Άρθρα Παναγιώτη Ε. Πετράκη - Real

ΠΡΟΟΔΟΣ ΚΑΙ ΑΒΕΒΑΙΟΤΗΤΕΣ

Οι ανάγκες των λαών της Ευρώπης με την κρίση της COVID-19 να βρίσκεται μάλλον σε φάση ελέγχου και το γεωστρατηγικό σκηνικό να αναδεύεται επικίνδυνα, συνοψίζονται στην εξασφάλιση απασχόλησης και ασφάλειας. Η ασφάλεια, που, σημειωτέον, έχει δύο διαστάσεις (υγειονομική και γεωστρατηγική), αντιμετωπίστηκε σε ένα (μικρό) βαθμό μόνο. Το γεωστρατηγικό επέλεξαν να το συζητήσουν τον Σεπτέμβριο και στο υγειονομικό ναι μεν συμφώνησαν σε μία αύξηση του Rescue EU από 1,1 δισ. ευρώ σε 1,7 δισ. ευρώ, αλλά δεν προσέθεσαν την υγειονομική διάσταση στις προτεραιότητες επένδυσης των κεφαλαίων.

ΕΠΙΔΟΤΗΣΗ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΚΑΙ ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΕΣ ΑΠΑΛΛΑΓΕΣ

Βρισκόμαστε στην καρδιά της μεγαλύτερης και ταχύτερης ύφεσης μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Έχει η οικονομική πολιτική ικανοποιητική απάντηση στις ΗΠΑ, στην Ευρώπη και στην Ελλάδα; Στο κοινωνικό επίπεδο, η Ευρώπη σε σύγκριση με τις ΗΠΑ κερδίζει, αλλά έτσι κι αλλιώς η κρίση είναι μεγάλη. Οι άνθρωποι που βρίσκονται σε κίνδυνο φτώχειας στις ΗΠΑ είναι αναλογικά πολύ περισσότεροι από ό,τι στην Ευρώπη. Ήταν 82 εκατ. το 2019, θα γίνουν 102 εκατ. το 2020 και θα πέσουν στα 98 εκατ. το 2021. Ποσοστιαία η Ευρώπη βρίσκεται στο μισό των επιπέδων αυτών. Η Ελλάδα των μνημονίων είχε 1,8 εκατ.

ΤΟ ΜΕΓΑΛΟ ΣΤΟΙΧΗΜΑ ΤΗΣ ΑΝΑΚΑΜΨΗΣ

Το ερώτημα βρίσκεται στο μυαλό όλων μας: Πότε, πώς και πόσο θα ανακάμψουμε οικονομικά από την πανδημία. Προς το παρόν, ο μέσος όρος 22 οίκων που κάνουν προβλέψεις για την ελληνική οικονομία τώρα τοποθετούν την ύφεση του 2020 μεταξύ -7% και -8%, διατηρώντας την αβεβαιότητα σε υψηλά επίπεδα.

Παρακολουθούμε προσεκτικά έγκριτες αναλύσεις σε διεθνές και εθνικό επίπεδο για να καταλάβουμε πώς αυτοί που παίρνουν τις κρίσιμες αποφάσεις γίνονται αισιόδοξοι και πόσο απαισιόδοξοι.

ΟΡΑΜΑΤΙΣΜΟΣ Ή ΕΣΩΣΤΡΕΦΕΙΑ ΣΤΗ ΜΕΤΑ COVID-19 ΕΠΟΧΗ;

Η νόσος COVID-19 είναι ένας εξωγενής, συστηματικός κίνδυνος που απειλεί την προσφορά αγαθών, τη ζήτησή τους, δημιουργεί αβεβαιότητα για το μέλλον, ενώ προκάλεσε μια πολύ γρήγορη και πολύ βαθιά κρίση με μεσαίας διάρκειας επιπτώσεις και ασύμμετρες συνέπειες σε όλη την παγκόσμια οικονομία. Ο μεγάλος άγνωστος, το επιδημιολογικό, παραμένει.

ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ ΚΑΙ ΜΕΙΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ

Θα υποθέσουμε ότι η επόμενη μέρα τοποθετείται γύρω στις 15 Μαΐου. Βεβαίως δεν θα ανοίξει πλήρως η οικονομία και δεν θα ανοίξουν όλες οι οικονομίες με συγχρονισμένο τρόπο.

            Θα συμφωνήσουμε όμως ότι θα αρχίσει η ανοικοδόμηση και ότι οι μετέπειτα ενοχλητικές επανεμφανίσεις του ιού δεν θα οδηγήσουν σε πισωγυρίσματα.

            Η επόμενη μέρα θα μας βρει τρέχοντας με μία ύφεση με κύκλους εργασιών που εξανεμίστηκαν, προϊόν που δεν παράχθηκε ποτέ, έσοδα για το κράτος και τις εταιρίες που χάθηκαν για πάντα.

ΠΡΟΒΛΕΨΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΟΡΕΙΑ ΤΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΤΟ 2020

Το βάθος της ύφεσης στην ελληνική οικονομία δύσκολα μπορεί να εκτιμηθεί και κάθε φορά που το κάνουμε οι κίνδυνοι βρίσκονται προς την αρνητική πλευρά. Αυτό δεν ισχύει μόνο για την Ελλάδα αλλά για όλο τον δυτικό κόσμο. Από την παραγωγή λείπουν χέρια, από τη ζήτηση κυριαρχούν προσωπικές και οικονομικές αρνητικές προσδοκίες και δημιουργείται χρηματοπιστωτική ανισορροπία. Γνωρίζουμε πόσο μας στοιχίζει κάθε μήνας που είναι κλειστή οικονομία (περίπου το 35% του μηνιαίου ΑΕΠ), αλλά δεν γνωρίζουμε πόσο θα διαρκέσει.

ΤΕΣΤ ΑΝΤΟΧΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ

Μπαίνοντας στη νέα δεκαετία βλέπαμε ένα θετικό μέλλον στην οικονομία μας και ελπίζαμε να έχουμε αφήσει πίσω μας τα χειρότερα των μνημονίων.

Όμως, εάν ρωτήσουμε σήμερα εννέα στους δέκα Έλληνες, θα μας απαντήσουν ότι όλα αυτά κατέρρευσαν μπροστά στην επέλαση του COVID-19. Ο ένας θα μας είχε καλέσει να σκεφτούμε πιο ψύχραιμα και θα μας έκανε πολλές ερωτήσεις για να μπορέσει να αξιολογήσει την κατάσταση. Και αυτός, όμως, δύσκολα θα μπορέσει να συγκεντρώσει τις απαραίτητες πληροφορίες.

ΧΡΕΙΑΖΟΝΤΑΙ ΧΡΟΝΟΣ ΚΑΙ ΥΠΟΜΟΝΗ

Είναι εμφανές ότι η ελληνική οικονομία βγαίνει από τη μεγάλη κρίση 2008-2018 με ένα παραγωγικό πλαίσιο το οποίο πλέον εμφανίζει ανθεκτικότητα στις συγκυριακές μεταβολές του οικονομικού κύκλου, αφού οι εξαγωγές και ο τουριστικός τομέας εμφανίζουν αξιόλογες επιδόσεις, με έναν όμως προβληματικό (ακόμα) τραπεζικό τομέα και μια υψηλή ανεργία των νέων.

ΕΙΣΑΓΟΜΕΝΕΣ ΑΝΑΤΑΡΑΞΕΙΣ

Ο κύκλος της λιτότητας, της απομόχλευσης και του αποπληθωρισμού, διεθνώς, διέρχεται τα τελευταία στάδια της εξέλιξής του, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι μετά έρχεται απαραιτήτως η ανάπτυξη. Στην πραγματικότητα σήμερα έχει οδηγήσει σε μια κατάσταση ανταγωνιστικών υποτιμήσεων και επανάκαμψης του προστατευτισμού και των δασμών, μέσα σε ένα γενικότερο κλίμα επιβράδυνσης του διεθνούς εμπορίου. Η απομόχλευση των επιχειρήσεων και των τραπεζικών ιδρυμάτων και το κλείσιμο των επιχειρήσεων, μέσω της αδυναμίας της πληρωμής των χρεών, δείχνουν το κακό πρόσωπο της αναδιάρθρωσης που βρίσκεται σε εξέλιξη.

ΤΑ ΕΡΩΤΗΜΑΤΑ ΚΑΙ ΟΙ ΣΤΟΧΟΙ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΠΟΜΕΝΗ ΜΕΡΑ

            Ευτυχώς η προεκλογική περίοδος για τις εθνικές εκλογές δεν φέρνει μαζί της περαιτέρω ένταση της παροχολογίας, όπως έφερε η προεκλογική περίοδος για τις ευρωεκλογές! Αποτέλεσε μοναδικό πανευρωπαϊκό παράδοξο γεγονός ότι χρησιμοποιήθηκε σε τέτοιο βαθμό και τόσο αναποτελεσματικά (!) το «υπερόπλο» των παροχών, αφού ο λαός ψήφισε θυμωμένος. Όμως, είχαμε δύο απώλειες: η οικονομία εξασθένησε και η εμπιστοσύνη στον πολιτικό κόσμο μειώθηκε.