Ο ΙΟΣ ΕΙΝΑΙ Ο ΕΧΘΡΟΣ

Το ήπιο σενάριο των οικονομικών επιπτώσεων, που είχαμε, έχει αντικατασταθεί από δυσκολότερο, όπου ζούμε προβλήματα προσφοράς, ζήτησης και αβεβαιότητας. Η επιβράδυνση της Κίνας μειώνει την παγκόσμια ζήτηση αγαθών, η αναταραχή στις γραμμές παραγωγής και του τουρισμού, οι διακοπές της οικονομικής δραστηριότητας, η καταβαράθρωση της καταναλωτικής εμπιστοσύνης και τα εξασθενισμένα κέρδη δημιουργούν την χρηματοοικονομική κρίση: ο πλούτος των ανθρώπων μειώνεται, στερεύει η ρευστότητα και πιέζονται αρνητικά τα νομίσματα.

            Όμως η κρίση έχει εξωτερική προέλευση με βραχυπρόθεσμο χαρακτήρα. Η παγκόσμια ύφεση του 2020 ελπίζουμε ότι θα δώσει τη θέση της σε μία ισχυρή ανάκαμψη το 2021. Στην Ευρωζώνη εκτιμούμε ότι θα έχουμε ύφεση -2,24% (Oxford + ΕΚΠΑ), ενώ στην ελληνική οικονομία από 2,26% που εκτιμούσαμε για το 2020 εκτιμούμε μία ύφεση -0,26% και άνοδο 4,51% για το 2021!

            Γιατί ελπίζουμε στην ισχυρή, αν και σχήματος U, ανάκαμψη; Διότι έχουν κινητοποιηθεί οι κυβερνήσεις και οι νομισματικές αρχές σ’ όλη τη Δύση και η Κίνα μαζί με την υπόλοιπη Ασία αρχίζει να ισορροπεί. Τα λάθη της αργοπορημένης υγειονομικής αντίδρασης, που έγιναν σε Ιταλία, Ισπανία, ΗΠΑ και Βρετανία ελπίζουμε να διορθωθούν. Τελικός παρανομαστής είναι, προς το παρόν, το φρενάρισμα των αρνητικών προσδοκιών και η προοπτική διάσωσης του παραγωγικού ιστού. Από την άλλη μεριά, όμως, δημιουργείται ένας καινούργιος όγκος προβλημάτων, τα οποία θα δούμε αργότερα.

            Η Ευρωπαϊκή Ένωση υπό το βάρος του πολεμικού κλίματος που δημιουργήθηκε επιταχύνει. Γνωρίζουμε από την ιστορία ότι, όταν ενώσεις κρατών απειλούνται στα εξωτερικά τους σύνορα, επιταχύνεται η ενοποίησή τους (ΗΠΑ 1940, 2014). Αυτό συμβαίνει και σήμερα, απλώς δεν είχαμε ποτέ φανταστεί ότι ο εχθρός θα ήταν ιός! Η Ελλάδα παραδόξως ευνοείται, επειδή εξαερώθηκαν οι πιέσεις στα δημοσιονομικά της και επειδή ο κοινός ευρωπαϊκός βηματισμός θα έχει και άλλες εφαρμογές όπως το μεταναστευτικό. Παρόλα αυτά, το κόστος αντιμετώπισης της κρίσης είναι υψηλό και ορισμένες παραγωγικές αλλαγές είναι επιβεβλημένες! Η περιορισμένη παγκοσμιοποίηση ταιριάζει περισσότερο στην οικονομία μας. Αυτό που προέχει, προς το παρόν, είναι να βεβαιωθούμε ότι οι καμπύλες των νέων κρουσμάτων θα καμφθούν!

Σημείωση: Τμήμα του άρθρου δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα Τα Νέα, 28 Μαρτίου 2020.