Το πρώτο έργο τέχνης;

Οι σπηλαιογραφίες και πετρογραφίες που έχουν εντοπιστεί σε διάφορα σημεία του πλανήτη θεωρούνται τα αρχαιότερα δείγματα τέχνης του ανθρώπινου πολιτισμού. Σπηλαιογραφίες έχουν εντοπιστεί κυρίως στη Γαλλία, την Ισπανία και την Ινδονησία και οι αρχαιότερες εξ αυτών τοποθετούνται πριν από περίπου 65 χιλιάδες έτη.

Ερευνητές του Πανεπιστημίου Guangzhou στην Κίνα μελέτησαν αποτυπώματα χεριών και ποδιών που ανακαλύφθηκαν σε ένα πέτρωμα στην περιοχή Κιουεσάνγκ στο Οροπέδιο του Θιβέτ. Τα αποτυπώματα αποτελούν σύμφωνα με τους ερευνητές ένα «προϊστορικό γκράφιτι». Με δημοσίευση τους στην επιθεώρηση «Science Bulletin» ερευνητές αναφέρουν  ότι τα αποτυπώματα αυτά ανήκουν σε παιδιά και δημιουργήθηκαν πριν από 226 χιλιάδες έτη. Οι ερευνητές στράφηκαν στον Τόμας Ούρμπαν αρχαιολόγο του Πανεπιστημίου Κορνέλ στη Νέα Υόρκη ζητώντας την γνώμη του για το αν τα αποτυπώματα που άφησαν τα παιδιά στο πέτρωμα συνιστούν μια έκφραση τέχνης.

Ο Ούρμπαν έχει ασχοληθεί με αρχαία αποτυπώματα χεριών και κυρίως ποδιών και θεωρείται αυθεντία σε αυτόν τον τομέα. Ο Ούρμπαν αποφάνθηκε ότι τα αποτυπώματα δεν βρέθηκαν τυχαία στο πέτρωμα αλλά αποτέλεσε συνειδητή απόφαση των παιδιών γνωρίζοντας ότι τα αποτυπώματα τους θα παραμείνουν εκεί και θα τα βλέπουν άλλοι άνθρωποι. Άρα μπορούμε να μιλάμε για μια συμπεριφορά που συγκεντρώνει τα βασικά χαρακτηριστικά της τέχνης.

Το πέτρωμα είχε γλιστερή επιφάνεια και κλίση τέτοια που σύμφωνα με τον Ούρμπαν θα ήταν δύσκολο όσο και επικίνδυνο να το χρησιμοποιούν παιδιά για να παίξουν και κινούνται πάνω του. Παράλληλα το πέτρωμα ήταν ιδιαίτερα μαλακό όταν ασχολήθηκαν μαζί του τα παιδιά αλλά στη διάρκεια των ετών σκλήρυνε με αποτέλεσμα τα αποτυπώματα να διατηρηθούν. «Δεν μπορούσες να τρέξεις πάνω σε αυτό το πέτρωμα και σίγουρα δεν μπορούσε κάποιος κινούμενος πάνω σε αυτό το πέτρωμα να αφήσει τα αποτυπώματα του με αυτό τον τρόπο και αυτή την θέση μεταξύ τους. Δεν υπάρχει μια λειτουργική εξήγηση για αυτά τα αποτυπώματα. Τι είναι λοιπόν αυτά τα αποτυπώματα; Θεωρώ ότι έχουμε να κάνουμε εδώ με μια δημιουργική συμπεριφορά, ένα χαρακτηριστικό που διαθέτει μόνο ο άνθρωπος. Το ενδιαφέρον στην όλη ιστορία είναι ότι βρισκόμαστε πολύ πίσω χρονικά για τέτοιους είδους συμπεριφορές. Παρόλα αυτά τα παιδιά αντιλήφθηκαν ότι μπροστά τους κάτι που μπορούσαν να μεταβάλουν και να φτιάξουν πάνω του μια δημιουργία και το έκαναν σκόπιμα. Από εκεί και μετά μόνο εικασίες μπορούμε να κάνουμε για τις πραγματικές τους προθέσεις. Θα μπορούσε κάποιος να πει ότι τα παιδιά έκαναν μια ζωντανή παράσταση λέγοντας ‘Ει κοιτάξτε με, έβαλα τα αποτυπώματα των χεριών μου πάνω από αυτά τα αποτυπώματα ποδιών» αναφέρει ο Ούρμπαν. Το γεγονός ότι στην περιοχή έχει διαπιστωθεί ότι ζούσε εκείνη την περίοδο το μυστηριώδες ανθρώπινο είδος των Ντενίσοβαν κάνει τους ειδικούς να πιθανολογούν ότι τα αποτυπώματα προέρχονται από αυτούς.

Τα αποτυπώματα χεριών και ποδιών στο εικονιζόμενο πέτρωμα μπορεί να αποτελούν το πρώτο δείγμα ανθρώπινης τέχνης (φωτογραφία: Zhang et.al/Science Bulletin).

Πηγή: naftemporiki