Τι είναι αυτό που συντηρεί και ανατροφοδοτεί τις πληθωριστικές πιέσεις στην ελληνική αγορά; Γιατί παρουσιάζουμε τέτοια απόκλιση από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο; Ο ομότιμος καθηγητής Οικονομικών του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, Παναγιώτης Πετράκης, επισημαίνει πως δεν πρέπει να αποτελεί έκπληξη αυτή η εξέλιξη, απαριθμώντας μια σειρά από λόγους που εξηγούν το φαινόμενο της αδυναμίας να πέσουν οι τιμές με τους ίδιους ρυθμούς που συμβαίνει στην υπόλοιπη Γηραιά Ηπειρο. Πέρα από τα προφανή, δηλαδή την επιμονή του πληθωρισμού στις υπηρεσίες, κυρίως στα ενοίκια,, αλλά και το κόστος της ενέργειας, εντοπίζει σοβαρές αδυναμίες στη λειτουργία της ελεύθερης αγοράς και του ανταγωνισμού.
Κατ’ αρχάς, όπως λέει ο κ. Πετράκης, καταλυτικό ρόλο παίζουν το μικρό μέγεθος της ελληνικής αγοράς, η απόσταση από τις κεντρικές αγορές τροφοδοσίας, τα περιορισμένα δίκτυα τροφοδοσίας και ο μεγάλος τομέας του χονδρεμπορίου. Ενας τομέας όπου ανέκαθεν η ελληνική αγορά, από τη γένεσή της, υστερούσε και αδυνατούσε να διαχειριστεί τις τιμές.
Τα ολιγοπώλια σε διάφορους τομείς της οικονομίας και ό,τι αυτό συνεπάγεται για τη νόθευση του υγιούς ανταγωνισμού, αλλά και το θεσμικό πλαίσιο που δεν επιτρέπει την εύκολη είσοδο επιχειρήσεων σε κερδοφόρους κλάδους και η καρτελοποίηση, βάζουν, σύμφωνα με τον κ. Πετράκη, το δικό τους λιθαράκι.
Κομβικής σημασίας είναι και η κατακόρυφη αύξηση της ζήτησης κατά τους καλοκαιρινούς μήνες λόγω του τουρισμού, αλλά και η έντονη επιδοματική πολιτική που εφαρμόζεται τα τελευταία χρόνια για τη στήριξη των ασθενέστερων κοινωνικών ομάδων. Ανεξάρτητα από την αναγκαιότητα ή μη, η παροχή επιδομάτων δεν παύει να συντηρεί τη ζήτηση ψηλά και να τροφοδοτεί τις πληθωριστικές πιέσεις, υπογραμμίζει ο κ. Πετράκης.
Πιάσαμε «ταβάνι»;
Ο κ. Πετράκης πάντως θεωρεί ότι δεν πρόκειται να υπάρξουν άλλες πληθωριστικές εκρήξεις, εκτιμώντας μάλιστα πως έχουμε εισέλθει σε φάση σταθεροποίησης. «Δεν προβλέπεται να ανέβει πιο ψηλά, αλλά θα διατηρηθεί στα επίπεδα του 2,8%» σημειώνει χαρακτηριστικά, όπως ακριβώς έχει προβλέψει και η ΤτΕ.
Πρόκειται για εκτίμηση που συμμερίζονται και άλλοι οικονομολόγοι, υπό την προϋπόθεση ότι στην «εξίσωση» δεν θα μπει κάποιος αστάθμητος παράγοντας. Και ποιος είναι αυτός; Κάποια νέα γεωπολιτική ένταση που θα ανατρέψει άρδην την ισορροπία που τείνει να διαμορφωθεί τώρα, όπως συνέβη με την εισβολή των Ρώσων στην Ουκρανία και πιο πρόσφατα με τις επιθέσεις των Χούθι στην Ερυθρά Θάλασσα, που εξακολουθούν να αποδιοργανώνουν την εφοδιαστική αλυσίδα, εκτοξεύοντας τα μεταφορικά κόστη.
Πρώτη δημοσίευση: εφημερίδα Το Βήμα, 27 Ιουλίου 2025
