Βρέθηκαν ανέπαφα εγκεφαλικά κύτταρα σε κρανίο άνδρα που πέθανε από την έκρηξη του Βεζούβιου
Τα εγκεφαλικά κύτταρα ενός νεαρού άνδρα που πέθανε σχεδόν 2.000 χρόνια πριν, κατά την έκρηξη του Βεζούβιου, εντοπίστηκαν ανέπαφα από ομάδα ερευνητών στην Ιταλία.
Η ανακάλυψη έγινε όταν οι ειδικοί μελέτησαν τον σκελετό ενός άνδρα που βρέθηκε για πρώτη φορά κατά τη δεκαετία του 1960 στο Hράκλειον (Herculaneum), μία από τις πόλεις που θάφτηκαν κάτω από την ηφαιστειακή τέφρα του Βεζούβιου το 79 μ.Χ.
Το θύμα, που είχε βρεθεί μπρούμυτα σε ένα ξύλινο κρεβάτι μέσα σε ένα κτίριο το οποίο πιστεύεται πως ήταν αφιερωμένο στην λατρεία του Αυτοκράτορα Αυγούστου, ήταν περίπου 25 ετών όταν πέθανε, σύμφωνα με τους ερευνητές. O Πιερ Πάολο Πετρόνε, ιατροδικαστικός ανθρωπολόγος στο Πανεπιστήμιο της Νάπολης «Federico II» και επικεφαλής της έρευνας ανέφερε στο CNN πως το εγχείρημα ξεκίνησε όταν παρατήρησε «κάποιο υαλώδες υλικό να λάμπει μέσα από το κρανίο» ενώ εργαζόταν κοντά στον σκελετό, το 2018.
Σε μελέτη που δημοσιεύθηκε νωρίτερα εφέτος στο New England Journal of Medicine, ο Πετρόνε και οι συνεργάτες του αποκάλυψαν το εύρημα προκλήθηκε από την υαλοποίηση του εγκεφάλου του θύματος λόγω έντονης θερμότητας και μετά από ταχεία ψύξη.
Μιλώντας για αυτή τη διαδικασία ο Πετρόνε είχε αποκαλύψει ότι ο εγκέφαλος εκτέθηκε στην καυτή ηφαιστειακή τέφρα, υγροποιήθηκε αρχικά και στη συνέχεια μετετράπηκε αμέσως σε υαλώδες υλικό με την ταχεία ψύξη της τέφρας. Κατόπιν μεταγενέστερης ανάλυσης, κατά την οποία χρησιμοποιήθηκε και ένα μικροσκόπιο σάρωσης ηλεκτρονίων, η ομάδα εντόπισε κύτταρα στον υαλοποιημένο εγκέφαλο, τα οποία «ήταν εξαιρετικά καλά διατηρημένα με μια ανάλυση που είναι αδύνατο να βρεθεί οπουδήποτε αλλού», σύμφωνα με τον Πετρόνε.
Οι ερευνητές βρήκαν επίσης ανέπαφους νευρώνες στον νωτιαίο μυελό, οι οποίοι, όπως και ο εγκέφαλος, είχαν υαλοποιηθεί. Τα τελευταία ευρήματα δημοσιεύθηκαν στο αμερικανικό περιοδικό PLOS One.
Από την πλευρά του, ο Γκουίντο Τζορντάνο, ηφαιστειολόγος στο πανεπιστήμιο «Roma Tre», που συμμετείχε στη μελέτη, είπε στο CNN πως χάρη στο καμένο ξύλο που βρέθηκε δίπλα στον σκελετό οι ερευνητές συμπέραναν πως στην τοποθεσία η θερμοκρασία ξεπέρασε τους 500 βαθμούς Κελσίου μετά την έκρηξη. Αναφερόμενος στα τελευταία ευρήματα, ο Τζορντάνο είπε ότι η «τελειότητα της συντήρησης» που βρέθηκε στα υαλοποιημένα τμήματα ήταν «άνευ προηγουμένου» και αποτέλεσε ευλογία για τους ερευνητές.
Σύμφωνα με τον ίδιο τα τελευταία ευρήματα «ανοίγουν τον δρόμο για μελέτες αυτών των ανθρώπων που δεν ήταν δυνατές».
Η ομάδα ερευνητών - ανάμεσα τους αρχαιολόγοι, βιολόγοι, ιατροδικαστές, ειδικοί στη νευρογενετική και μαθηματικοί από τη Νάπολη, το Μιλάνο και τη Ρώμη - θα συνεχίσει την έρευνα. Θέλουν να μάθουν περισσότερα για τη διαδικασία υαλοποίησης, ανάμεσά τους και τις ακριβείς θερμοκρασίες στις οποίες εκτέθηκαν τα θύματα καθώς και τον ρυθμό ψύξης της ηφαιστειακής τέφρας, ενώ ελπίζουν να αναλύσουν πρωτεΐνες από τους σκελετούς και τα σχετικά γονίδια τους.
Σύμφωνα με τον Πετρόνε η έρευνα αποτελεί καθήκον «ζωτικής σημασίας» για την αξιολόγηση του κινδύνου μελλοντικής έκρηξης του Βεζούβιου, «του πιο επικίνδυνου ηφαιστείου στον κόσμο, που βρίσκεται πάνω από τους τρία εκατομμύρια κατοίκους της Νάπολης και των γύρω περιοχών».
Άποψη του Herculaneum
