«Η ΔΙΚΗ ΜΟΥ ΑΛΗΘΕΙΑ» ΚΑΙ Η ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΤΗΣ ΑΠΟΜΟΝΩΣΗΣ

Μία από τις πλέον συνηθισμένες φράσεις που χρησιμοποιούμε τα τελευταία χρόνια είναι το «η αλήθεια μου». Με αυτήν επιδιώκεται να δηλωθεί η σημασία της σκέψης που εκφράζει ένα πρόσωπο. Ως εκ τούτου, όχι μόνο φαίνεται πως είναι μια φράση αβλαβής, αλλά και απαραίτητη. Ωστόσο, πρόκειται για την έκφραση ενός σημαντικού προβλήματος. Ας δούμε, συνοπτικά, τον λόγο.

Η αλήθεια, ανεξάρτητα από το πώς την προσεγγίζει κανείς, δηλώνει αυτό που ισχύει σε επίπεδο διαπροσωπικό, ενίοτε ανεξάρτητα από περιορισμούς. Η θρησκευτική αλήθεια (π.χ. υπάρχει Θεός) τίθεται πάνω από κάθε περιορισμό, η επιστημονική αλήθεια ενίοτε περιορίζεται από τις εκάστοτε τεχνολογικές δυνατότητες (οπότε η εξέλιξη της τεχνολογίας αποκαλύπτει νέες όψεις που οδηγούν σε αναθεωρήσεις επιστημονικών θεωριών), ενώ η κοινωνική αλήθεια (π.χ. υπάρχουν ανθρώπινα δικαιώματα) διαμορφώνεται μέσα από τη συλλογικότητα μιας κοινωνίας (ή περισσότερων κοινωνιών) σε συγκεκριμένο χωροχρονικό πλαίσιο.

Όταν, λοιπόν, λέω «η αλήθεια μου», εννοώ ότι αυτό που εκφέρω, παρά το ότι έχει τον χαρακτήρα της προσωπικής οπτικής, εντούτοις έχει την ισχύ της αλήθειας. Κατά συνέπεια, δεν μπορεί (ίσως δεν έχει και το δικαίωμα) κανείς να αμφισβητήσει την ισχύ της. Με αυτόν τον τρόπο, όταν λέω «η αλήθεια μου» αυτομάτως καθιστώ τον εαυτό μου απόλυτο και, κυρίως, ορθό ερμηνευτή της πραγματικότητας γύρω μου. Αφού ερμηνεύω έτσι το συγκεκριμένο θέμα, έτσι είναι. Μπορεί εσύ να έχεις διαφορετική θέση, τη δική σου αλήθεια, αλλά αυτό δεν μου λέει τίποτα, διότι είναι διαφορετικό από το ισχύον, δηλαδή τη δική μου αλήθεια. Με άλλα λόγια, δημιουργούνται άνθρωποι-θεοί, όπου, στην καλύτερη περίπτωση, καθένας απλώς ανέχεται ο ένας τον άλλον. Ο άγονος εγωισμός στο αποκορύφωμά του.

Μια κοινωνία, όπου κυριαρχεί η προσωπική «αλήθεια» είναι μια κοινωνία απομονωμένων ανθρώπων, όπου χάνεται η δυνατότητα διαλόγου, έστω και συγκρουσιακού. Διότι σε αυτήν είναι κανείς διατεθειμένος να «συζητήσει» μονάχα με όποιον συμφωνεί, οπότε δημιουργούνται ομάδες, καθεμία από τις οποίες κατέχει την αλήθεια και στρέφεται η μία κατά της άλλης, σε έναν αγώνα εξόντωσης πνευματικής/ψυχολογικής. Μέσα από αυτό το πλαίσιο ξεπηδούν και οι διάφοροι αυτόκλητοι φύλακες (της δημοκρατίας, της σκέψης, της ορθής χρήσης της γλώσσας κτλ.), ό,τι πιο επικίνδυνο για τη δημοκρατία, τη σκέψη, τη γλώσσα κτλ.

Έτσι έχει διαμορφωθεί το εντυπωσιακό παράδοξο, να ζούμε στην εποχή της απεριόριστης δυνατότητας για επικοινωνία, αλλά να μη θέλουμε να επικοινωνήσουμε. Η «αλήθεια μου» χτίζει τείχη γύρω από το πρόσωπο, τα οποία ενισχύονται μέσω της ψευδο-επικοινωνίας. Το ζητούμενο πλέον δεν είναι η επαφή, αλλά η επιβολή ή, στην καλύτερη περίπτωση, η ανοχή (όχι η αποδοχή της διαφορετικότητας). Μια κοινωνία, όμως, όπου μειώνεται η ουσιαστική επικοινωνία, έστω και με τη μορφή ενίοτε της σύγκρουσης (εξάλλου, η δημοκρατία μας είναι κατεξοχήν συγκρουσιακή), είναι μια κοινωνία που καθίσταται ολοένα και πιο ευάλωτη σε ολοκληρωτισμούς κάθε μορφής.

Η λύση είναι απλή, χρησιμοποιούνταν για αιώνες, ενώ υπάρχουν κι αυτοί που το κάνουν και σήμερα. Αντί του ψευδαισθησιακού «αλήθεια μου» χρησιμοποιούνται λέξεις όπως «γνώμη μου», «άποψή μου» κτλ. Κι αμέσως το κλίμα μεταβάλλεται εντυπωσιακά.

Διάλεξε από τα προγράμματά μας αυτό που ταιριάζει περισσότερο στα ενδιαφέροντα και τις ανάγκες σου:

Αυτοβελτίωση και Διεκδικητική Συμπεριφορά

Αυτοπαρακίνηση και Αυτογνωσία

Δεξιότητες Αυτοηγεσίας

Διαχείριση του Στρες και Υγεία