LISTERIA MONOCYTOGENES: ΕΝΑ ΠΑΘΟΓΟΝΟ ΤΩΝ ΤΡΟΦΙΜΩΝ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΓΙΝΕΙ ΟΠΛΟ ΕΝΑΝΤΙΑ ΤΟΥ ΚΑΡΚΙΝΟΥ;

Η λιστέρια (Listeria monocytogenes) είναι ένας μικροοργανισμός, που έχει συγκεντρώσει τελευταία το ενδιαφέρον της ιατρικής κοινότητας αλλά και του καταναλωτικού κοινού. Πρόκειται για ένα παθογόνο, που απομονώνεται κυρίως από μαλακά τυριά, προϊόντα κρέατος, μη παστεριωμένα γαλακτοκομικά, καπνιστά ψαρικά και ωμά λαχανικά και προκαλεί σοβαρές τροφιμογενείς λοιμώξεις και ενίοτε επιδημικές εξάρσεις. Προσβάλλει με ιδιαίτερη προτίμηση τις εγκύ­ους γυναίκες, τα νεογνά, τους ανοσοκατεσταλμένους (αλκοολικοί, διαβητικοί, πάσχοντες από λευχαιμία, καρδιαγ­γειακές παθήσεις, ηπατίτιδα, καρκινώματα) και άτο­μα προχωρημένης ηλικίας, προκαλώντας βαριάς μορφής νόσο, την κλινική λιστερίωση (μηνιγγίτιδα, εγκεφαλίτιδα, βακτηριαιμία), με θνητότητα που φτάνει το 30%. Η συχνότητα εμφάνισης της λιστερίωσης παρουσιάζει αύξηση ανά τον κόσμο, ει­δικά στην Ευρώπη, καθώς κατά τα τελευταία χρόνια σημειώθηκαν αρκετά κρού­σματα λιστεριώσεως, που οφείλονταν σε κατανάλω­ση μολυσμένων, με το παθογόνο, συσκευασμένων τροφίμων με μακρά ημερομηνία λήξης και γαλακτοκομικών.

Ωστόσο, η αυξημένη επίπτωση της τροφιμογενούς λοίμωξης, που συνδέεται με το συγκεκριμένο παθογόνο, δεν αποτελεί τον μοναδικό λόγο που βρέθηκε στο επίκεντρο του ιατρικού  ενδιαφέροντος. Πρόσφατα, ερευνητές ανέπτυξαν μια θεραπεία για τον μεταστατικό καρκίνο του παγκρέατος, χρησιμοποιώντας βακτήρια Listeria monocytogenes. Αρκετά χρόνια πριν, οι επιστήμονες παρατήρησαν ότι εξασθενημένα κύτταρα της Listeria monocytogenes έχουν την ιδιότητα να μολύνουν τα καρκινικά κύτταρα, όχι όμως και τα υγιή. Ο λόγος είναι ότι το μικροπεριβάλλον του όγκου καταστέλλει την ανοσολογική απόκριση του οργανισμού μας, επιτρέποντας στη Listeria να επιβιώνει εντός των καρκινικών κυττάρων. Οι επιστήμονες αργότερα έδειξαν ότι η Listeria θα μπορούσε να αξιοποιηθεί για τη μεταφορά ραδιοϊσοτόπων -με τη μορφή συμπλόκου- που δρουν θανατώνοντας τα καρκινικά κύτταρα.

Ο καρκίνος του παγκρέατος είναι μια από τις πλέον θανατηφόρες μορφές καρκίνου, με ποσοστό πενταετούς επιβίωσης μόλις 4 τοις εκατό. Μέχρι σήμερα, η θεραπεία επικεντρώνεται κυρίως στη βελτίωση της ποιότητας της ζωής. Η ιδέα της προσάρτησης ραδιοϊσοτόπων (που χρησιμοποιούνται συχνά στη θεραπεία του καρκίνου) στη Listeria αποτελεί αναμφισβήτητα μια επαναστατική προσέγγιση, που παρέχει τη δυνατότητα να ξεκινήσει μια νέα εποχή στη θεραπεία του καρκίνου, που θα μπορέσει να εξασφαλίζει θεραπευτικά σχήματα για τον ασθενή χωρίς σημαντικές παρενέργειες, σε συνδυασμό με θεαματική βελτίωση και ενδεχομένως πλήρη ίαση.