ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΗΣ ΕΞΑΡΤΗΣΗΣ ΑΠΟ ΤΑ ΟΙΝΟΠΝΕΥΜΑΤΩΔΗ

Η 10^η διεθνής ταξινόμηση των ψυχικών διαταραχών και των διαταραχών της συμπεριφοράς του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (Π.Ο.Υ.) ορίζει την εξάρτηση από το αλκοόλ ως το σύνολο των οργανικών-φυσιολογικών νοητικών και συμπεριφορικών εκδηλώσεων, όπου η χρήση αλκοόλ αποκτά άμεση προτεραιότητα για κάποιο άτομο σε σχέση με άλλες συμπεριφορές που είχαν κάποτε μεγαλύτερη αξία γι’ αυτό. Σύμφωνα με τις σύγχρονες επιστημονικές απόψεις, η εξάρτηση από το αλκοόλ (αλκοολισμός) αποτελεί νόσο του εγκεφάλου που καθορίζεται, τόσο από περιβαλλοντικούς, όσο και γονιδιακούς-βιολογικούς παράγοντες.

Η χρήση οινοπνευματωδών είναι εξαιρετικά διαδεδομένη κυρίως στις δυτικού τύπου αναπτυγμένες κοινωνίες. Η πορεία από την απλή, κοινωνική χρήση μέχρι την επιβλαβή χρήση και τελικά την εξάρτηση μπορεί να διαρκέσει αρκετά χρόνια, εφόσον όμως εγκατασταθεί, μεταπίπτει σε χρόνιο και δυσεπίλυτο πρόβλημα. Παρόλο που ο μισός πληθυσμός παγκοσμίως καταναλώνει αλκοόλ, τελικά μόνο το 5 - 7%  θα οδηγηθεί σε εξάρτηση και θα εκδηλώσει σοβαρά συνδεόμενα με το αλκοόλ προβλήματα. Σημαντικά όμως υψηλότερο ποσοστό κάνει βαριά, επιβλαβή για την υγεία κατάχρηση οινοπνεύματος. Ο Π.Ο.Υ. θεωρεί ότι το αλκοόλ αποτελεί την 3^η κατά σειρά αιτία κακής υγείας και πρόωρου θανάτου παγκοσμίως, συνδεόμενη με περισσότερες από 200 διαφορετικές διαταραχές και νοσήματα.

Η κατάχρηση οινοπνευματωδών, εκτός από τη βλάβη που προκαλεί στην υγεία, επηρεάζει αρνητικά και πολυεπίπεδα την καθημερινή, διαπροσωπική και εργασιακή λειτουργικότητα του ατόμου (ενδοοικογενειακή βία, κακοποίηση, παραμέληση, χαμηλή παραγωγικότητα εργατικά ατυχήματα, ανεργία) ενώ συνδέεται στενά με παραβατικές συμπεριφορές (επικίνδυνη οδήγηση υπό την επήρεια αλκοόλ, βιαιοπραγίες, κ.ά.).

Συνεπώς, η διακοπή ή ο περιορισμός της κατανάλωσης, πρωτίστως της υψηλής κατανάλωσης αλκοόλ, αποτελεί βασικό μέτρο για την ελαχιστοποίηση της βλάβης. Δυστυχώς, ποσοστό μικρότερο του 10% των εξαρτημένων από το αλκοόλ αντιμετωπίζεται θεραπευτικά (η αποτελεσματική θεραπευτική αντιμετώπιση περιλαμβάνει τόσο ψυχοκοινωνικές, όσο και φαρμακευτικές παρεμβάσεις), γεγονός που οφείλεται κατά ένα μέρος στα χαμηλά ποσοστά διάγνωσης του προβλήματος και κατά ένα άλλο μέρος στην περιορισμένη αναζήτηση θεραπείας.

Σύμφωνα με τον Π.Ο.Υ., οι χώρες που θα αναλάβουν αποφασιστικές δράσεις σχετικά με το αλκοόλ θα έχουν σημαντικά οφέλη όσον αφορά στη δημόσια υγεία, στην ποιότητα ζωής του πληθυσμού, στην παραγωγικότητα και στην εξοικονόμηση πόρων στον τομέα της υγείας και της κοινωνικής ασφάλισης. Προς αυτή την κατεύθυνση κινείται με συλλογικές δράσεις και η Ευρώπη για να περιοριστούν οι οφειλόμενες στο αλκοόλ βλάβες, στην περιοχή του πλανήτη με την υψηλότερη κατανάλωση οινοπνεύματος. Στο πλαίσιο, μάλιστα, της παρατεινόμενης κοινωνικοοικονομικής δυσπραγίας, όπου έχει περιέλθει η χώρα μας την τελευταία πενταετία, και δεδομένου ότι σε περιόδους κρίσης καταγράφεται σημαντική αύξηση των ποσοστών της κατάθλιψης και της αυτοκτονικότητας (τα υπάρχοντα ελληνικά δεδομένα επιβεβαιώνουν το φαινόμενο), αλλά και της κατάχρησης εθιστικών ουσιών και οινοπνεύματος (τα εθνικά δεδομένα δεν αποτυπώνουν, προς το παρόν, σημαντική μεταβολή της χρήσης και συνεπώς δεν συμβαδίζουν με τις επιδημιολογικές διαπιστώσεις από άλλες χώρες σε φάση κρίσης), η ανάληψη κατάλληλων δράσεων για την αντιμετώπιση της πιθανής έξαρσης του προβλήματος επιβάλλεται επιτακτικότερα.