ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΡΙΣΗ ΚΑΙ ΓΟΝΙΜΟΤΗΤΑ

Η επίδραση της οικονομικής κρίσης στις χώρες τις περιφέρειας της Ευρωζώνης φαίνεται να γίνεται αισθητή μεταξύ άλλων και στα ποσοστά γονιμότητας του πληθυσμού. Μετά από μια ανοδική περίοδο, κατά τη διάρκεια του δεύτερου μισού της προηγούμενη δεκαετίας, τα ποσοστά γονιμότητας των χωρών του Νότου ακολουθούν ξανά πτωτική πορεία.

Διάγραμμα 1. Η εξέλιξη του Συνολικού Δείκτη Γονιμότητας

Πηγή: Eurostat (tsdde220).

Ο Συνολικός Δείκτης Γονιμότητας (Total Fertility Rates) αποτυπώνει την αναλογία αριθμού παιδιών ανά γυναίκα (Διάγραμμα 1). Η πτώση είναι ιδιαίτερα αισθητή για την Ελλάδα, την Πορτογαλία και την Ισπανία. Για παράδειγμα στην Ελλάδα το 2012 αντιστοιχούσαν 1,34 παιδιά ανά γυναίκα έναντι 1,51 παιδιά ανά γυναίκα το 2010.

Στις συγκεκριμένες χώρες τα ποσοστά γονιμότητας αυξήθηκαν σημαντικά πριν την κρίση. Η εμφάνιση της κρίσης όμως είχε ως αποτέλεσμα τα ποσοστά αυτά να επανέλθουν στα πολύ χαμηλά επίπεδα που παρατηρήθηκαν στις αρχές της προηγούμενης δεκαετίας.

Η μείωση του αριθμού των γεννήσεων αποτελεί εμπόδιο στην οικονομική ανάπτυξη των χωρών καθώς ο πληθυσμός γηράσκει και μειώνεται το απόθεμα σε ανθρώπινο κεφάλαιο. Παράλληλα, ένα άλλο ζήτημα που προκύπτει αφορά τη βιωσιμότητα του ασφαλιστικού συστήματος, καθώς όλο και λιγότερα άτομα θα συνεισφέρουν στα ταμεία για περισσότερους συνταξιούχους.

Πέραν όμως από την επίδραση της κρίσης στη γονιμότητα του πληθυσμού, το πρόβλημα υπογεννητικότητας οφείλεται και στην αλλαγή των μεταναστευτικών τάσεων που παρατηρήθηκαν μετά την κρίση. Οι χώρες του Νότου την περίοδο της οικονομικής άνθησης δέχτηκαν μεταναστευτικά ρεύματα από χώρες της Αφρικής και της Ανατολικής Ευρώπης, όπου τα ποσοστά γονιμότητας είναι υψηλότερα από αυτά των χωρών υποδοχής. Με το ξέσπασμα της κρίσης όμως και την επιδείνωση στην αγορά εργασίας ένας σημαντικός αριθμός μεταναστών έχει εκ νέου μεταναστεύσει.