Ο ΡΟΛΟΣ ΤΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑΣ ΚΑΙ Η ΘΕΣΗ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ

Αναμφίβολα η ανάπτυξη και η μεγέθυνση των κοινωνιών είναι αναπόσπαστο κομμάτι του βαθμού εξέλιξης της επιχειρηματικότητας και της καινοτομίας. Η παγκόσμια οικονομία βρίσκεται αντιμέτωπη με μια σειρά μεσοπρόθεσμων και μακροπρόθεσμων προκλήσεων. Οι αναπτυγμένες χώρες θα πρέπει να αυξήσουν την παραγωγικότητά τους ώστε να διατηρήσουν το βιοτικό τους επίπεδο υψηλά, ενώ οι αναπτυσσόμενες χώρες θα πρέπει να βρουν το δρόμο μιας βιώσιμης ανάπτυξης.

Σε ένα συνεχώς μεταβαλλόμενο περιβάλλον όπου η παγκοσμιοποίηση, η γήρανση του πληθυσμού, η κλιματική αλλαγή, οι νέες τεχνολογίες, οι χαμηλές αποδόσεις, ο πλήρης ανταγωνισμός και η απελευθέρωση των αγορών αποτελούν τις αναπόφευκτες τάσεις του μέλλοντος, η έννοια της επιχειρηματικότητας καθίσταται περισσότερο από ποτέ αναγκαία.

Σε αυτό το πλαίσιο είναι ενδιαφέρον να δούμε ποια είναι η θέση της Ελλάδας. Πώς έχει εξελιχθεί σήμερα η θέση της; Δεν θα πρέπει να παραβλέπουμε το γεγονός ότι η δημιουργία νέων θέσεων εργασίας προέρχεται από τις ταχέως αναπτυσσόμενες επιχειρήσεις.

Τα τελευταία χρόνια η θέση της Ελλάδας ως προς την επιχειρηματικότητα έχει βελτιωθεί. Συγκεκριμένα σύμφωνα με τον “Global Entrepreneurship Index” (GEI) η Ελλάδα βελτίωσε την κατάταξή της κατά 10 θέσεις το 2015 σε σχέση με το 2014. Συγκεκριμένα η βαθμολογία του δείκτη για το 2015 ανήλθε στις 42 μονάδες έναντι 37,5 το 2014 (Διάγραμμα 1). Παρατηρούμε ότι οι μεγάλοι κερδισμένοι είναι έξι χώρες της Ευρώπης και τρεις από τη Μ. Ανατολή και οι ΗΠΑ.

Διάγραμμα 1. Οι δέκα χώρες με τη μεγαλύτερη αύξηση στο δείκτη GEI το 2015 έναντι του 2014.

_{Πηγή: GEDI-Global Entrepreneurship Index 2015.}

Ο δείκτης GEI συντίθεται από 14 διαστάσεις (Διάγραμμα 2). Στις περισσότερες από αυτές η Ελλάδα υπολείπεται τόσο ως προς την Ευρώπη, όσο και προς τον παγκόσμιο μέσο όρο. Συγκεκριμένα φαίνεται να υστερεί στην αποδοχή του κινδύνου, στην αντίληψη για τις επιχειρηματικές ευκαιρίες, στο ρόλο των δικτύων, στην κουλτούρα, στις startup ευκαιρίες, στη λειτουργία του ανταγωνισμού, στην καινοτομία, στη μεγέθυνση της οικονομίας και στη διεθνοποίηση της παραγωγής. Ωστόσο, δείχνει εξαιρετική επίδοση στις startup δεξιότητες (δηλαδή το σύνολο των απαιτούμενων γνώσεων και δεξιοτήτων για την ίδρυση μιας νέας επιχείρησης) ενώ είναι πάνω από το μέσο όρο στο ανθρώπινο κεφάλαιο. Στη διάσταση της αξιοποίησης της νέας τεχνολογίας βρίσκεται στον παγκόσμιο μέσο όρο.

Από το Διάγραμμα 2 παρατηρούμε ότι σε μια χώρα όπως η Ελλάδα, όπου η αποδοχή στον κίνδυνο βρίσκεται σε πολύ χαμηλά επίπεδα και η αντίληψη για τις επιχειρηματικές ευκαιρίες δεν είναι η πλέον θετική, ο συνδυασμός αυτών των δύο σε ένα ασταθές περιβάλλον με έντονη αβεβαιότητα δημιουργούν ερωτηματικά για το πώς μπορεί να βελτιωθεί περεταίρω η επιχειρηματικότητα. Επιπλέον, φαίνεται ότι ενώ υπάρχει υψηλό απόθεμα ανθρωπίνου κεφαλαίου, η παραγωγή καινοτομίας είναι χαμηλή.

Διάγραμμα 2. Σύγκριση των διαστάσεων του GEI της Ελλάδας με την Ευρώπη και τον Παγκόσμιο μέσο όρο.

_{Πηγή: GEDI-Global Entrepreneurship Index 2015.}

Όπως παρατηρούμε από το Διάγραμμα 3 οι δεξιότητες για σύσταση μιας startup επιχείρησης, η αξιοποίηση της τεχνολογίας, η διεθνοποίηση της παραγωγής και το ανθρώπινο κεφάλαιο βρίσκονται στην ιεραρχία της κατασκευής του δείκτη για την Ελλάδα.

Διάγραμμα 3. Οι διαστάσεις του δείκτη GEI για το 2015.

_{Πηγή: GEDI-Global Entrepreneurship Index 2015.}

Ωστόσο, ποιοι ήταν οι παράγοντες που οδήγησαν στην άνοδο κατά δέκα θέσεις της Ελλάδας στην κατάταξη του δείκτη το 2015; Από το Διάγραμμα 4 προκύπτει ότι 5 από τις 14 διαστάσεις του δείκτη συνέφεραν σε αυτή τη βελτίωση: η αντίληψη για τις επιχειρηματικές ευκαιρίες (27%), η αποδοχή του κινδύνου (27%), η μεγέθυνση (27%), ο ρόλος της κουλτούρας (10%), τα καινοτομικά προϊόντα (6%) και τα δίκτυα (1%).

Διάγραμμα 4. Η συνεισφορά των διαστάσεων του GEI στην άνοδο της Ελλάδας κατά 10 θέσεις το 2015. 

_{Πηγή: GEDI-Global Entrepreneurship Index 2015.}

Η συνέχιση της ενίσχυσης της επιχειρηματικότητας στην Ελλάδα θα πρέπει να είναι στην ατζέντα των προτεραιοτήτων με παροχή κινήτρων για τους νέους. Μέσω της επιχειρηματικότητας μπορεί να επιτευχθεί μια βιώσιμη μεγέθυνση με εξωστρεφή προσανατολισμό βασιζόμενη στην αξιοποίηση του ανθρωπίνου κεφαλαίου και των νέων τεχνολογιών.