Η ΠΑΝΔΗΜΙΑ ΤΟΥ COVID-19, Η ΑΝΕΡΓΙΑ ΚΑΙ Η ΦΤΩΧΟΠΟΙΗΣΗ

Η πανδημία του Covid-19 πέρα από τα υγειονομικά ζητήματα προς επίλυση, έχει προκαλέσει και μια σειρά από επιδράσεις οικονομικής και κοινωνικής φύσης, καθώς η διαχείριση της πανδημίας συνοδεύτηκε από εφαρμογή οικονομικών πολιτικών για τη διαχείριση της κρίσης. Στόχος των πολιτικών αυτών ήταν η εξομάλυνση της υγειονομικής κρίσης στο χρόνο ώστε τα συστήματα υγείας να είναι σε θέση να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις της πανδημίας. Ωστόσο προκάλεσαν σημαντικές επιδράσεις οικονομικού περιεχομένου βυθίζοντας στην ύφεση τις οικονομίες και προκαλούνται δευτερογενείς επιπτώσεις στην ανεργία και στην κατανομή του εισοδήματος. Οι επιδράσεις αυτές αφορούν τις περισσότερες οικονομίες του κόσμου και ιδιαίτερα τις ανεπτυγμένες οικονομίες.

Πέρα από τη συρρίκνωση των οικονομιών για το 2020, σημαντική αναμένεται να είναι η επίδραση της κρίσης στο ποσοστό ανεργίας αλλά και στο ποσοστό του πληθυσμού που βρίσκεται σε κίνδυνο φτωχοποίησης.

Το Διάγραμμα 1 παρουσιάζει το ποσοστό ανεργίας από το 2000 έως και το 2021 για την Ελλάδα αλλά και για άλλες οικονομίες. Είναι εμφανές το σοκ της πανδημίας για το 2020 καθώς σε όλες τις οικονομίες που φαίνονται στο διάγραμμα η ανεργία εκτινάσσεται κατά το έτος αυτό. Βεβαίως σε όλες τις περιπτώσεις οι εκτιμήσεις αναμένουν μια γρήγορη -αλλά όχι και πλήρη- ανάκαμψη μέσα στο 2021. Η Ελλάδα μετά το σοκ αυτό αναμένεται να εξακολουθήσει να έχει το μεγαλύτερο ποσοστό ανεργίας μεταξύ των εξεταζομένων χωρών, ωστόσο το σοκ αναμένεται να είναι μεγαλύτερο σε οικονομίες όπως η Ισπανία και οι ΗΠΑ.

Διάγραμμα 1. Ποσοστό ανεργίας (%) σε επιλεγμένες οικονομίες (2000-2021)

Πηγή: IMF – World Economic Outlook (April 2020 Database). Retrieved from: https://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2020/01/weodata/index.aspx

Ο Πίνακας 1 δείχνει την αντίστοιχη εικόνα σε απόλυτα μεγέθη από το 2016 έως το 2021.

Πίνακας 1. Ποσοστό ανεργίας (%) σε επιλεγμένες οικονομίες (2016-2021)

Πηγή: IMF – World Economic Outlook (April 2020 Database) and author’s calculations. Retrieved from: https://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2020/01/weodata/index.aspx

Σημείωση: Τα στοιχεία βασίζονται στα δεδομένα και τις εκτιμήσεις της AMECO Database για το "Total Labour Force".

Ωστόσο, όπως συνήθως παρατηρείται, έτσι και για το 2020 αυτό το σοκ που αναμένεται στο ποσοστό ανεργίας, θα πρέπει να αναμένεται να συμβεί και στο ποσοστό του πληθυσμού που βρίσκεται σε κίνδυνο φτώχειας.

Το Διάγραμμα 2 παρουσιάζει το ποσοστό του συνολικού πληθυσμού που βρίσκεται σε κίνδυνο φτώχειας για επιλεγμένες οικονομίες. Με εξαίρεση τη Γερμανία, σε όλες τις υπόλοιπες οικονομίες θα πρέπει να αναμένεται αύξηση του ποσοστού αυτού. Η σημαντικότερη αύξηση αναμένεται για την κοινωνία των ΗΠΑ, όπου η αύξηση αναμένεται σχεδόν κατακόρυφη, ενώ ακολουθεί η περίπτωση της Ελλάδας.

Διάγραμμα 2. Ποσοστό του πληθυσμού σε κίνδυνο φτώχειας (2000-2021)

Πηγή: Eurostat database: [ilc_li02], Oxford Economics Global Economic Model και Aghion et al. (2020). Covid and the nature of capitalism. Vox CEPR Policy Portal. Retrieved from: https://voxeu.org/article/covid-and-nature-capitalism, και ίδιοι υπολογισμοί.

Σημείωση: Τα ιστορικά στοιχεία, πλην ΗΠΑ, έχουν αντληθεί από τη Eurostat, ενώ για τις ΗΠΑ βασίζονται στους υπολογισμούς των Aghion et al. (2020), οι οποίοι χρησιμοποιούν την ίδια μεθοδολογία (cut-off point: 60% of median equivalised income after social transfers). Για τις χώρες πλην Ελλάδας οι προβλέψεις ξεκινάνε το έτος 2019 και βασίζονται στους Aghion et al. (2020). Για την Ελλάδα οι εκτιμήσεις ξεκινάνε το 2020 (ιστορικά στοιχεία έως και 2019) και αποτελούν επεξεργασία στοιχείων του Oxford Global Economic Model.

Ο Πίνακας 2 παρουσιάζει την αντίστοιχη εικόνα σε απόλυτα μεγέθη για την περίοδο από το 2016 έως το 2021.

Πίνακας 2. Πληθυσμός (χιλιάδες άτομα) σε κίνδυνο φτώχειας (2016-2021)

Πηγή: Eurostat database: [ilc_li02], Oxford Economics Global Economic Model και Aghion et al. (2020). Covid and the nature of capitalism. Vox CEPR Policy Portal. Retrieved from: https://voxeu.org/article/covid-and-nature-capitalism, και ίδιοι υπολογισμοί.

Σημείωση: Τα ιστορικά στοιχεία, πλην ΗΠΑ, έχουν αντληθεί από τη Eurostat, ενώ για τις ΗΠΑ βασίζονται στους υπολογισμούς των Aghion et al. (2020), οι οποίοι χρησιμοποιούν την ίδια μεθοδολογία (cut-off point: 60% of median equivalised income after social transfers), και στα στοιχεία πληθυσμού των United Nations. Για τις χώρες πλην Ελλάδας οι προβλέψεις ξεκινάνε το έτος 2019 και βασίζονται στους Aghion et al. (2020). Για την Ελλάδα οι εκτιμήσεις ξεκινάνε το 2020 (ιστορικά στοιχεία έως και 2019) και αποτελούν επεξεργασία στοιχείων του Oxford Global Economic Model. Όλες οι προβλέψεις βασίζονται στα στοιχεία πληθυσμού των United Nations.