Ο εξωπλανήτης όπου βρέχει ρουμπίνια και ζαφείρια

Οι επιστήμονες γνώριζαν ότι υπάρχουν πλανήτες και σε άλλα αστρικά συστήματα στο γαλαξία μας και το Σύμπαν γενικότερα. Θεωρούσαν όμως ότι όλα τα πλανητικά συστήματα είναι παρόμοια με το δικό μας, ότι δηλαδή οι τύποι πλανητών είναι σε γενικές γραμμές αυτοί που υπάρχουν στο ηλιακό μας σύστημα. Η εξέλιξη της τεχνολογίας και ο στόλος των διαστημικών τηλεσκοπίων επέτρεψε τον εντοπισμό εξωπλανητών ανατρέποντας αυτή την πεποίθηση.

Έχουμε ανακαλύψει περίπου έξι χιλιάδες εξωπλανήτες, όπως ονομάστηκαν οι πλανήτες εκτός του ηλιακού μας συστήματος, ενώ έχει υποδειχθεί η ύπαρξη άλλων έξι χιλιάδων που περιμένουν τις διαδικασίες επιβεβαίωσης της ανακάλυψης τους. Όπως διαπιστώθηκε η ποικιλία των πλανητών είναι πολύ μεγαλύτερη από όσο πιστεύαμε. Ένας από τύπους πλανητών που φαίνεται ότι έχουν μεγάλη παρουσία στο Σύμπαν είναι οι αποκαλούμενοι «καυτοί Δίες». Πρόκειται για πλανήτες αερίου με μέγεθος παρόμοιο ή συχνά μεγαλύτερο από αυτό του Δία οι οποίοι βρίσκονται σε κοντινή απόσταση από το μητρικό του άστρο με αποτέλεσμα να αναπτύσσονται σε αυτούς πολύ μεγάλες θερμοκρασίες.

Σε απόσταση 900 φωτός από τη Γη ανακαλύφθηκε το 2015 ένας καυτός Δίας, ο WASP-121b, ο οποίος βρίσκεται τόσο κοντά στο μητρικό του άστρο ώστε η βαρυτική επίδραση του άστρου σε αυτόν να του μεταβάλει το σχήμα του δίνοντας του μια ωοειδή μορφή. Γνωρίζαμε επίσης ότι ο πλανήτης αυτός είναι κλειδωμένος τροχιακά δηλαδή το άστρο του βλέπει μόνιμα την μια του πλευρά. Ο πλανήτης αποτελεί στόχο μελέτης και είχαν εντοπιστεί στοιχεία για τις συνθήκες που επικρατούν στην φωτεινή του πλευρά.

Με δημοσίευση της στην επιθεώρηση «Nature Astronomy» ερευνητική ομάδα παρουσιάζει τα αποτελέσματα της μελέτης που πραγματοποίησε στην σκοτεινή πλευρά του WASP-121b με τη βοήθεια του διαστημικού τηλεσκοπίου Hubble. Είναι η πρώτη φορά που υπάρχει μια ολοκληρωμένη μελέτη των συνθηκών που επικρατούν σε ένα τέτοιο πλανήτη και τα ευρήματα είναι εντυπωσιακά. Σύμφωνα με τους ερευνητές οι συνθήκες που επικρατούν στον εξωπλανήτη είναι αυτό που με μια λέξη ονομάζουμε «εξωτικές».

Στην φωτεινή πλευρά του πλανήτη οι θερμοκρασίες φτάνουν τους 2,5 χιλιάδες βαθμούς Κελσίου μεγαλύτερες από αυτές που υπάρχουν στην επιφάνεια πολλών άστρων. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα βαριά μεταλλικά στοιχεία όπως ο σίδηρος και το μαγνήσιο που υπάρχουν σε μορφή αερίου εκεί δεν συγκρατούνται στην ατμόσφαιρα του πλανήτη και διαρρέονται στο Διάστημα. Στην σκοτεινή η θερμοκρασία μειώνεται στο μισό και φτάνει τους 1,200 βαθμούς Κελσίου.

Οι ερευνητές αναφέρουν ότι στον WASP-121b δημιουργούνται άνεμοι που κινούνται με ταχύτητες που αγγίζουν τα 18 χιλιάδες χλμ./ώρα. Διαπίστωσαν ότι στην ατμόσφαιρα της σκοτεινής πλευράς του πλανήτη υπάρχουν νέφη που αποτελούνται από σίδηρο, τιτάνιο και κορούνδιο, το σκληρό ορυκτό που βρίσκεται στα ζαφείρια και τα ρουμπίνια. Οι αλληλεπιδράσεις των συνθηκών ανάμεσα στις δύο πλευρές συμπυκνώνουν σύμφωνα με τους ερευνητές τα νέφη αυτά τα οποία αρχίζουν να «πέφτουν» στον πλανήτη με την μορφή μιας βροχής πολύτιμων λίθων σε υγρή μορφή.TER SPACE

 «Πρόκειται για ένα από τα πιο ακραία συστήματα που γνωρίζουμε» δηλώνει ο Μπεν Μόντετ, αστροφυσικός στο Πανεπιστήμιο της Νέας Νότιας Ουαλίας που δεν συμμετείχε στην έρευνα. Ο WASP-121b αναμένεται να αποτελέσει αντικείμενο παρατήρησης από το James Webb, το μεγαλύτερο και ισχυρότερο τηλεσκόπιο που έχει κατασκευάσει η ανθρωπότητα. Το τηλεσκόπιο είναι σχεδιασμένο για να μελετά με λεπτομέρεια τις ατμοσφαιρικές συνθήκες εξωπλανητών.

Φωτογραφία: Καλλιτεχνική απεικόνιση του εξωπλανήτη που η μια του πλευρά βλέπει μόνιμα το άστρο του ενώ στην σκοτεινή του πλευρά δημιουργούνται βροχές πολύτιμων (στη Γη) υλικών (NASA/ESA/J. Olmsted (STScl))

Πηγή: naftemporiki