ΤΟ ΧΡΕΟΣ

Είναι προφανές ότι η κυβέρνηση θεωρεί πολιτικά ότι είναι πολύ καλό να θέσει στο τραπέζι δύο ζητήματα με αντίθετα πρόσημα. Το ένα με αρνητικό πρόσημο είναι το πακέτο των προαπαιτούμενων για την τωρινή δόση των (2+1 δις ευρώ) και το πακέτο ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών. Το δεύτερο, με θετικό πρόσημο είναι η έναρξη και η κατάληξη (;) της συζήτησης για το χρέος.

Όμως τα πακέτα των προαπαιτούμενων είναι ιδιαίτερα βαριά. Την ίδια στιγμή οι συνθήκες φτωχοποίησης της κοινωνίας βαθαίνουν. Είναι εντυπωσιακό και τρομακτικό το αρνητικό άλμα της ελληνικής οικονομίας όπως συνεπάγεται και από τις συνημμένες αναρτήσεις. Παράλληλα διερχόμαστε μία περίοδο έντονης συγκεντροποίησης της οργάνωσης της οικονομίας υπέρ των μεγαλύτερων επιχειρήσεων, ενώ ταυτοχρόνως όπως είχαμε εκτιμήσει,  εισερχόμαστε σε μία περίοδο ύφεσης μέχρι και το τέλος του 2016, η οποία θα επιδεινώσει περαιτέρω τα πράγματα διευρύνοντας την ανισοκατανομή του εισοδήματος. Η μείωση της ανεργίας στο Α΄ Εξάμηνο του έτους μεταβάλλεται σε συνολική ετήσια στασιμότητα και επιδείνωση της για το σύνολο του παρόντος και του επόμενου έτους. Ουσιαστικά έχουμε σχεδόν δύο δύσκολα χρόνια μπροστά μας πριν ξαναγυρίσουμε σε καλύτερες μέρες.

Σε αυτή τη συγκυρία η ελληνική πολιτική ηγεσία προβάλλει το ζήτημα της ρύθμισης του χρέους.

Μία ανάλυση των λήξεων του δημόσιου χρέους και ο πίνακας με τις δημόσιες υποχρεώσεις που παρατίθεται, αποδεικνύει κατά τρόπο που δεν επιδέχεται αμφισβήτηση ότι το θέμα του χρέους δεν είναι το μείζον τρέχον πρόβλημα. Μείζονα προβλήματα είναι η ταχύτατη φτωχοποίηση (ανεργία) της κοινωνίας που πρέπει να ανακοπεί άμεσα (π.χ. εκτεταμένα προγράμματα εγγυημένου εισοδήματος) και η έξυπνη ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών με τρόπο που θα διαχύσει οφέλη στην οικονομία (μείωση ιδιωτικών δανειακών βαρών, αύξηση χορηγήσεων στον ιδιωτικό τομέα, εξοικονόμηση πόρων του τρίτου πακέτου). Σημειώνεται ότι τα έσοδα Γενικής Κυβέρνησης (σύμφωνα με το Προσχέδιο του Προϋπολογισμού για το 2016) ήταν €51,3 δις το 2014, και εκτιμώνται σε €53,4 δις για το 2015 και σε €53,3 δις για το 2016, κάτι που σημαίνει ότι τουλάχιστον μέχρι το 2020 οι τόκοι είναι σχετικά χαμηλοί σε σχέση με τα έσοδα της οικονομίας, περίπου στο 11% των εσόδων. Πρόκειται για το 11% των δημοσίων εσόδων όχι του ΑΕΠ. Στο ΑΕΠ είναι πολύ χαμηλότερο ποσοστό, της τάξης περίπου του 3,4%.

_{Σημείωση: ^*Το πρόβλημα της εξυπηρέτηση του χρέους εμφανίζεται από το 2021 και μέχρι το 2024.}

Ο μεγαλύτερος λοιπόν κίνδυνος που διατρέχουμε αυτήν την περίοδο είναι να δεχτούμε και να εφαρμόσουμε σήμερα ένα βαρύ επιπλέον μέγεθος «προσαρμογής», σε σύγκριση με τη συμφωνία της 12^ης Ιουλίου, σε αντάλλαγμα μία υποσχόμενη να υλοποιηθεί και να ενεργοποιηθεί στο μέλλον συμφωνία μείωσης του χρέους. Η παρούσα επιβάρυνση θα πάρει τη μορφή είτε της «ποιοτικής» βελτίωσης του παρόντος πακέτου μέτρων (βλέπε επιβάρυνσή του με «διαβολικές» λεπτομέρειες), είτε τη μορφή επιπλέον μέτρων σε σύγκριση με αυτά που γνωρίζαμε μέχρι σήμερα.

Παρόλα αυτά υπάρχει ένας και μοναδικός ισχυρός λόγος που θα μπορούσε να κάνει την ελληνική πλευρά να είναι επισπεύδουσα στο θέμα της μείωσης του χρέους. Να μπορέσει να βγει στις αγορές και να κάνει νέο δανεισμό. Αυτό θα πραγματοποιηθεί, εάν με τη ρύθμιση του χρέους το κόστος δανεισμού θα μειωθεί από 7,50% που είναι σήμερα για το δεκαετές ομόλογο, κάτω από 4%. Για να είναι αποτελεσματική μια τέτοια κίνηση θα πρέπει α) τα κεφάλαια που θα δανειστούμε να μπορούμε να τα επενδύσουμε με απόδοση μεγαλύτερη του κόστους τους, β) οι συνθήκες της υπόλοιπης τρέχουσας οικονομικής πολιτικής να παραμείνουν σταθερές σε ένα υγιή δημοσιονομικό προσανατολισμό και γ) τα κοινωνικά οφέλη από τον δανεισμό να είναι μεγαλύτερα του σημερινού μας κοινωνικού κόστους (Μνημόνια).

Εάν δεν ισχύσουν οι συνθήκες αυτές τότε και θα έχουμε πάρει το κόστος του Μνημονίου ΙΙΙ, θα πάρουμε το επιπλέον κοινωνικό κόστος για την μείωση του χρέους και θα μας μείνει και ο επιπλέον δανεισμός που θα πραγματοποιήσουμε φορτώνοντας τις μελλοντικές γενεές με καινούργιο βάρος.

Είναι λοιπόν προτιμότερο σε κάθε περίπτωση να διοχετεύσουμε την ενεργητικότητά μας και την όποια διαπραγματευτική μας ισχύ στην αναδιάταξη των διαθέσιμων πόρων με κύριο στόχο τη βελτίωση της κατάστασης των ασθενέστερων οικονομικά Ελλήνων τώρα.