ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ: ΠΟΣΟ ΑΛΛΑΞΕ ΚΑΙ ΠΟΣΟ ΔΕΝ ΑΛΛΑΞΕ ΣΤΑ ΧΡΟΝΙΑ ΤΗΣ ΜΕΤΑΠΟΛΙΤΕΥΣΗΣ
Τα πενήντα χρόνια που έχουν περάσει από την εθνικά επώδυνη (λόγω της Κυπριακής προδοσίας και καταστροφής) γέννηση της νεότερης δημοκρατίας μας είναι ένα μεγάλο αλλά και συγχρόνως μικρό διάστημα, για την Ελληνική κοινωνία και οικονομία η οποία αναπτύσσεται πλέον στα πλαίσια της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Το 1973 το κατά κεφαλή διαθέσιμο εισόδημα ήταν 12.202 ευρώ ενώ το 2022 ήταν 25.284 ευρώ. Το 1973 οι υπηρεσίες παρήγαγαν το 49% του ΑΕΠ, η βιομηχανία το 35% και ο αγροτικός τομέας το 16%. Το 2020 οι υπηρεσίες παρήγαγαν το 78,1% του ΑΕΠ, η βιομηχανία το 15,2% και ο αγροτικός τομέας το 4,8%. Εκτιμάται ότι το 1974 το 23,5% του Ελληνικού πληθυσμού είχε εισόδημα μικρότερο από το μισό του μέσου εισοδήματος ενώ το 2023 ο κίνδυνος φτώχειας (κατώφλι του 50% του συνολικού διαθέσιμου ισοδύναμου εισοδήματος) αφορούσε 11,9% του πληθυσμού. Οι εγγεγραμμένοι ανώτατης εκπαίδευσης εκτοξεύτηκαν σε υψηλά επίπεδα και οι αναλφάβητοι μειώθηκαν δραματικά. Τέλος το δημόσιο χρέος το 1973 ήταν το 19,5% του ΑΕΠ ενώ το 2023 το 158% του ΑΕΠ.
Αυξήσαμε λοιπόν τα χρέη μας αλλά διπλασιάσαμε το επίπεδο του διαθέσιμου εισοδήματος και μειώσαμε την φτώχεια στο μισό από ότι ήταν το 1974 αναπτύσσοντας τον τομέα των υπηρεσιών, μειώνοντας την σημασία της βιομηχανίας στο μισό και μειώνοντας τον αγροτικό τομέα τουλάχιστον τέσσερις φορές. Επρόκειτο για μία γιγαντιαία παραγωγική αναδιάρθρωση που χρηματοδοτήθηκε (στεγαστικό, υποδομές, ισοζύγιο πληρωμών) από δανειακά κεφάλαια.
Ουσιαστικά η μακροχρόνια ανοδική κύμανση του κατά κεφαλή ΑΕΠ που ξεκίνησε στην Ελλάδα (και στον υπόλοιπο κόσμο) την μεταπολεμική περίοδο, διήρκεσε μέχρι το 1973 (μεγάλη οικονομική κρίση των τιμών του πετρελαίου), με την ανοδική φάση να διαρκεί μέχρι το 1985 οπότε ξεκίνησε ένας νέος ανοδικός κύκλος που έλαβε τέλος το 2010. Έκτοτε βρισκόμαστε στην ανοδική φάση της μακροχρόνιας κύμανσης που διαρκεί μέχρι σήμερα. Το πόσο έντονη και ικανοποιητική είναι η άνοδος αυτή είναι ένα άλλο θέμα.
Η λεγόμενη Great Moderation (Η Μεγάλη Εξομάλυνση) περίοδος του δυτικού καπιταλισμού (1980 – 2008) με την χρηματοοικονομοποίηση των οικονομιών υπό την πολιτική καθοδήγηση της σοσιαλδημοκρατίας κυρίως δημιούργησε το υπόβαθρο παρόμοιων μεταβολών σε όλον τον δυτικό κόσμο. Η περίοδος μετά την καθιέρωση του Ευρωπαϊκού νομίσματος με την προσγείωση του κόστους δανεισμού έπαιξε σημαντικό ρόλο στην διατήρηση των θετικών τάσεων εντείνοντας όμως τις θεσμικές ασυμμετρίες του οικονομικού και κοινωνικού συστήματος αφού στην πραγματικότητα η δημιουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (και η είσοδος της Ελλάδος το 1981) ήταν πολιτική απόφαση (που πάντως πέτυχε μία μακροχρόνια Ευρωπαϊκή Ειρήνη).
Εάν όμως παρατηρήσουμε προσεκτικότερα, θα διαπιστώσουμε ότι το οικονομικό μοντέλο που λειτουργεί στη Ευρώπη (συμπεριλαμβανομένης της Ελλάδος) δεν έχει αλλάξει σημαντικά τα πενήντα αυτά χρόνια.
Οι βορειοευρωπαϊκές χώρες με εξαγωγικό προσανατολισμό, καλό συντονισμό κοινωνικής ισορροπίας, φθηνή, μέχρι πρότινος, ανατολική ενέργεια και τα καλά οργανωμένα συστήματα κατάρτισης ευνοήθηκαν από το ευρώ ενώ οι χώρες του νότου (και η Ελλάδα βέβαια) στηριζόμενες στην διαχείριση της ζήτησης, χωρίς υποτιμητική δυνατότητα με οριζόντια διεύρυνση των συστημάτων εκπαίδευσης, δυσκολεύονται.
Έτσι το μοντέλο του συντονιστικού καπιταλισμού που κυριαρχεί στην Ευρώπη (εν αντίθεση με τον ελεύθερο αγγλοσαξονικό ανταγωνισμό) έχει διαφορετικά χαρακτηριστικά στον νότο από ότι στον βορά. Ειδικότερα στην Ελλάδα (και στις άλλες χώρες του Νότου) τον συντονισμό της διαμόρφωσης της αμοιβής της εργασίας τον έχει κυρίως το κράτος (και κατ’ επέκταση τα κόμματα) και πολύ λιγότερο οι κοινωνικοί εταίροι (συνδικάτα κ.τ.λ.). Έτσι δεν είναι τυχαίο ότι στον Νότο και την Ελλάδα έχει διαμορφωθεί ένας «χαμηλού κόστους» καπιταλισμός με χαμηλές έως μεσαίες δεξιότητες. Να σημειωθεί ότι η σχέση αιτίου και αιτιατού συμπλέκεται μέσα στον χρόνο.
Αυτά τα χαρακτηριστικά κανονικά κάνουν δεκάδες χρόνια να μεταβληθούν. Πάντως στην Ελλάδα η μνημονιακή κρίση επέτρεψε ορισμένες προσπάθειες εισαγωγής νέων θεσμών που θα έφερναν πιο κοντά στην ελεύθερη οικονομία, με περιορισμό του κράτους. Όμως κρίσιμα ζητήματα όπως ο τρόπος νομοθέτησης και επίτευξης της κοινωνικής ισορροπίας αποδυνάμωσαν τις μεταρρυθμιστικές αυτές δυνάμεις. Στην τελευταία δεκαετία ο Covid, η κλιματική αλλαγή και ο πόλεμος ξαναδυναμώνουν τον ρόλο του κράτους.
Ρεαλιστικά το μέλλον της Ελληνικής οικονομίας και κοινωνίας θα εξαρτηθεί σε σημαντικό βαθμό από την διεύρυνση της αποτελεσματικότητας της κοινωνικής οργάνωσης (του κράτους) και από την ικανότητα να επιβιώσει στο διεθνές στερέωμα. Και τα δύο είναι απολύτως εφικτά αλλά πολύ δύσκολα στοιχήματα.
Πηγή: ot.gr, 27/7/2024
* Κάθε κείμενο που δημοσιεύεται στο InDeep Analysis εκφράζει και βαραίνει αποκλειστικά τον συντάκτη του. Οι αναλύσεις που δημοσιεύονται δεν συνιστούν συμβουλές για οποιουδήποτε είδους δραστηριότητα. Το InDeep Analysis δεν δεσμεύεται από τις πληροφορίες, τις απόψεις και τις αναλύσεις που δημοσιεύονται στην ψηφιακή πλατφόρμα του, και δεν φέρει απολύτως καμία ευθύνη για αυτές.
Online διαδραστική πλατφόρμα προβολής του πολιτισμού των Ελλήνων σε ολόκληρο τον κόσμο.
Μπες στο www.act4Greece.gr Επίλεξε τη ∆ράση YOU GO CULTURE
Κάνε τη δωρεά σου με ένα κλικ στο
ΘΕΛΩ ΝΑ ΠΡΟΣΦΕΡΩή με απ’ ευθείας κατάθεση ή μέσω internet, phone και mobile banking.
Πρόγραμμα Crowdfunding
Εξειδικευμένη γνώση με το κύρος του Πανεπιστημίου Αθηνών
Βιβλία & Συμμετοχή σε Συλλογικές Εκδόσεις
 |
 |
 |
 |
- 1 από 7
- ›
Σχετικά άρθρα
- 1 από 121
- ›
Συνεντεύξεις
|
Συνεντεύξεις: 26.2.2018 - Ο Παναγιώτης Πετράκης σε α΄ πρόσωπο | diastixo.gr 01/03/2017 - Συνέντευξη στον τηλεοπτικό σταθμό ΣΚΑΪ | Πρώτη Γραμμή (Β. Λυριτζής – Δ. Οικονόμου) 01/03/2017 - Συνέντευξη στο διαδικτυακό κανάλι του CNN Greece (Τάσος Οικονόμου) 13/11/2016 Τα πρόσωπα του Σαββατοκύριακου" Alpha 989 12/11/2016 Εκπομπή "Europe" ΕΡΤ1 20/10/2016 - Τοποθέτηση στην παρουσίαση βιβλίου "Η Εγκυκλοπέδεια του Μάγκα" του Νίκου Τσακνή 13/7/2016 - Συνέντευξη στον τηλεοπτικό σταθμό ΕΡΤ1 28/6/2016 - Συμμετοχή στην εκπομπή Χ2 στο κανάλι Action24 24/06/2016 - Συνέντευξη στον τηλεοπτικό σταθμό ANT1 στo Κεντρικό Δελτίο Ειδήσεων 23/06/2016 - Συνέντευξη στον τηλεοπτικό σταθμό ΣΚΑΙ στην εκπομπή Τώρα 06/06/2016 - Συνέντευξη στον τηλεοπτικό σταθμό ΕΡΤ1 - STUDIO 3 26/05/2016 - Συνέντευξη στον Α. Λιάρο στο Αιχμή ραδιόφωνο 25/05/2016 - Συνέντευξη στον Π. Τσίμα στο ΣΚΑΙ ραδιόφωνο 24/05/2016 - Συμμετοχή στην τηλεοπτική εκπομπή ΕΡΤ Focus, ΕΡΤ Τηλεόραση 24/05/2016 - Συνέντευξη στο Γερμανικό τηλεοπτικό δίκτυο ZDF 10/05/2016 - 'Συνέντευξη στην εκπομπή Studio 3 της ΕΡΤ1" 30/04/2016 - 'Αρθρο στην εφημερίδα "RealNews" 28/04/2016 - 'Αρθρο στην εφημερίδα "Ημερησία" 07/02/2016 - Συνέντευξη στο ραδιοφωνικό σταθμό Αθήνα 984 25/01/2016 - Συνέντευξη στον τηλεοπτικό σταθμό STAR (Μέρος Α, Μέρος Β, Μέρος Γ) 20/01/2016 - Συμμετοχή στην τηλεοπτική εκπομπή Στούντιο 3 (14:00), ΕΡΤ1 18/12/2015 - Συμμετοχή στην τηλεοπτική εκπομπή ΕΡΤ Ενημέρωση, ΕΡΤ1 16/12/2015 - Συνέντευξη στο Πρώτο Πρόγραμμα της ΕΡΤ (08:45) 18/11/2015 - Συμμετοχή στην τηλεοπτική εκπομπή ΕΡΤ Ενημέρωση, ΕΡΤ1 09/11/2015 - Συνέντευξη στο ραδιοφωνικό σταθμό Παραπολιτικά FM (18:30) 07/11/2015 - Συμμετοχή στην τηλεοπτική εκπομπή ΕΡΤ Ενημέρωση, ΕΡΤ1 06/11/2015 - Συνέντευξη στο Γερμανικό Πρακτορείο Ειδήσεων ZDF 03/11/2015 - Συνέντευξη στο Ραδιοφωνικό Σταθμό Βήμα FM 99,5 (08:30) 29/10/2015 - Συνέντευξη στο Πρώτο Πρόγραμμα της ΕΡΤ (09:30) 26/10/2015 - Συνέντευξη στο Ραδιοφωνικό Σταθμό Βήμα FM 99,5 (13:30) 22/10/2015 - Συμμετοχή στην τηλεοπτική εκπομπή ΕΡΤ Ενημέρωση, ΕΡΤ1 13/10/2015 - Συνέντευξη στο Γερμανικό Πρακτορείο Ειδήσεων ARD 06/10/2015 - Συνέντευξη στη Ραδιοφωνική εκπομπή "Η Φωνή της Ελλάδας", ΕΡΤ 06/10/2015 - Συμμετοχή στην τηλεοπτική εκπομπή ΕΡΤ Ενημέρωση, ΕΡΤ1 01/10/2015 - Συνέντευξη στο Ραδιοφωνικό Σταθμό Αθήνα 984 09/09/2015 - Συνέντευξη στο Γερμανικό Πρακτορείο Ειδήσεων ARD 07/09/2015 - Συνέντευξη στην Κρατική τηλεόραση Νορβηγίας (15:00) 07/09/2015 - Συμμετοχή στην τηλεοπτική εκπομπή ΕΡΤ Ενημέρωση, ΕΡΤ1, (10:15-11:15) 26/08/2015 - Συνέντευξη στο Ράδιο Θεσσαλονίκη 94,5 (10:30) 25/08/2015 - Συνέντευξη στο Ραδιοφωνικό Σταθμό Βήμα FM 99,5 (16:15) 21/08/2015 - Συνέντευξη στο Ισπανικό Πρακτορείο Ειδήσεων 17/08/2015 - Συνέντευξη στο Ραδιοφωνικό Σταθμό Βήμα FM 99,5 (11:15) 29/07/2015 - Συμμετοχή στην εκπομπή "ΕΡΤ Ενημέρωση" ΕΡΤ1 28/07/2015 - Συνέντευξη στο ARD German Radio (Alfred Schmit) 27/07/2015 - Συνέντευξη στο Ραδιοφωνικό Σταθμό Βήμα FM 99,5 26/07/2015 - Συνέντευξη στην εφημερίδα "Έθνος της Κυριακής" 17/07/2015 - Συνέντευξη στον Andreas Macho (Γερμανός δημοσιογράφος) 16/07/2015 - Συνέντευξη στην Guardian 16/07/2015 - Συνέντευξη στον Π. Τσίμα, Σκαϊ 100,3 (10:30) 15/07/2015 - Συνέντευξη στο Ραδιοφωνικό Σταθμό Βήμα FM 99,5 (08:30) 14/07/2015 - Συνέντευξη στο Γερμανικό Δίκτυο E-24 14/07/2015 - Συνέντευξη στο Sky News (12:00) 11/07/2015 - Συνέντευξη στhn εφημερίδα Siempre (Μεξικό) 10/07/2015 - Συνέντευξη στo Κεντρικό Δελτίο Ειδήσεων του τηλεοπτικού σταθμού ANT1 10/07/2015 - Συνέντευξη στην RAI ITALIA TV, (16:00) 08/07/2015 - Συνέντευξη στο Ραδιοφωνικό Σταθμό Βήμα FM 99,5 (08:30) 07/07/2015 - Συνέντευξη στην Gieselmann, Ζeit Οnline 07/07/2015 - Συνέντευξη στο Ραδιοφωνικό Σταθμό Status Radio 94,2 (09:00) 06/07/2015 - Συνέντευξη στον Edvardas Spokas, Λιθουανική τηλεόραση LRT 06/07/2015 - Συνέντευξη στην Julien Neny, Ιταλική τηλεόραση ITELE 06/07/2015 - Συνέντευξη στην Καναδική τηλεόραση, CTV Canada AM (14:00) 06/07/2015 - Συνέντευξη στη δημοσιογράφο Qilong WANG, China Newsweek 05/07/2015 - Συμμετοχή σε τηλεοπτική πολιτική εκπομπή, Alpha TV (21:30) 05/07/2015 - Συμμετοχή σε τηλεοπτική πολιτική εκπομπή, Star Channel (20:00) 03/07/2015 - Συνέντευξη στην Chen Zhanjie, Xinhua News Agency (15:30) 03/07/2015 - Συνέντευξη στο Ραδιοφωνικό Σταθμό Alpha 989 (07:45) 02/07/2015 - Συνέντευξη στο Πρώτο Πρόγραμμα της ΕΡΤ (22:30) 02/07/2015 - Δήλωση στο Κεντρικό Δελτίο Ειδήσεων του τηλεοπτικού σταθμού Alpha TV 02/07/2015 - Συνέντευξη στον κ. Αποστολίδη, Ραδιοφωνικός Σταθμός Status Radio (09:30) 01/07/2015 - Δήλωση στο Κεντρικό Δελτίο Ειδήσεων του Star Channel 01/07/2015 - Δήλωση στο Κεντρικό Δελτίο Ειδήσεων του MEGA Channel 30/06/2015 - Δήλωση στο Κεντρικό Δελτίο Ειδήσεων του τηλεοπτικού σταθμού Alpha TV 30/062015 - Δήλωση στο Κεντρικό Δελτίο Ειδήσεων του MEGA Channel 29/06/2015 - Δήλωση στο Κεντρικό Δελτίο Ειδήσεων του Star Channel 29/06/2015 - Συνέντευξη στον Leandro Colon από Εφημερίδα της Βραζιλίας 29/06/2015 - Δήλωση στο Κεντρικό Δελτίο Ειδήσεων του τηλεοπτικού σταθμού Alpha TV 29/06/2015 - Δήλωση στο Κεντρικό Δελτίο Ειδήσεων του MEGA Channel 28/06/2015 - Δήλωση στο Κεντρικό Δελτίο Ειδήσεων του τηλεοπτικού σταθμού Alpha TV 28/06/2015 - Συμμετοχή σε τηλεοπτική εκπομπή του τηλεοπτικού σταθμού Action 24 28/06/2015 - Συνέντευξη στο Ραδιοφωνικό Σταθμό Παραπολιτικά FM 28/06/2015 - Συνέντευξη στο Τηλεοπτικό Δίκτυο BBC 28/06/2015 - Δήλωση στο Κεντρικό Δελτίο Ειδήσεων του Star Channel 25/06/2015 - Συνέντευξη στο Ραδιοφωνικό Σταθμό Αθήνα 984, (17:45) 24/06/2015 - Συνέντευξη στην Τηλεοπτική εκπομπή "Η Ώρα της Ευρώπης", ΕΡΤ1, (22:15) 24/06/2015 - Συνέντευξη στο Τηλεοπτικό Δίκτυο Euronews 24/06/2015 - Συνέντευξη στο Ραδιοφωνικό Σταθμό Αθήνα 984, (09:00-10:00) 23/06/2015 - Συνέντευξη στο Γ. Αντύπα, Παραπολιτικά FM 90,1, (21:30) 23/06/2015 - Συνέντευξη στη Γερμανική Κρατική Τηλεόραση ARD (με την κ. Σ. Ζακελίνα) 23/06/2015 - Άρθρο στην εφημερίδα "Folha de São Paulo" (Βραζιλία) 23/06/2015 - Συνέντευξη στην Εβδομαδιαία Γερμανική Εφημερίδα Die Zeit (με τον κ. Ζαχαράκη) 23/06/2015 - Συνέντευξη στον Τηλεοπτικό Σταθμό Deutsche Welle (15:30) 22/06/2015 - Συνέντευξη στο Ραδιοφωνικό Σταθμό Alpha 989 (11:50) 22/06/2015 - Συνέντευξη στον Eric Moylan, National Irish Radio, (08:40) 21/06/2015 - Συνέντευξη στο Γ. Ψάλτη, Real FM 97,8, (08:30) 20/06/2015 - Συνέντευξη στην Τηλεοπτική εκπομπή "Europe", ΕΡΤ1, (12:00) 20/06/2015 - Συνέντευξη στην Ραδιοφωνική εκπομπή "Live Breakfast", BBC 5, (08:30) 18/06/2015 - Συνέντευξη στην Τηλεοπτική εκπομπή "Ο Κόσμος της ΕΡΤ", ΕΡΤ1, (20:00) 18/06/2015 - Δήλωση στο Κεντρικό Δελτίο Ειδήσεων του Mega Channel 18/06/2015 - Συνέντευξη στο Γαλλικό Πρακτορείο Ειδήσεων AFP (στον κ. Χαδούλη) 18/06/2015 - Συνέντευξη στoν Τηλεοπτικό Σταθμό BBC (στον Κώστα Καλλέργη) 17/06/2015 - Συνέντευξη στo Γερμανικό Τηλεοπτικό Σταθμό ARD 17/06/2015 - Συνέντευξη στο Ραδιοφωνικό Σταθμό Alpha 989 (12:00) 16/06/2015 - Συνέντευξη στη Reporter Γιεσέν Κορίνα, Γερμανική Τηλεόραση ZDF (2ο Κρατικό Κανάλι) (16:00) 15/06/2015 - Συνέντευξη στο Ραδιοφωνικό Σταθμό Alpha 989 (14:50) 05/06/2015 - Συνέντευξη στο Γαλλικό Πρακτορείο Ειδήσεων (10:30) 05/06/2015 - Συνέντευξη στο Ραδιοφωνικό Σταθμό Βήμα FM (09:45) 01/06/2015 - Συνέντευξη στο Ραδιοφωνικό Σταθμό ΝΕΡΙΤ (στον Θ. Σιάφακα) (Πρώτο Πρόγραμμα - 17:30) 28/05/2015 - Συμμετοχή στην τηλεοπτική εκπομπή "Fairplay" της ΝΕΡΙΤ 28/05/2015 - Συνέντευξη στο Ραδιοφωνικό Σταθμό ΝΕΡΙΤ (Πρώτο Πρόγραμμα - 12:30) 27/05/2015 - Δήλωση στο Κεντρικό Δελτίο Ειδήσεων του Star Channel 27/05/2015 - Συνέντευξη στο Ραδιοφωνικό Σταθμό Alpha 989 26/05/2015 - Συνέντευξη στην Ιωάννα Μπρατσιάκου για το ειδησεογραφικό site News247.gr 26/05/2015 - Συνέντευξη στο Ραδιοφωνικό Σταθμό Αθήνα 9,84 FM (10:30) 25/05/2015 - Συνέντευξη στο Ραδιοφωνικό Σταθμό Βήμα FM (08:50) 24/05/2015 - Συνέντευξη στο Ραδιοφωνικό Σταθμό Action 24 (10:00) 23/05/2015 - Συνέντευξη στο Ραδιοφωνικό Σταθμό ΝΕΡΙΤ (Πρώτο Πρόγραμμα - 17:30) 20/02/2015 - Συνέντευξη στο Ραδιοφωνικό Σταθμό ΣΚΑΪ 22/01/2015 - Συνέντευξη στον ραδιοφωνικό σταθμό Βήμα FM 26/01/2015 - Συνέντευξη στην Εφημερίδα Newtimes.RU 22/01/2015 - Συνέντευξη στο Ραδιοφωνικό Σταθμό Alpha 989 22/01/2015 - Συνέντευξη στην Εφημερίδα Kurier 21/01/2015 - Συνέντευξη στην Ισπανική Τηλεόραση HispanTv 07/01/2015 - Συνέντευξη στην Repórter, revista Exame 05/01/2015 - Συνέντευξη στον τηλεοπτικό σταθμό Action24 |
