ΜΙΑ ΙΔΙΟΤΥΠΗ ΚΑΙ ΕΝΤΥΠΩΣΙΑΚΗ ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΙΚΗ ΕΚΔΗΛΩΣΗ ΤΟΥ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΑΘΗΝΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΠΕΤΕΙΟ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗΣ

Tο 1821 δεν είναι μόνο μια πολύτιμη παρακαταθήκη υποδειγμάτων ηρωικής συμπεριφοράς για τους επερχόμενους, αλλά και η αφετηρία του έθνους-κράτους, η έναρξη της ιστορίας του ελληνικού κράτους.

Στα δέκα χρόνια 1821-1830 η κατακερματισμένη κοινωνία της Ελλάδας με πολιτικούς και στρατιωτικούς να ανταγωνίζονται για τον έλεγχο του υπό διαμόρφωση κράτους, κατάφερε να σταθεί γενναία, και από αυτήν την κοινωνία να προκύψει μια άλλη Ελλάδα, ως κράτος  ανεξάρτητο. Γι αυτόν ακριβώς τον λόγο η Ελληνική Επανάσταση έχει δύναμη και σημασία για την ευρωπαϊκή ιστορία. Οι Έλληνες κατάφεραν να κρατήσουν ζωντανή την Επανάστασή τους για δέκα χρόνια και ενεθάρρυναν έτσι και τους υπόλοιπους ευρωπαϊκούς λαούς.

Στο πλαίσιο των εκδηλώσεων του Πανεπιστημίου Αθηνών για την επέτειο των 200 χρόνων από την έναρξη της Επανάστασης του 1821, η Φιλοσοφική Σχολή με την υποστήριξη της Περιφέρειας Αττικής παρουσίασε στο Βεάκειο Θέατρο Πειραιά και στην Aulaτης Φιλοσοφικής Σχολής, την όπερα του Κεφαλλονίτη μουσουργού Νικολάου Μεταξά-Τζανή «Μάρκος Μπότσαρης». Η παράσταση αυτή, που στηρίχθηκε ουσιαστικά  στην ερευνητική δραστηριότητα του Τμήματος Μουσικών Σπουδών,χαρακτηρίστηκε από τον Πρύτανη του ΕΚΠΑ, Καθηγητή Μελέτιο - Αθανάσιο Δημόπουλο, ως κορυφαία ακαδημαϊκή και καλλιτεχνική εκδήλωση της Φιλοσοφικής Σχολής.

Η εντυπωσιακή ιδιοτυπία της  μουσικής αυτής εκδήλωσης περιγράφεται από τον Κοσμήτορα της Φιλοσοφικής Σχολής  και Καθηγητή του Τμήματος Μουσικών Σπουδών στο προλογικό του σημείωμα σε ένα ιδιαίτερα επιμελημένο πρόγραμμα: Τα μέλη του Εργαστηρίου Μελέτης της Ελληνικής Μουσικής ανακάλυψαν σε ιδιωτικά αρχεία ένα από τα παλαιότερα ελληνικά λυρικά έργα με θέμα την Ελληνική Επανάσταση. Πρόκειταιγια ένα μελόδραμα σε τρεις πράξεις του Νικολάου Μεταξά-Τζανή για τον σπουδαίο Σουλιώτη αγωνιστή τον Οπλαρχηγό Μάρκο Μπότσαρη, μια σύνθεση του 1854, που έως σήμερα εθεωρείτο χαμένη. Το έργο μελετήθηκε και αποκαταστάθηκε μουσικολογικά προκειμένου να επιτελεστεί, κατά παγκόσμια πρώτη ερμηνεία, σε πλήρη σκηνική μορφή.

Ο Ν. Μεταξάς-Τζανής (1825-1907), εκτός από σπουδαίος καλλιτέχνης, αγωνίστηκε μέσα από το Κίνημα των Ριζοσπαστών για την Ένωση των Επτανήσων με την Ελλάδα και διώχτηκε γι’ αυτό. Όπως αναφέρει στο ίδιο  πρόγραμμα ο Καθηγητής του Τμήματος Μουσικών Σπουδών και Πρόεδρος της Φιλαρμόνιας Ορχήστρας Αθηνών  Νικόλαος Μαλιάρας, ο οποίος ανέλαβε την μουσική διεύθυνση της παράστασης, ο Μεταξάς είχε σπουδάσει στην Ιταλία, όπως οι περισσότεροισύγχρονοί του Επτανήσιοι συνθέτες, και το έργο του είναι μέσα στη γνωστή και δοκιμασμένη συνταγή του ιταλικού μπελ-κάντο, και γι’ αυτό είναι κατάμεστο από πανέμορφες μελωδίες , φωνητικά σύνολα και χορωδιακά. Το ιστορικό πλαίσιο είναι η περίφημη μάχη του Κεφαλόβρυσου, όπου, παρόλο το νικηφόρο αποτέλεσμά της , σκοτώθηκε ο Μάρκος Μπότσαρης.

Είναι γεγονός ότι η μελωδική μουσική του Ν.Μεταξά-Τζανή σε συνδυασμό με υπέροχες φωνές (Ελένη Καλένος και άλλοι), την Μικτή Χορωδία του Τμήματος Μουσικών Σπουδών και μουσικές εκτελέσεις από την εκλεκτή Φιλαρμόνια Ορχήστρα υπό τη διεύθυνση του Καθηγητή Ν. Μαλιάρα, καθώς και η σκηνοθεσία (Ισίδωρος Σιδέρης), τα σκηνικά/κοστούμια (Γιάννης Κατρανίτσας),οι χορογραφίες(Διονύσης Τσαφταρίδης) και video-art (Κλεάνθης Καραπιπέρης),καθήλωναν τον θεατή και τον συγκινούσαν βαθύτατα. Η καλλιτεχνική αυτή εκδήλωση αποτέλεσε ένανιδεώδη συνδυασμό ιστορικής έρευνας και καλλιτεχνικής έκφρασης.

Η επέτειος της Ελληνικής  Επανάστασης είναι μια ευκαιρία για αυτογνωσία και αυτοκριτική, είναι μια ευκαιρία να αναλογιστούμε τις υποχρεώσεις μας απέναντι στην πολύτιμη παρακαταθήκη των προγόνων μας. Και παραστάσεις, όπως αυτή της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών, τιμούν το παρελθόν μας και αντικρίζουν αισιόδοξα το μέλλον μας.

Φωτό: Η σφραγίδα του εκ των ιδρυτών της Φιλικής Εταιρείας  Παναγιώτη Σέκερη (1821) - Εθνικό Ιστορικό Μουσείο