ΕΧΕΙ Η ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ;

Τα όρια της περιοχής με την οποία ασχολείται η φιλοσοφία, ήταν ανέκαθεν, απολύτως συνηρτημένα με την χρονική περίοδο, κατά την οποία ετίθετο ή τίθεται το ερώτημα του τίτλου. Έτσι η φιλοσοφία, κατά την αρχαιοελληνική περίοδο, ως όρος, περιέκλειε σημασιολογικά όλο το φάσμα της προσπάθειας κατανόησης του εαυτού μας και του κόσμου. Οι υπό διαμόρφωση επιστήμες (με εξαίρεση, ίσως, τα μαθηματικά) και ιδίως οι εμπειρικές αποτελούσαν τμήμα ή μάλλον, περιοχή εντός των ορίων της φιλοσοφικής περιπέτειας. Κατά την περίοδο της αναγέννησης και, ιδιαιτέρως, κατά τον 17^ο αιώνα, παρ’ ότι οι επιστήμες είχαν ήδη αρχίσει να αποσπώνται από το σώμα της φιλοσοφίας, η περιοχή των επιστημών που σήμερα καλούνται φυσικές, εθεωρείτο ότι ανήκει στον χώρο της λεγόμενης φυσικής φιλοσοφίας. Σήμερα ο όρος «φιλοσοφία» δεν περιλαμβάνει σημασιολογικά τις επιστήμες, που έχουν αποκολληθεί πλέον οριστικά από το φιλοσοφικό σώμα.

Με τι ασχολείται, λοιπόν, σήμερα η φιλοσοφία; Κατά την γνώμη του γράφοντος όχι με τα προβλήματα, που ανήκουν ή είναι δυνατόν να ανήκουν σε μία επιστημονική περιοχή. Και αν ακόμη υπάρχουν περιοχές της σύγχρονης φιλοσοφίας, που φαίνεται να άπτονται κατεστημένων ή υπό διαμόρφωση επιστημονικών περιοχών, η γειτνίαση αυτή είναι προσωρινή, διότι οι περιοχές αυτές, είτε ήδη είτε αργά ή γρήγορα αποτελούν ή θα αποτελούν παρελθόν για την φιλοσοφία.

Και το ερώτημα επαναλαμβάνεται. Με τι ασχολείται λοιπόν, σήμερα η φιλοσοφία; Κατά την γνώμη του γράφοντος με τα οριακά προβλήματα της γνώσης. Και ποιά είναι αυτά; Όσα δεν είναι δυνατόν να υπαχθούν σε μία είτε ήδη υπάρχουσα είτε υπό διαμόρφωση επιστημονική περιοχή. Παραδείγματα τέτοιων προβλημάτων είναι το πρόβλημα του όντος και της γνώσης του, το πρόβλημα του νου και του σώματος ή αλλιώς του νου και της ύλης, το πρόβλημα της ελεύθερης βούλησης, το πρόβλημα της οντολογίας του συνεχούς, το πρόβλημα της αιτιότητας κτλ.