Νέα θεωρία για την αύξηση των θερμοκρασιών στην Αρκτική

Ερευνητής του ΜΙΡΤ (Iνστιτούτο Φυσικής και Τεχνολογίας της Μόσχας) παρουσίασε μια νέα εξήγηση σχετικά με την ταχεία αύξηση των θερμοκρασιών στην Αρκτική, αποδίδοντας την εκκίνηση του φαινομένου σε μια σειρά μεγάλων σεισμών.

Η αύξηση της θερμοκρασίας παγκοσμίως αποτελεί ένα από τα πλέον φλέγοντα ζητήματα του πολιτισμού μας, και σε μεγάλο βαθμό αποδίδεται στην ανθρώπινη δραστηριότητα, που αυξάνει τη συγκέντρωση αερίων θερμοκηπίου στην ατμόσφαιρα. Ωστόσο αυτό δεν εξηγεί την απότομη, σε κάποιες περιπτώσεις άνοδο.

Στην Αρκτική ένας από τους παράγοντες πίσω από την αύξηση της θερμοκρασίας είναι η απελευθέρωση μεθανίου από τους παγετώνες και άλλων αερίων. Από τότε που άρχισε η παρακολούθηση θερμοκρασιών στην Αρκτική, η περιοχή έχει δει δύο περιόδους απότομης θέρμανσης: Η πρώτη τις δεκαετίες του 1920 και 1930 και η δεύτερη που άρχισε το 1980 και συνεχίζεται ως σήμερα.

Ο Λεοπόλντ Λομπκόφσκι, που πραγματοποίησε την έρευνα, είναι μέλος της Ρωσικής Ακαδημίας Επιστημών και επικεφαλής του εργαστηρίου γεωφυσικών αρκτικών ερευνών. Η θεωρία που παρουσιάζει στο επιστημονικό άρθρο του, που δημοσιεύτηκε στο Geosciences, είναι πως οι ανεξήγητες μεταβολές ίσως προκαλούνται από γεωδυναμικούς παράγοντες- και συγκεκριμένα από μια σειρά μεγάλων σεισμών στις Αλεούτιες, που είναι η κοντινότερη στην Αρκτική σεισμικά ενεργή περιοχή.

Για να επιβεβαιώσει τη θεωρία του ο Λομπκόφσκι χρειάστηκε να απαντήσει σε τρία ερωτήματα: Πρώτον, συμπίπτουν οι ημερομηνίες των μεγάλων σεισμών με τα άλματα θερμοκρασίας; Δεύτερον, ποιος είναι ο μηχανισμός που επιτρέπει οι λιθοσφαιρικές αναταραχές να «αντηχούν» πάνω από 2.000 χλμ μακριά; Τρίτον, πώς ενισχύουν τις εκπομπές μεθανίου;

Το πρώτο ερώτημα απαντήθηκε μέσω ανάλυσης ιστορικών δεδομένων: Όπως διαπιστώθηκε, όντως στις Αλεούτιες είχαν λάβει χώρα δύο σειρές μεγάλων σεισμών στον 20ό αιώνα, οι οποίες προηγήθηκαν απότομων αυξήσεων θερμοκρασίας κατά 15-20 χρόνια.

Το δεύτερο ερώτημα απαντήθηκε μέσω ενός μοντέλου λιθοσφαιρικών δυνάμεων, που περιέγραφε την εξάπλωση των τεκτονικών κυμάτων και προέβλεπε ότι θα ταξίδευαν περίπου 100 χλμ ετησίως- κάτι που συνάδει με την καθυστέρηση/χρονική απόσταση των 15-20 ετών. Για το τρίτο ερώτημα προτάθηκε η εξήγηση πως τα κύματα παραμόρφωσης που καταφθάνουν στην επίμαχη ζώνη προκαλούν μικρές επιπλέον πιέσεις στη λιθόσφαιρα, που επαρκούν για την πρόκληση αναταραχής στις εσωτερικές δομές των παγετώνων που έχουν παγιδευμένο μεθάνιο και άλλα αέρια. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα την απελευθέρωσή τους στο νερό και την ατμόσφαιρα, προκαλώντας αύξηση θερμοκρασίας λόγω του φαινομένου του θερμοκηπίου.

«Υπάρχει ένας ξεκάθαρος συσχετισμός μεταξύ των μεγάλων σεισμών στις Αλεούτιες και στις φάσεις της θέρμανσης του κλίματος. Υπάρχει ένας μηχανισμός για τη φυσική μετάδοση των πιέσεων στην λιθόσφαιρα στις ανάλογες ταχύτητες. Και αυτές οι επιπλέον πιέσεις είναι ικανές για...την απελευθέρωση μεθανίου» σχολίασε ο Λομπκόφσκι, προσθέτοντας πως το μοντέλο αυτό πιθανότατα θα βελτιωθεί.

Πηγή: Naftemporiki