ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΒΕΝΕΤΙΑΣ: ΔΕΙΝΩΝ ΣΥΝΕΧΕΙΑ!

Το Ελληνικό Ινστιτούτο Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Σπουδών της Βενετίας, το «πολύπαθο», όπως το χαρακτηρίζει σε πρόσφατο άρθρο του ο Ακαδημαϊκός Καθηγητής Μ. Τιβέριος, περνά την μεγαλύτερη κρίση που αντιμετώπισε από το 1958, όταν άρχισε ουσιαστικά να λειτουργεί. Και είναι εντυπωσιακό το γεγονός ότι το Ινστιτούτο αυτό, το μοναδικό ελληνικό κρατικό ερευνητικό κέντρο εκτός Ελλάδας, δεν κινδυνεύει από την οικονομική κρίση, καθώς η λειτουργία του δεν επιβαρύνει με κανέναν τρόπο το ελληνικό κράτος.

Σκοπός του Ινστιτούτου είναι η έρευνα του αρχειακού υλικού και η δημοσίευση μελετών για την ιστορία του ελληνισμού κατά τους βυζαντινούς και μεταβυζαντινούς χρόνους καθώς και για τις σχέσεις του Βυζαντίου και του νεότερου ελληνισμού με τον δυτικό κόσμο. Το Ινστιτούτο της Βενετίας έχει συμβάλει σημαντικά στη μελέτη της ιστορίας της Γαληνοτάτης, αλλά και στη μετάδοση του ελληνικού πολιτισμού στη Δύση.

Δεν θα ξεχάσω ποτέ την προσωπική μου εμπειρία από την έρευνα, που έκανα ως μεταπτυχιακή φοιτήτρια στο Ινστιτούτο, όταν Διευθυντής του ήταν ο αλησμόνητος ακαταπόνητος ερευνητής Μ. Μανούσακας . Τότε το Ιστιτούτο ήταν για τους νέους ερευνητές ο ιδανικός τόπος έρευνας και περισυλλογής πολύτιμου αρχειακού υλικού. Δυστυχώς το Ινστιτούτο, παρά την πολύχρονη μέχρι σήμερα προσφορά του στην επιστήμη, πλήττεται διαχρονικά, και τα δεινά του περιγράφει η διατελέσασα Διευθύντριά του, Ακαδημαϊκός Καθηγήτρια Χρ. Μαλτέζου στο εξαιρετικά ενδιαφέρον βιβλίο της «Η δική μου Βενετία, ή το Χρονικό της Δίωξης του Ινστιτούτου Βενετίας».

Η Aκαδημία Αθηνών, ως το ανώτατο επιστημονικό ίδρυμα, ήταν από την αρχή της λειτουργίας του υπεύθυνη για την επιλογή του Διευθυντή του Ινστιτούτου έπειτα από προκήρυξη της σχετικής θέσης. Με το νέο νομοσχέδιο η Ακαδημία είναι αμέτοχη και ο Πρόεδρος (καθώς καταργείται η θέση του Διευθυντή) επιλέγεται από εποπτική επιτροπή των Υπουργείων Εξωτερικών και Παιδείας. Επιπλέον, δεν απαιτείται να είναι ο Πρόεδρος επιστήμων αναγνωρισμένης αξίας, ειδικός στις βυζαντινές και μεταβυζαντινές μελέτες, αλλά ένας πανεπιστημιακός οποιασδήποτε βαθμίδας ή ένας ερευνητής Ερευνητικού Κέντρου με συναφές προς τους σκοπούς του Ινστιτούτου αντικείμενο.

Διαβάζοντας τις τελευταίες εξελίξεις αναρωτιέμαι πώς ο ορθολογισμός της αρχαίας ελληνικής σκέψης  έφθασε να καταρρέει καθημερινά στον τόπο που τον γέννησε!

Στέλλα Πριόβολου, Ομ. Καθηγήτρια

Ειδική Γραμματέας του Σώματος Ομοτίμων Καθηγητών του Πανεπιστημίου Αθηνών