ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΝΕΟΦΥΕΙΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ

Κανείς δεν πιστεύει ότι θα επιστρέψουμε στην κανονικότητα όπως την ξέραμε. Από την άλλη μεριά οι βασικές δομές λειτουργίας της οικονομίας δεν αναμένεται να έχουν σοβαρές μεταβολές. Όμως υπάρχει ένα ενδιάμεσο χρονικό μεταβατικό στάδιο που συνδέει την έξοδο από την κρίση και την κανονικότητα. Είναι το στάδιο όπου η δημιουργική καταστροφή επιταχύνεται, αφού τα μέτρα υποστήριξης, που στόχο έχουν ακριβώς τη συγκράτηση της έντασής της, αποσύρονται και το νέο περιβάλλον έρχεται με ένταση.

Τα σενάρια για την πανδημία είναι ένα θέμα. Ταυτοχρόνως υπάρχει το ζήτημα της μετατροπής της οικονομίας σε πράσινη παράλληλα με την ενεργειακή κρίση και την ανάγκη ψηφιοποίησης παράλληλα με τον αυξανόμενο επενδυτικό ρόλο της Ευρωπαϊκής Ένωσης και έναν αυξανόμενο ρυθμιστικό ρόλο του κράτους. Ο νέος κόσμος λοιπόν είναι αρκετά σύνθετος.

Ο ΣΕΒ ρώτησε στην Ελλάδα τους επιχειρηματίες για τις διαπιστώσεις τους. Η γενική απάντηση που πήρε ήταν μια αυξημένη προσδοκία για τη βελτίωση της οικονομίας ταυτοχρόνως με τη μείωση του φορολογικού βάρους ενώ παράλληλα η πλειοψηφία εκφράζει μια ικανοποίηση για τις διασωστικές παρεμβάσεις.

Τα σοβαρότερα όμως προβλήματα στην ανάπτυξη της επιχειρηματικότητας είναι η ψηφιοποίηση του κράτους, η διαφθορά και το έλλειμμα διαφάνειας μαζί με την αναποτελεσματικότητα των θεσμών και τέλος την έλλειψη καταρτισμένου προσωπικού με το έλλειμμα συνεργασίας με τα πανεπιστήμια.

Εδώ μπαίνουν τα συμπεράσματα μιας δεύτερης έρευνας που υποστηρίχθηκε από την Ελληνική Τράπεζα Επενδύσεων για τις νεοφυείς επιχειρήσεις. Ο χώρος αυτός έχει πλέον δραστηριοποιηθεί αρκετά, ιδίως σε σχέση με το παρελθόν, με τις δέκα κορυφαίες ελληνικές νεοφυείς επιχειρήσεις να συγκεντρώνουν το 2021 συνολικά 397 εκατ. ευρώ, τριπλάσιο ποσό από τον προηγούμενο χρόνο, ενώ οι επενδύσεις τους έφτασαν τα 500 εκατ. ευρώ. Όμως η συμμετοχή μη Ελλήνων επενδυτών στον έλεγχο των νεοφυών επιχειρήσεων έφθασε στο 85%! Χωρίς να υπάρχει κάτι ιδιαίτερα αρνητικό σε αυτό, οι έλληνες καινοτόμοι πολύ γρήγορα πουλάνε την επιχειρηματική τους προσπάθεια. Έτσι όμως μεταβιβάζεται ένα μεγάλο μέρος της προστιθέμενης αξίας του στον νέο αγοραστή και ενδεχομένως εκτός γεωγραφικών ορίων της οικονομίας μας ακόμα σε βάρος του καινοτόμου επιχειρηματία.

Προφανώς οι νέοι επιχειρηματίες προσπαθούν να ξεπεράσουν δύο πράγματα: α) την εσωστρέφεια και τις μικρές δυνατότητες ανάπτυξης που θα είχαν εάν παρέμεναν στον εγχώριο προσανατολισμό τους χωρίς εξωτερικό συνεταίρο και β) τα εμπόδια που μπαίνουν στην επιχειρηματικότητα που είδαμε προηγουμένως. Δηλαδή το κουραστικό θεσμικό πλαίσιο, την αντιεπιχειρηματική στάση της διοίκησης, την άρνηση της δημιουργικότητας και τη διαφθορά. Έτσι γρήγορα προσφεύγουν στην εξωτερική συνεργασία ίσως ακριβώς για να αντιμετωπίσουν την κακοδαιμονία του ελληνικού περιβάλλοντος.

Όταν ένα επιχειρηματικό οικοσύστημα ξεκινά από χαμηλά, είναι προορισμένο να περάσει από μια μακρά διαδικασία εξέλιξης. Όταν όμως είναι εντός μιας έντονης φάσης δημιουργικής καταστροφής, είναι σφόδρα πιθανόν να γεννιέται μια ξεχωριστή στιγμή όπου εάν παρέμβουμε θα μπορούσε να γίνει ένα πραγματικό άλμα στο μέλλον χωρίς να περάσει από τα ενδιάμεσα στάδια. Ζούμε μια παρόμοια συγκυρία και η οικονομική πολιτική έχει μια σπάνια ευκαιρία παρέμβασης. Τόλμη και αποτίναξη του κρατισμού χρειάζεται.

Πρώτη δημοσίευση: εφημερίδα Τα Νέα, 13 Δεκεμβρίου 2021