ΕΥΡΩ ΠΑΣΗ (;) ΘΥΣΙΑ

Γνωρίζω ότι είναι αναμενόμενο να γράψω ένα σημείωμα για την απίστευτη αναταραχή στον τραπεζικό τομέα. Θα το κάνω στην επόμενη ανάρτηση.

Προς το παρόν όμως, θέλω να σχολιάσω την άποψη ότι μπορεί να θέλουμε να είμαστε στο ευρώ, αλλά όχι «πάση θυσία» και να καταθέσω τις σκέψεις μου για το τι σημαίνει αυτή η φράση. Προφανώς σημαίνει ότι επιθυμούμε να είμαστε στο ευρώ, αλλά οι θυσίες που είμαστε διατεθειμένοι να κάνουμε γι’ αυτό έχουν συγκεκριμένα όρια.

Αν γνωρίζαμε τα όρια αυτά και εάν ήταν δυνατό να προσδιοριστεί ποσοτικά (π.χ. 30% ανεργία), θα διευκολυνόταν κατά πολύ η συζήτηση. Όμως, τα όρια αυτά είναι άγνωστα και σκόπιμα παραμένουν απροσδιόριστα. Νομίζω ότι η φράση αυτή το μόνο βέβαιο που περιέχει είναι η πρόθεση της διαπραγμάτευσης της σχέσης μας με το ευρώ. Κάποιος φαντάζεται την Ελληνική κυβέρνηση από τη μία μεριά και την Ευρωδιακυβέρνηση (Τρόικα) από την άλλη και δίνει ένα σήμα: «Δώστε μας ορισμένα πράγματα που ζητάμε, αλλιώς θα φύγουμε από το ευρώ».

Έτσι, διαμορφώνονται δύο διαφορετικές ομάδες: Αυτοί που βλέπουν μία σταθερή και άρρηκτη σχέση με το πολιτικό περιβάλλον που υπερασπίζεται το ευρώ και αυτοί που θέτουν ένα όριο στις θυσίες που είναι διατεθειμένοι να αποδεχτούν για να διατηρήσουν την καλή σχέση με το πολιτικό αυτό περιβάλλον.

Σταθερή όμως και άρρηκτη σχέση με το πολιτικό περιβάλλον που στηρίζει το ευρώ, μπορεί να πηγάζει από πολλές και διαφορετικές προσεγγίσεις όπως:

1. Απόλυτη πίστη στην αξία και τη χρησιμότητα των προγραμμάτων δημοσιονομικής συμμόρφωσης, όπως αυτά εφαρμόζονται.

2. Εμπιστοσύνη στο διασωστικό πρόγραμμα αλλά με δραματικές μεταβολές στον τρόπο εφαρμογής του που συνδέονται κυρίως με τον τρόπο που αντιμετωπίζεται η μακροοικονομική διαχείριση στην Ευρωζώνη.

3. Ένα «βελούδινο» διαζύγιο με το ευρώ, με ότι περίπλοκο σημαίνει αυτό.

4. Μία υποστήριξη στην αναδιοργάνωση της Ευρωζώνης και στη δημιουργία ενός άλλου νομισματικού σχήματος εντός Ευρωπαικής Ένωσης.

Αντιθέτως, όταν προσεγγίζεις το θέμα από μία θέση που λέει «ή μας δίνετε αυτό που θέλουμε ή φεύγουμε από το ευρώ», ανοίγεις διάπλατα την πόρτα σε μία ακόμα εκδοχή. Της άτακτης πτώχευσης εκτός ευρώ ή της άτακτης πτώχευσης εντός(!) ευρώ (βλέπε τραπεζικό σύστημα της Κύπρου).

Αυτό το σημείο χωρίζει τις δύο ομάδες. Η άτακτη πτώχευση και ο τεράστιος κοινωνικός πόνος. Η πρώτη ομάδα, έχοντας ίσως ακριβέστερη εικόνα των συνεπειών της, δε θέλει ούτε να το σκέφτεται. Αντιθέτως, είναι προφανές ότι σκέφτεται όλα τ’ άλλα, ανάλογα με την τοποθέτηση του καθενός.

Κλείνοντας, θα ήθελα να σημειώσω ότι το ευρώ ήταν το γενικότερο πλαίσιο στο οποίο η Γερμανία αναγκάστηκε να ενταχθεί σε αντάλλαγμα της ενοποίησής της. Από περιοριστικό όμως πλαίσιο για τη Γερμανία, μετατράπηκε σε πλατφόρμα πειθάρχησης των αδύνατων οικονομιών της Ευρωζώνης. Μήπως ήρθε η ώρα να ξαναπάρει τον αρχικό του χαρακτήρα; Ας παρακολουθήσουμε προσεκτικά τι θα κάνει η Ιταλία, η Γαλλία και η Ισπανία. Έτσι και αλλιώς σε κάθε περίπτωση προηγούνται!