ΠΟΣΟ ΒΙΩΣΙΜΟ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΔΗΜΟΣΙΟ ΧΡΕΟΣ ΣΕ ΗΠΑ ΚΑΙ ΕΥΡΩΠΗ;

Πηγές:

Ρυθμός μεγέθυνσης ΑΕΠ, Πληθωρισμός, Εναρμονισμένος Δείκτης Τιμών Καταναλωτή Ενέργειας, Τιμές ενέργειας: Πετρέλαιο, Αέριο: Oxford Economics – Global Economic Model.

Δείκτης PMI στη μεταποίηση: HIS Markit.

Δείκτης οικονομικού κλίματος: Διεύθυνση Οικονομικών και Χρηματοοικονομικών Υποθέσεων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.

Σημειώσεις:

Ρυθμός μεγέθυνσης ΑΕΠ: Πρόκειται για τον ετήσιο ρυθμό μεταβολής του ΑΕΠ σε σταθερές τιμές.

Πληθωρισμός: Πρόκειται για τον ετήσιο ρυθμό μεταβολής του γενικού επιπέδου τιμών.

Εναρμονισμένος Δείκτης Τιμών Καταναλωτή Ενέργειας: Πρόκειται για τον εναρμονισμένο Δείκτη Τιμών Καταναλωτή ή αλλιώς τον ετήσιο ρυθμό μεταβολής του επιπέδου τιμών προϊόντων ενέργειας.

Τιμές ενέργειας: Πετρέλαιο, Αέριο: Πρόκειται για δείκτες που παρουσιάζουν την τιμή του πετρελαίου και του αερίου με έτος βάσης το 2015, το οποίο λαμβάνει την τιμή 100.

Δείκτης PMI στη μεταποίηση: Πρόκειται για το Δείκτη Υπευθύνων Προμηθειών στον κλάδο της μεταποίησης που καταγράφει τόσο τα επίπεδα παραγωγής, όσο και τις προσδοκίες για την εξέλιξή της στο άμεσο μέλλον (περίπου 6 μήνες προβλεπτική ικανότητα). Τιμές άνω του 50 σημαίνουν ότι η τιμή είναι καλύτερη σε σχέση με του προηγούμενου μήνα και σηματοδοτεί καλές προοπτικές για τους επόμενους 6 περίπου μήνες.

Δείκτης οικονομικού κλίματος: Ο δείκτης οικονομικού κλίματος (ESI) είναι ένας σύνθετος δείκτης που στόχο έχει να παρακολουθεί τη μεταβολή του ΑΕΠ είναι ένας σταθμισμένος μέσος όρος απαντήσεων σε επιλεγμένες ερωτήσεις που απευθύνονται σε επιχειρήσεις και σε καταναλωτές και σκοπό έχουν να προσδιορίσουν το οικονομικό κλίμα. 

Στο διαρκώς εξελισσόμενο τοπίο της παγκόσμιας οικονομίας, η βιωσιμότητα του δημόσιου χρέους στις προηγμένες οικονομίες έχει αναδειχθεί σε κομβικό θέμα, ιδίως στο πλαίσιο της αύξησης των επιπέδων χρέους και των επιτοκίων. Πρόσφατη έρευνα της Oxford Economics (21 Δεκεμβρίου 2023), ρίχνει φως σε αυτό το πολύπλοκο ζήτημα, αμφισβητώντας τις επικρατούσες αντιλήψεις και προσφέροντας μια διαφοροποιημένη οπτική.

Οι Ηνωμένες Πολιτείες βρίσκονται σε μια κρίσιμη καμπή, με την αποπληρωμή των τόκων του δημόσιου χρέους να εκτοξεύεται στα 1,3 τρισεκατομμύρια δολάρια ή στο 4,6% του ΑΕΠ το 2023. Αυτή η ανοδική τάση είναι μια αντανάκλαση της δημοσιονομικής πολιτικής και της οικονομικής υγείας της χώρας. Ωστόσο, η κατάσταση, αν και σοβαρή, δεν είναι τόσο άσχημη όσο φαίνεται. Η προοπτική σταθεροποίησης των αποδόσεων των 10ετών κρατικών ομολόγων στο 5% έως το 2050 προβλέπεται ότι θα ενισχύσει το χρέος κατά 20 ποσοστιαίες μονάδες. Αντίθετα, ένα πιο ανησυχητικό σενάριο είναι μια μόνιμη αύξηση των δημοσιονομικών δαπανών κατά 1% του ΑΕΠ, που δυνητικά αυξάνει το λόγο χρέους προς ΑΕΠ κατά 30 ποσοστιαίες μονάδες. Το βασικό συμπέρασμα; Δεν είναι μόνο το κόστος του δανεισμού, αλλά και ο τρόπος που ξοδεύουμε που διαμορφώνει το μέλλον του χρέους μας.

Είναι ενδιαφέρον ότι οι ΗΠΑ θα μπορούσαν να επιτύχουν τη βιωσιμότητα με μια μέτρια αύξηση της φορολογικής επιβάρυνσης. Ωστόσο, αυτή η πορεία είναι γεμάτη με πολιτικές προκλήσεις, αντανακλώντας τη λεπτή ισορροπία μεταξύ της οικονομικής πολιτικής και της κοινωνικής αποδοχής της.

Η Ευρώπη παρουσιάζει μια αντίθετη εικόνα, χάρη στα γενικά χαμηλότερα μακροπρόθεσμα επιτόκια και τα μικρότερα δημοσιονομικά ελλείμματα, ευθυγραμμισμένα με αυστηρούς δημοσιονομικούς κανόνες. Αυτή η δημοσιονομική πειθαρχία, ωστόσο, έχει κόστος – υψηλή φορολογική επιβάρυνση, που περιορίζει τα περιθώρια ελιγμών σε περιόδους οικονομικών σοκ.

Παρά ταύτα, οι μεγάλες ευρωπαϊκές οικονομίες απολαμβάνουν μια πιο ευνοϊκή πορεία χρέους σε σύγκριση με τις ΗΠΑ. Η πιθανότητα το δημόσιο χρέος τους να ξεκινήσει μια μη βιώσιμη πορεία υπό το τρέχον καθεστώς επιτοκίων είναι χαμηλή. Για παράδειγμα, τα επιτόκια των 10ετών ομολόγων του Ηνωμένου Βασιλείου θα έπρεπε να κλιμακωθούν σε ένα μη ρεαλιστικό 10% για να επηρεάσουν σημαντικά την πορεία του χρέους της χώρας. Αυτή η ανθεκτικότητα έναντι των σοκ επιτοκίου υπογραμμίζει ένα θεμελιώδες πλεονέκτημα της δημοσιονομικής αρχιτεκτονικής της Ευρώπης.

Έτσι λοιπόν φαίνεται ότι οι ΗΠΑ και η Ευρώπη διαφέρουν όχι μόνο ως προς την τρέχουσα κατάσταση του χρέους τους, αλλά και ως προς τις δημοσιονομικές τους δυνατότητες να αντιμετωπίσουν τις μελλοντικές προκλήσεις. Ενώ οι ΗΠΑ θα μπορούσαν ενδεχομένως να σταθεροποιήσουν το χρέος τους μέσω αυξήσεων της φορολογίας – μια πολιτικά ευαίσθητη επιλογή – οι υψηλοί φορολογικοί συντελεστές της Ευρώπης προσφέρουν λιγότερα περιθώρια, δημιουργώντας μοναδικές προκλήσεις στην αντιμετώπιση απρόβλεπτων οικονομικών κρίσεων.

Εξετάζοντας το ευρύτερο τοπίο, οι προηγμένες οικονομίες, σε γενικές γραμμές, φαίνεται να διαχειρίζονται καλά το χρέος τους, ακόμη και σε ένα σενάριο παρατεταμένα υψηλότερων επιτοκίων. Η πραγματική ανησυχία έγκειται στη διαχείριση των δημοσιονομικών ελλειμμάτων. Μεγάλες, απρογραμμάτιστες εκτοξεύσεις δαπανών θα μπορούσαν να εκτροχιάσουν την ευαίσθητη ισορροπία, καθιστώντας τη δημοσιονομική σύνεση απαραίτητο εργαλείο για την οικονομική σταθερότητα.

Καθώς περιηγούμαστε σε αυτό το περίπλοκο έδαφος του δημόσιου χρέους, το μήνυμα είναι σαφές: η βιωσιμότητα στις προηγμένες οικονομίες είναι εφικτή, αλλά απαιτεί προσεκτική διαχείριση των δημοσιονομικών πολιτικών. Οι επιλογές που θα γίνουν σήμερα – από την προσαρμογή των επιτοκίων έως τις δημοσιονομικές δαπάνες – θα διαμορφώσουν την οικονομική σταθερότητα του αύριο. Πρόκειται για έναν λεπτό χορό αριθμών, πολιτικών και δημόσιου αισθήματος, όπου κάθε βήμα μετράει για την οικοδόμηση ενός ανθεκτικού οικονομικού μέλλοντος.

Πηγή: ot.gr, 01/01/2024