ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΚΑΙ ΜΕΤΡΟ

Από την Ελληνική αρχαιότητα κληρονομούμε όχι μόνο τη μετρητική τέχνη σε τομείς πρακτικών εφαρμογών και τεχνών - αλλά και την έννοια και τις φιλοσοφικές διαστάσεις του μέτρου. Ενώ ο αριθμός εμφανίζεται στην αρχαία Ελληνική φιλοσοφία σε πλαίσιο θρησκευτικό - υπερβατικό, καθώς και φιλοσοφικό - επιστημονικό, το μέτρο δηλώνει την ανθρωπιά του: Έχοντας η ανθρωπότητα διανύσει αιώνες διαμάχης και συγκρούσεων μεταξύ επιστήμης και μεταφυσικής, τεχνικής και ανθρωπισμού, ας επανεκτιμήσουμε τη σχέση μέτρου (με την τεχνική, αισθητική και ηθική του σημασία) και αριθμού (με τη μαθηματική, αφαιρετική και υπερβατική του διάσταση) κρατώντας ως ερμηνευτική μας προϋπόθεση την «ανθρωπολογική σταθερά» της πρακτικής - του τρόπου ζωής των εκάστοτε πολιτισμών.

Αντλώντας από τον κυκεώνα που συνθέτουν οι αμέτρητες πηγές - από Ορφικά αποσπάσματα, Πλατωνικά και Αριστοτελικά κείμενα, την επικούρεια και στωική σκέψη, μέχρι τις ιδέες φιλοσόφων της σύγχρονης εποχής - όπως Wittgenstein, Adorno, Marcuse, Αξελού, Κονδύλη, Καστοριάδη, Μουτσόπουλου κ.ά. - καταλήγουμε στο να ξαναδούμε με τα κριτικά «μάτια» της φιλοσοφίας τόσο τον νεότερο, όσο και τον σύγχρονο δυτικό πολιτισμό. Κύριος άξονας της κριτικής μας η αμφισβήτηση των αρχών και αξιών του διαφωτισμού, που επικεντρώνονταν κυρίως στις έννοιες της αυτονομίας και ατομικής ελευθερίας - κυρίαρχες στη σύγχρονη αστική κοινωνία εδραιωμένες στην κριτική φιλοσοφία του Immauel Kant, στις αρχές του 18^ου αιώνα. Από την άλλη πλευρά, συνυπολογίζοντας τον υπερβολικό θετικισμό και ανούσιο πραγματισμό της σύγχρονης επιστήμης, διαπιστώνουμε την ανάγκη για μια στροφή προς τις ανθρωπιστικές κλασικές - ανεπανάληπτες αξίες της αρχαίας Ελληνικής παιδείας.

Στο πλαίσιο αυτό έρχονται στην επιφάνεια οι αρχές της διαλεκτικής, της αυτογνωσίας και κυρίως του μέτρου - ενός όρου που συμπυκνώνει τόσο ένα επιστημολογικό - οντολογικό νόημα, όσο και ένα αισθητικό - ηθικό. Έτσι, σε αντίθεση με τις επικρατούσες στην πολιτική και επιστημονική πραγματικότητα απαιτήσεις για ποσοτική και στατιστική αξιολόγηση των κοινωνικών πραγμάτων και της ανθρώπινης ταυτότητας, η αναβίωση του μέτρου - ως ευ πράττειν - με την αρχαιοελληνική αισθητικο-ηθική της σημασία προβάλλει σήμερα σαν φωτεινή προοπτική θεραπείας των τραγικών διχασμών και συγκρούσεων του σύγχρονου πολιτισμού μας.

Σύνδεσμοι:

https://www.pemptousia.gr/2016/02/orchisis-ke-athlisi/

https://www.pemptousia.gr/video/ta-oria-tou-politismou-mia-endiaferousa-prosengisi/

https://www.pemptousia.gr/photo/3o-epistimoniko-sinedrio-filosofia-k/

http://insearchofeurope.eu/visionaries/anna-lazou/

http://www.indeepanalysis.gr/academics/anna-lazou

https://www.pemptousia.gr/video/epanektimontas-ton-kosmo-me-afetiria-tin-techni/

https://www.pemptousia.gr/author/anna-lazou-lektor-panmiou-athinon/