ΠΡΟΣΦΥΓΕΣ ΚΑΤΑ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΥ ΔΙΑΣΩΣΗΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΟΜΤ ΑΠΟ ΤΗ ΓΕΡΜΑΝΙΑ

Στις 11 και 12 Ιουνίου θα πραγματοποιηθεί από το Συνταγματικό Δικαστήριο της Γερμανίας (German Federal Constitutional Court - FCC) δημόσια ακρόαση σε σχέση με καταγγελία κατά του Ταμείου διάσωσης της Ευρωζώνης, γενικότερα για τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας (ESM), αλλά και ειδικότερα για το πρόγραμμα αγοράς κρατικών ομολόγων (OMT) της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας.

Το δικαστήριο που βρίσκεται στην Καρλσρούη απεφάνθη το Σεπτέμβριο του 2012 ότι ο ESM δεν παραβιάζει τη Γερμανική νομοθεσία (βρείτε την απόφαση του δικαστηρίου εδώ), αλλά επέμεινε σχετικά με τα δικαιώματα βέτο του Γερμανικού Κοινοβουλίου.

Το δικαστήριο θα εξετάσει διάφορες προσφυγές, καθώς στη δυσαρέσκεια των Γερμανών με το διαρκώς αυξανόμενο κόστος των διασώσεων που εντείνεται, έρχονται να προστεθούν οι υποψίες ότι το πρόγραμμα OMT παραβιάζει τον Ευρωπαϊκό κανόνα κατά της απευθείας χρηματοδότησης των κρατών από την ΕΚΤ.

 Σύμφωνα με το δελτίο τύπου του Συνταγματικού Δικαστηρίου της Γερμανίας, θα αξιολογηθούν:

1) η έκταση και τα όρια της νομισματικής πολιτικής της ΕΚΤ, και ιδιαίτερα η ανεξαρτησία της ΕΚΤ και του OMT προγράμματος,

2) οι συνέπειες του OMT προγράμματος στην ορθότητα του προϋπολογισμού του Κοινοβουλίου.

3) ο ρόλος της Bundesbank στο Ευρωπαϊκό Σύστημα Κεντρικών Τραπεζών, και

4) οι δυνατότητες του Κοινοβουλίου και της κυβέρνησης να αντιδράσουν και να ανταποκριθούν στις πολιτικές της ΕΚΤ. Το Δικαστήριο θα πραγματοποιήσει μια κοινή αξιολόγηση του βαθμού κατά τον οποίο η ΕΚΤ ενεργεί με υπέρβαση εξουσίας και παραβιάζει τη συνταγματική ταυτότητα της Γερμανίας.

Το επίκεντρο της ακρόασης θα είναι οι πολιτικές διάσωσης της ΕΚΤ και συγκεκριμένα ο βαθμός κατά τον οποίο το OMT της ΕΚΤ παρακάμπτει έμμεσα την απαγόρευση χρηματοδότησης των προϋπολογισμών των χωρών της Ευρωζώνης. Ενώ το πρόγραμμα αυξάνει το κόστος δανεισμού των κρατών που αντιμετωπίζουν το πρόβλημα, οι επικριτές τονίζουν ότι επίσης αυξάνει την πίεση στις κυβερνήσεις, ώστε να μεταρρυθμίσουν τη δημοσιονομική τους πολιτική και να καταστήσουν την ανεξάρτητη κεντρική τράπεζα εξαρτημένη από τις πολιτικές επιλογές των κυβερνήσεων. Η ΕΚΤ υποστηρίζει ότι ο πρωταρχικός της στόχος για τη διασφάλιση της σταθερότητας των τιμών, θα πρέπει να συνοδεύεται από δευτερεύοντες στόχους, και πιο συγκεκριμένα τη διατήρηση της σταθερότητας των χρηματοπιστωτικών αγορών. Αντίθετα, η Bundesbank υποστηρίζει ότι το OMT υπερβαίνει τα όρια που καθορίζονται από την εντολή της ΕΚΤ.

Η εφημερίδα Welt σημειώνει 4 πιθανές εκδοχές ως αποτέλεσμα της δημόσιας ακρόασης:

1ο σενάριο: Οι προσφυγές δεν είναι παραδεκτές, διότι η ΕΚΤ δεν υπόκειται στο Γερμανικό δίκαιο αλλά στο δίκαιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης και, ως εκ τούτου, μόνο το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο (European Court of Justice - ECJ) έχει την αρμοδιότητα να αποφανθεί σχετικά με την πολιτική της ΕΚΤ. Το σενάριο αυτό, ωστόσο, θεωρείται εξαιρετικά απίθανο, διότι το Συνταγματικό Δικαστήριο της Γερμανίας έχει ήδη εγείρει ανησυχίες ότι το OMT μπορεί να χρηματοδοτεί με έμμεσο τρόπο τα κρατικά ελλείμματα, αλλά και λόγω της λεπτομερούς δομής της ίδιας της ακρόασης.

2ο σενάριο: Εάν το δικαστήριο αποφασίσει ότι η ΕΚΤ ενεργεί στα όρια της εντολής της, οι πολιτικές της ΕΚΤ δε θα καλύπτονται πλέον από τη Γερμανική συναίνεση για τις Συνθήκες της ΕΕ και το OMT θα παραβιάζει βασικά στοιχεία του Γερμανικού Νόμου. Ωστόσο, μια τέτοια εκδοχή θα απαιτούσε τη συμμετοχή του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου, το οποίο στο παρελθόν έχει υιοθετήσει μια φιλοευρωπαϊκή στάση. Μέχρι τώρα, το Συνταγματικό Δικαστήριο της Γερμανίας δεν έχει προσφύγει ποτέ στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο.

3ο σενάριο: Το Συνταγματικό Δικαστήριο της Γερμανίας θα μπορούσε να εξετάσει τις πολιτικές της ΕΚΤ σε σχέση με το Γερμανικό βασικό νόμο επειδή στερούν το Bundestag (ομοσπονδιακό νομοθετικό σώμα στη Γερμανία) από το δικαίωμα του προϋπολογισμού της. Μια τέτοια ετυμηγορία φαίνεται απίθανη, διότι βασίζεται αποκλειστικά και μόνο στο Γερμανικό δίκαιο και ως εκ τούτου είναι μη δεσμευτική για την ΕΚΤ, ενώ ταυτόχρονα θα απαγόρευε ουσιαστικά τη συμμετοχή της Γερμανίας στην κοινή νομισματική πολιτική.

4ο σενάριο: Πρόκειται για το περισσότερο πιθανό σενάριο. Το Συνταγματικό Δικαστήριο της Γερμανίας θα απορρίψει τις προσφυγές, αλλά θα εξακολουθήσει να εγείρει αμφιβολίες και σκεπτικισμό σχετικά με το ΟΜΤ. Μια τέτοια απόφαση θα μπορούσε ενδεχομένως να περιορίσει το πεδίο εφαρμογής του προγράμματος και να ενισχύσει του επικριτές του.