H λέξη «αποκλιμάκωση» ακούγεται όλο και πιο συχνά στη δημόσια συζήτηση για την πορεία του πληθωρισμού. Τόσο από επίσημα χείλη κυβερνητικών αξιωματούχων όσο και από διεθνείς και ευρωπαϊκούς θεσμικούς φορείς. Ωστόσο, οι αριθμοί δείχνουν ότι η μάχη με την ακρίβεια δεν έχει τελειώσει. Και μπορεί οι προβλέψεις για τον προϋπολογισμό που κατατέθηκε στη Βουλή τα προηγούμενα 24ωρα να είναι αισιόδοξες, με τον πληθωρισμό να υποχωρεί στο 2,2% του χρόνου από 2,6% φέτος, όμως τον Νοέμβριο ο πληθωρισμός σημείωσε νέο άλμα στο 2,4% από 2% τον Οκτώβριο.
Το ερώτημα ωστόσο που τίθεται είναι εάν πράγματι μπορεί να αντιμετωπισθεί το πρόβλημα των πληθωριστικών πιέσεων. Και κυρίως πώς θα κινηθούν οι τιμές τα επόμενα χρόνια. Πρόκειται, όπως λένε και οι Αγγλοσάξονες, για την ερώτηση του 1 εκατομμυρίου δολαρίων!
Οι μεγάλοι κύκλοι
Επειδή οι προβλέψεις εμπεριέχουν πάντα μεγάλο ρίσκο, τα διδάγματα της Ιστορίας μπορεί να προσφέρουν πιο ασφαλή συμπεράσματα. Οι κύκλοι του πληθωρισμού από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο έως σήμερα μπορεί να φωτίσουν την επόμενη μέρα της ελληνικής οικονομίας. Άλλωστε υπάρχουν ικανοποιητικές μετρήσεις για τον πληθωρισμό (για τις ανεπτυγμένες χώρες) σχεδόν από το 1923!
Ο ομότιμος καθηγητής Οικονομικών Παναγιώτης Πετράκης μιλώντας στο «Βήμα» και ξεκαθαρίζοντας ότι οι απόψεις που διατυπώνει δεν αποτελούν απόψεις του ΚΕΠΕ, θεωρεί πως «από εδώ και πέρα (επόμενη δεκαετία) θα κινηθούμε σε ένα πεδίο με τις τιμές της ενέργειας και ειδικότερα της ηλεκτρικής ενέργειας (λόγω απαιτήσεων ΑΙ κ.τ.λ.) να ασκούν ανοδικές πιέσεις ικανές να κρατήσουν όμως τον πληθωρισμό κοντά στο 2%. Στις πιέσεις αυτές θα συμβάλουν και άλλοι παράγοντες, κυρίως γήρανση, έλλειψη εργατικών χεριών κ.τ.λ.».
Η μακροχρόνια τάση
Όπως εξηγεί ο κ. Πετράκης, μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, που ευλόγως υπήρχε πληθωριστική έκρηξη (διακοπές παραγωγής), το μεγάλο περιστατικό έκρηξης του πληθωρισμού εντοπίζεται στην πετρελαϊκή κρίση της δεκαετίας του ’80. Η οποία, όπως λέει, «είχε διπλό χαρακτήρα: περιορισμό κρίσιμων ενεργειακών εισροών στην παραγωγή και της αύξησης του κόστους της».
Έκτοτε, βέβαια, η οργάνωση και η ανεξαρτητοποίηση των Κεντρικών Τραπεζών με κύριο εργαλείο τους τη νομισματική πολιτική επέτρεψε τον αποτελεσματικό έλεγχο του πληθωριστικού φαινομένου. Γι’ αυτό η μακροχρόνια τάση είναι συνεχώς καθοδική.
Εξαίρεση, λέει ο κ. Πετράκης, αποτέλεσε το 2022. Όταν η COVID-19 διέκοψε τις γραμμές εφοδιασμού αλλά όταν άνοιξαν οι οικονομίες προκάλεσαν ένα διογκωμένο κύμα ζήτησης. Από κοινού βέβαια με την αναταραχή στην ενέργεια λόγω Ουκρανικού με σποραδικές εκρήξεις σε ορισμένα τρόφιμα αλλά και εξαιτίας φυσικών καταστροφών (κλιματική κρίση).
Πρώτη δημοσίευση: Εφημερίδα Το Βήμα, 21 Δεκεμβρίου 2025, Γιώργος Μανέττας
