πιστοληπτική ικανότητα της χώρας μπορεί να μειωθεί το μέγεθός του και πιστεύω ότι θα το δούμε αυτό στο προσεχές μέλλον, αλλά δεν νομίζω ότι μπορεί να εξαλειφθεί αυτή η εγγύηση την οποία απαιτούν οι καλές δανειακές σχέσεις.