Ο ΚΡΙΣΙΜΟΣ ΧΡΟΝΟΣ

Εκλογές 6ης Μαΐου στην Ελλάδα: Δύο σχόλια (για να ευλογήσουμε λίγο τα γένια μας). Στο δημοσίευμα με θέμα «Ευρωπαϊκή Διακυβέρνηση και Ευθύνη», καταλήγαμε: Πού βρίσκεται η λύση για τους λιγότερους ευνοημένους λαούς; Αναπόφευκτα (το τονίζω σήμερα) σε δύο επίπεδα:

α) Να θέσουν υπό αμφισβήτηση το οικονομικό μοντέλο που έχουν επιλέξει, είτε σε ατομικό είτε σε κοινωνικό επίπεδο.

β) Να οδηγηθούν σε μία νέα πολιτική σύνθεση που θα τους επιτρέψει να επανοργανώσουν τη θεσμική λειτουργία της οικονομίας.

Νομίζω ότι το αποτέλεσμα των εκλογών απέδειξε την αλήθεια των παραπάνω. Τα σημεία, όμως, αυτά διατηρούν μια πολύ ισχυρή δύναμη πρόβλεψης για το μέλλον.

Επίσης, το δημοσίευμα της 25ης Απριλίου είχε ως θέμα αυτό που έβλεπα ως μοναδικό κυρίαρχο ζήτημα στις επερχόμενες εκλογές, τη σχέση «Ελλειμμάτων και Δημοκρατίας». Το αποτέλεσμα των εκλογών έδειξε πολύ καθαρά την αλήθεια και τη σημαντικότητά του.

Έρχομαι τώρα στο κυρίως θέμα του σημερινού σημειώματος. Σχετίζεται με το μήνυμα του αποτελέσματος των εκλογών και πώς αυτό μεταφράζεται σε οικονομική και πολιτική στρατηγική για τη χώρα.

Νομίζω ότι δεν κάνουμε λάθος να ερμηνεύσουμε πολύ απλά το μήνυμα των εκλογών ως εξής: Να μείνουμε στο ευρώ και την κύρια διαπραγμάτευσή μας γι'’ αυτό να την έχουν κυβερνήσεις συνεργασίας με έμφαση σ’ αυτούς που δεν συμμετείχαν μέχρι τώρα στην οργάνωση του προγράμματος.

Αυτό το μήνυμα, όμως, προϋποθέτει ότι η κοινωνία διαμορφώνει μία διαπραγματευτική στάση απέναντι στους εταίρους μας, η οποία δεν αποκλείεται να οδηγήσει σε οξεία σύγκρουση. Παρόλο που το γενικό περίγραμμα της εντολής, που είναι να μείνουμε στην Ευρώπη, θέτει συγκεκριμένα όρια στην ένταση της σύγκρουσης αυτής.

Το μέλλον είναι εξαιρετικά περίπλοκο και καθόλου, μα καθόλου γραμμικό. Άρα, εφόσον εισερχόμαστε σε μία τόσο σύνθετη πραγματικότητα με πολλές πιθανές εξελίξεις, θα έπρεπε πάνω από όλα να ξεκαθαρίσουμε ποιος είναι ο καταλληλότερος χρόνος για να τεθεί το ζήτημα της αναδιαπραγμάτευσης. Η χρονική εξέλιξη έχει πολύ μεγάλη σημασία αν θέλουμε να επιτύχουμε ένα θετικό αποτέλεσμα. Εάν, από την άλλη μεριά, το μόνο που μας ενδιαφέρει είναι απλώς να συγκρουστούμε για να ικανοποιήσουμε το πληγωμένο αίσθημα της εθνικής μας υπερηφάνειας, τότε η συνέχεια του σημειώματος δεν έχει καμία αξία.

Για ένα θετικό αποτέλεσμα από τις διαπραγματεύσεις θα πρέπει να λάβουμε υπόψη μας δύο παράγοντες:

α) Το πότε η Ευρώπη θα έχει ωριμάσει αρκετά στη στροφή που κάνει, ώστε να μας ακούσει και να συμμαχήσει μαζί μας.

β) Ποιος είναι ο καταλληλότερος χρόνος για την Ελληνική πλευρά από πλευράς εξέλιξης της εσωτερικής οικονομικής κατάστασης.

Η Ευρώπη χρειάζεται ένα με δύο χρόνια ακόμα, για να εμπεδώσει μία διαφορετική πολιτική που θα αποδυναμώνει τις πολιτικές αυστηρότητας και της αύξησης της προσφοράς μέσω των διαρθρωτικών αλλαγών. Ο χρόνος αυτός είναι επίσης απαραίτητος για τους παρακάτω λόγους:

1. Να προχωρήσει η Ευρωπαϊκή κρίση και να δημιουργηθεί μία νέα οικονομική πραγματικότητα. Έτσι, το μέτωπο των πληγέντων θα διευρυνθεί.

2. Να προχωρήσει η εφαρμογή (ή η διαφοροποίηση) της Fiscal Compact Treaty και έτσι να απελευθερωθούν οι διαδικασίες νομισματικοποίησης του χρέους.

3. Να επικρατήσουν πολιτικά δυνάμεις που πιστεύουν στις αλλαγές αυτές.

Η Ελληνική πλευρά χρειάζεται ενάμιση χρόνο για να ολοκληρώσει το πρόγραμμα διάσωσης, ώστε να εισρεύσουν τα υπόλοιπα €90 δις. Με τον τρόπο αυτό τα δημοσιοοικονομικά ελλείμματα θα στηριχτούν, τα ανοίγματα του ισοζυγίου πληρωμών θα καλυφθούν και οι τράπεζες θα επανακεφαλαιοποιηθούν.

Έτσι συντεταγμένα θα έπρεπε να φθάσουμε (με οποιασδήποτε πολιτικής μορφής αλλά ισχυρή κυβέρνηση) στα μέσα του 2013, για να θέσουμε το ζήτημα της αναδιαπραγμάτευσης.

Σήμερα, η σύγκρουση είναι πρόωρη και προοιωνίζει πάρα πολύ δύσκολους καιρούς. Η χρονική εξέλιξη της Ελληνικής υπόθεσης είναι το παν.