ΤΟ ΧΡΕΟΣ ΑΥΞΑΝΕΤΑΙ ΞΑΝΑ

ΤΟ ΧΡΕΟΣ ΑΥΞΑΝΕΤΑΙ ΞΑΝΑ

Στα τέλη του 2011 λήφθηκε η δύσκολη απόφαση της μείωση της αξίας του ελληνικού δημοσίου χρέους, καθώς, μετά από δύο –σχεδόν– χρόνια περιοριστικής δημοσιοοικονομικής πολιτικής και μειωμένου κόστους εξυπηρέτησης του δανεισμού (με τα χαμηλότοκα διακρατικά δάνεια του πρώτου προγράμματος) η δυναμική του χρέους παρέμενε έντονα ανοδική (Διάγραμμα 1). Έκτοτε όμως, η τροχιά του ελληνικού δημοσίου χρέους απέκτησε μία σταδιακή τάση αποκλιμάκωσης. Δυστυχώς πρόσφατα επανήλθε σε ανοδική τροχιά. Παράλληλα, με το χρέος της γενικής κυβέρνησης, αντίστοιχη είναι η πορεία που καταγράφει και η ανάγκη χρηματοδότησης -δανεισμού του χρηματοπιστωτικού τομέα, όπως απεικονίζεται στο Διάγραμμα 1, παρακάτω. Σημειωτέον ότι και αυτά τα δύο μεγέθη αποτελούν εν τέλει τις πραγματικές δανειακές υποχρεώσεις του ελληνικού δημοσίου, αφού όπως, είναι γνωστό εγγυάται, τα τραπεζικά δάνεια.

Διάγραμμα 1. Εξέλιξη του δημοσίου χρέους και των υποχρεώσεων των ελληνικών τραπεζών.

Διάγραμμα 1. Εξέλιξη του δημοσίου χρέους και των υποχρεώσεων των ελληνικών τραπεζών

Πηγή: ΓΛΚ, Eurostat και ΤτΕ.

Σημείωση: Τα στοιχεία για μετά τα μέσα του 2015 προκύπτουν από εκτίμηση για σταδιακή αύξηση του δημοσίου χρέους κατά 23 δισ. έως τα τέλη του 2018 (υπόθεση για πρόγραμμα 60 δισ. εκτός των αναγκών των τραπεζών, εκ των οποίων 29 δισ. θα κατευθυνθεί στην αναχρηματοδότηση χρέους και 7 δισ. στην εξόφληση υποχρεώσεων του δημοσίου) και κεφαλαιοποίηση των τραπεζών από τον ESM στα μέσα του 1ου εξαμήνου του 2016, ύψους 25 δισ.

Είναι εντυπωσιακή η επιδείνωση που παρατηρήθηκε στο πρώτο εξάμηνο του έτους, η οποία καταγράφεται στον παρακάτω πίνακα: Το χρέος ανερχόταν σε 760 εκ. ευρώ ημερησίως!

Με αλλά λόγια σε όλη την περίοδο (η οποία μάλιστα είχε ξεκινήσει πριν τις εκλογές) που διαπραγματευόμαστε, στην πραγματικότητα μπορούσαμε και το κάναμε επειδή οι Ευρωπαίοι μας δάνειζαν (και θα συνεχίζουν να μας δανείζουν με το Γ’ Μνημόνιο) για να λειτούργει η οικονομία και να μπορούμε να διαπραγματευόμαστε!!! Την ίδια στιγμή αρνούμασταν τα προγραμματισμένα χρήματα, στέλναμε πίσω τα 11 δις του ΤΧΣ και παράλληλα πληρώναμε υποχρεώσεις προς τους πιστωτές από διαθέσιμα των ΟΤΑ(!!!). Ταυτοχρόνως μέσω του ELA (δανεισμός με 1.5%) από την ΕΚΤ γινόταν μια μεγάλη αναδιανομή ρευστότητας από τον ελληνικό δημόσιο τομέα προς στους ιδιώτες που σήκωναν τις καταθέσεις τους με χρέωση του Ελληνικού Δημοσίου αφού ο ΕLA είναι εγγυημένος από αυτό. Η αναζήτηση ορθολογισμού σε όλα αυτά είναι πολύ δύσκολη υπόθεση. Για αυτό δεν πρέπει να μας εκπλήσσει και το αρνητικό αποτελέσματα (Γ’ Μνημόνιο και σημαντική αύξηση του χρέους).

Πίνακας 1. Παράγοντες μεταβολής του δημοσίου χρέους (σε δισ. ευρώ) από την 1η Ιανουαρίου έως την συμφωνία της 12ης Ιουλίου.

Πίνακας 1. Παράγοντες μεταβολής του δημοσίου χρέους

Σημείωση: Η συνολική μεταβολή στο χρέος προκύπτει από την αύξηση στο χρέος που θα προκύψει από το τριετές πρόγραμμα (χωρίς την αναχρηματοδότηση λήξεων και την εξόφληση των οφειλών του δημοσίου), καθώς και το συνολικό ύψος χρηματοδότησης των ελληνικών τραπεζών (παροχή ρευστότητας από την ΕΚΤ και ανακεφαλαιοποίηση από τον ESM).

Η δυναμική του χρέους όμως είναι σε καλύτερη μοίρα από ότι ήταν το 2011. Πολλά πράγματα έγιναν λάθος την προηγούμενη πενταετία. Σε αυτά δεν περιλαμβάνεται η διαχείριση του χρέους. Το ελληνικό χρέος αυτή τη φορά (και μέχρι το 2021) δημιουργεί πρόβλημα ρευστότητας και όχι βιωσιμότητας της οικονομίας. Που οφείλεται αυτό;

Από το Διάγραμμα 2Α προκύπτει πως το μεσοσταθμικό κόστος εξυπηρέτησης του δημοσίου χρέους (το μέσο επιτόκιο δανεισμού του ελληνικού δημοσίου) είναι εξαιρετικά χαμηλό, μόλις στο 2,2% (στοιχεία 2014). Για τόκους πληρώνουμε 6 δις τον χρόνο, όταν τα έσοδα του δημοσίου είναι περίπου 50 δις ευρώ. Με άλλα λόγια το κόστος μας είναι χαμηλότερο από το αντίστοιχο κόστος της Γερμανίας και παραπλήσιο της Ολλανδίας και της Φινλανδίας. Χαμηλότερο μέσο επιτόκιο απολαμβάνουν στην ευρωζώνη, μόνο το Λουξεμβούργο και η Εσθονία, χώρες –δηλαδή– με εξαιρετικά χαμηλό δημόσιο χρέος. Αν λάβουμε υπόψη μας ότι μας επιστρέφουν λόγω των ομολόγων που διακρατούν οι Ευρωπαίοι 2 δις περίπου δεν πληρώνουμε παραπάνω από 4 δις τον χρόνο που σημαίνει ότι πληρώνουμε το 2.3% του ΑΕΠ μας. Με το 2.3% του ΑΕΠ που πληρώνουμε σε τόκους είναι σαν να έχουμε μια οικονομία που το δημόσιο χρέος της είναι το 95% του ΑΕΠ της !!! (Διάγραμμα 2β) που είναι σχετικά μικρό και παρόμοιο με αυτό της Γαλλίας και της Αυστρίας! Εάν δεν ληφθεί υπόψη η μείωση αυτή το δημόσιο χρέος μας είναι το 110% του ΑΕΠ μας.

Αυτή είναι σήμερα η πραγματική εικόνα του χρέους μας αλλά δυστυχώς μέχρι το 2022 που τελειώνει η περίοδος χάριτος που έχουμε. Σημειώνω ότι το IMF δηλώνει ότι το χρέος δεν είναι βιώσιμο σήμερα διότι: α) ο ρυθμός ανάπτυξής μας είναι αρνητικός (τον Μάιο του 2014 ήταν κατά το IMF βιώσιμο) και β) λαμβάνει υπόψη του την συνολική του εικόνα και μετά το 2022.

Όπως όμως παρόλα αυτά, πολλοί νομίζουν ότι ένα σημαντικό μέρος του ελληνικού εισοδήματος «διαφεύγει» σήμερα στο εξωτερικό για την εξυπηρέτηση του χρέους και γι’ αυτό δεν μπορούμε να αναπτυχθούμε. Στην πραγματικότητα από τα παραπάνω στοιχεία προκύπτει πως το σχετικό βάρος για την ελληνική οικονομία είναι αναλογικά χαμηλότερο από το αντίστοιχο κόστος της Ιταλίας ή της Πορτογαλίας, ακόμα και της Ιρλανδίας.

Πάντως υπάρχει μια επιπρόσθετη πλευρά στο ζήτημα του χρέους που σχετίζεται με την αντίληψη που έχουν οι αγορές για το χρέος. Έτσι υποστηρίζεται ότι μπορεί ένα haircut να μην βοηθήσει άμεσα τα δημόσια οικονομικά αλλά θα βοηθήσει το ελληνικό δημόσιο να βγει στις αγορές για δανεισμό και πάλι. Διαπιστώνουμε όμως ότι οι αγορές αξιολογούν πολύ περισσότερο τον πολιτικό κίνδυνο κ.τ.λ. αφού το δεκαετές ομόλογο (που λήγει μετά το 2021) ήταν και είναι πάντοτε σημαντικά φθηνότερο του πενταετούς και του διετούς ομολόγου. Με αλλά λόγια για την αντίληψη που έχουν οι αγορές η ακολουθούμενη οικονομική πολιτική σήμερα έχει πολύ μεγάλη σημασία και λιγότερο το πρόβλημα χρέους.

Διάγραμμα 2Α. Δημόσιο χρέος ως ποσοστό του ΑΕΠ και μεσοσταθμικό κόστος εξυπηρέτησής του (στοιχεία 2014, %).

Διάγραμμα 2Α. Δημόσιο χρέος ως ποσοστό του ΑΕΠ και μεσοσταθμικό κόστος εξυπηρέτησής του

Πηγή: DG ECFIN, AMECO.

Σημείωση: Η εκτίμηση στη σχέση μεταξύ κόστους εξυπηρέτησης δανεισμού και χρέους γίνεται από τις υπόλοιπες χώρες της ζώνης του ευρώ.

Διάγραμμα 2Β. Δημόσιο χρέος και κόστος εξυπηρέτησής του, ως ποσοστό του ΑΕΠ (στοιχεία 2014).

Διάγραμμα 2Β. Δημόσιο χρέος και κόστος εξυπηρέτησής του, ως ποσοστό του ΑΕΠ

Πηγή: DG ECFIN, AMECO.

Σημείωση: Η εκτίμηση στη σχέση μεταξύ κόστους εξυπηρέτησης δανεισμού και χρέους γίνεται από τις υπόλοιπες χώρες της ζώνης του ευρώ.

Tο γεγονός αυτό σηματοδοτεί πως (με προαπαιτούμενη, βέβαια, την επιστροφή της οικονομικής ζωής στην «κανονικότητα») η προτεινόμενη από πλευράς ευρωπαϊκών θεσμών επιμήκυνση στη διάρκεια του ελληνικού χρέους (όταν έλθει) είναι αρκετή για να επαναφέρει την εμπιστοσύνη στην ελληνική οικονομία. Εξάλλου από εδώ και πέρα, καλώς εχόντων των πραγμάτων, και με δεδομένο ότι οι τράπεζες θα αρχίζουν να αποπληρώνουν τον ELA αναμένουμε μια σταδιακή αποκλιμάκωση του ύψους του χρέους όπως την περίοδο μετά το 2012.

Μάλιστα, ειδικά εξαιτίας του χαμηλού μέσου επιτοκίου μία αύξηση στη διάρκεια των δανείων, θα σηματοδοτούσε και σημαντική μείωση στην τρέχουσα αξία του ελληνικού χρέους. Εάν μάλιστα, έστω ο ονομαστικός ρυθμός μεγέθυνσης της οικονομίας γίνει θετικός (γύρω στο 2%), η εικόνα του χρέους θα βελτιωθεί εξαιρετικά πολύ και η εμπιστοσύνη θα επιστρέψει ραγδαία στην ελληνική οικονομία.

Τελικά η επαναρύθμιση χρέους και η επανοργάνωση της κανονικότητας έχουν γίνει επιτακτικές ανάγκες για την ελληνική οικονομία. Το πρώτο ζήτημα όμως χαρακτηρίζεται από μια ευαισθησία δεδομένου ότι όταν το ζητούμε εμείς (οι Έλληνες) εύκολα μπορούμε να κατηγορηθούμε, σε ηθικούς όρους, ότι επιδιώκουμε την εύκολη λύση της αποφυγής του βάρους της αποπληρωμής του, παρόλο που είναι προφανές ότι οι δανειστές μας όφειλαν να συμμετάσχουν, λόγω συνυπευθυνότητας, στον πόνο της απομείωσής του από το 2010. Έχω την αίσθηση ότι στο εξωτερικό ωριμάζει η ιδέα της επαναρύθμισής του. Από την παραπάνω εξάλλου ανάλυση διαπιστώνεται ότι αφενός μεν ότι επιβάλλεται η επαναρύθμιση του χρέους, αφετέρου όμως ο βαθμός του επείγοντος είναι μειωμένος π.χ. σε σύγκριση με την ανάγκη μείωσης του αριθμού των ανέργων (που απαιτεί κανονικοποίηση της λειτουργίας των τραπεζών).

Για το λόγο αυτό θα έδινα προτεραιότητα στο δεύτερο ζήτημα, δηλαδή της επιστροφής στην κανονικότητα (κλείσιμο και εφαρμογή συμφωνίας με τους θεσμούς τραπεζικό σύστημα και πολιτική-οικονομική σταθερότητα) διότι σε μεγάλο βαθμό εξαρτώνται από εμάς. Εξάλλου με τον τρόπο αυτό μειώνεται το συνολικό χρέος αφού η κανονικότητα οδηγεί σε επιστροφή καταθέσεων και μείωση των τραπεζικών χρεών.

Πιστεύω με βεβαιότητα ότι θα έρθει το πλήρωμα του χρόνου και για το ζήτημα της επαναρύθμισης του δημόσιου χρέους.

* Κάθε κείμενο που δημοσιεύεται στο InDeep Analysis εκφράζει και βαραίνει αποκλειστικά τον συντάκτη του. Οι αναλύσεις που δημοσιεύονται δεν συνιστούν συμβουλές για οποιουδήποτε είδους δραστηριότητα. Το InDeep Analysis δεν δεσμεύεται από τις πληροφορίες, τις απόψεις και τις αναλύσεις που δημοσιεύονται στην ψηφιακή πλατφόρμα του, και δεν φέρει απολύτως καμία ευθύνη για αυτές.

www.YouGoCulture.com

Online διαδραστική πλατφόρμα προβολής του πολιτισμού των Ελλήνων σε ολόκληρο τον κόσμο.

Μπες στο www.act4Greece.gr Επίλεξε τη ∆ράση YOU GO CULTURE

Κάνε τη δωρεά σου με ένα κλικ στο

ΘΕΛΩ ΝΑ ΠΡΟΣΦΕΡΩ

ή με απ’ ευθείας κατάθεση ή μέσω internet, phone και mobile banking.

Πρόγραμμα Crowdfunding

Βιβλία & Συμμετοχή σε Συλλογικές Εκδόσεις

  •  
  • 1 από 7

Συνεντεύξεις

Συνεντεύξεις:

4/9/2019 - Ο Π. Πετράκης, Επιστημονικός Υπεύθυνος του Προγράμματος E-Learning του ΕΚΠΑ, μιλάει για το Πρόγραμμα στην εκπομπή Ράδιο City, στο σταθμό Αθήνα 9.84 (audio).

Π. Πετράκης: Δεν υπάρχει ανάγκη για νέα δημοσιονομικά μέτρα (audio) – Συνέντευξη στο Πρώτο Πρόγραμμα και στην εκπομπή «Αναμενόμενα και Μη» με την Κωνσταντίνα Δημητρούλη - 23 Απριλίου 2018

3.3.2018 / Ο Παναγιώτης Πετράκης μιλάει για το βιβλίο του ‘’Να το πεις της νύχτας σου’’ στο ραδιοφωνικό σταθμό 9.84, στην εκπομπή “Και γύρω γύρω πόλη” με τον Γιάννη Θεοδόση και τη Φρόσω Ζαγορίτου

26.2.2018 - Ο Παναγιώτης Πετράκης σε α΄ πρόσωπο | diastixo.gr

26.2.2018 – Όλα ξεκινούν με μια δολοφονία. Το πρώτο λογοτεχνικό βιβλίο του καθηγητή Οικονομικών Παναγιώτη Πετράκη -Μία αστυνομική ιστορία | iefimerida

24.2.2018 – Το μυθιστόρημα του καθηγητή Πετράκη έχει έντονα στοιχεία θρίλερ καθώς καταπιάνεται με τις προσπάθειες για την εξιχνίαση ενός φόνου που συμπορεύονται με όσα σημαντικά ορίζουν τις ζωές των πρωταγωνιστών του: το τυχαίο, τη συντροφικότητα, την ευτυχία, την αβεβαιότητα, την απώλεια | Πρώτο Θέμα

22.2.2018 – «Να το πεις της νύχτας σου»: Το πρώτο λογοτεχνικό βιβλίο του Καθηγητή Οικονομικών Παναγιώτη Πετράκη | www.cnn.gr

- 22.2.2018 – Ωραίο αστυνομικοπολιτικό βιβλίο και ένα ισχυρό δοκίμιο για την κρίση από τον καθηγητή πανεπιστημίου Παναγιώτη Πετράκη (“Να το πεις της νύχτας σου”) | Athens Voice – Στέφανος Τσιτσόπουλος

- 21.2.2018 – Ξαφνιάζει ευχάριστα ο έγκριτος Καθηγητής Οικονομικών του ΕΚΠΑ, με την μεταφυσική – αστυνομική ιστορία, την οποία υπογράφει (“Να το πεις της νύχτας σου”) | Antenna.gr/news

- 20.2.2018 – Στα χρόνια της κρίσης διαδραματίζεται στην Αθήνα μία μεταφυσική – αστυνομική ιστορία. Η εξέλιξή της θα καθοριστεί από τις δυνάμεις της τυχαιότητας και των ανθρώπινων σχέσεων. (“Να το πεις της νύχτας σου”) | Protothema.gr

- 20.2.2018 – Το πρώτο λογοτεχνικό βιβλίο του Καθηγητή Οικονομικών Παναγιώτη Πετράκη (“Να το πεις της νύχτας σου”)| Newsbeast

- 20.2.2018 – «Να το πεις της νύχτας σου» – Η πρώτη λογοτεχνική «απόπειρα» του Καθηγητή Οικονομικών Παναγιώτη Πετράκη | Alfavita.gr

- 20.2.2018 – “Να το πεις της νύχτας σου’’, μια μεταφυσική – αστυνομική ιστορία στην Αθήνα της κρίσης Μαρία Αλεξίου | Athens Voice

- 20.2.2018 – Ο Παναγιώτης Πετράκης μιλά στο φακό του Culturenow.gr για το μυθιστόρημά του, «Να το πεις της Νύχτας σου»

-24/01/2018 | Συνέντευξη του Π. Ε. Πετράκη, Καθηγητή Οικονομικών ΕΚΠΑ, για το Eurogroup της Δευτέρας 22/01/18 στον Παύλο Τσίμα και στον ραδιοφωνικό σταθμό ΣΚΑΪ. Ηχητικό απόσπασμα της εκπομπής στις 24/01/2018, 10:00

15/01/17 - Συνέντευξη του Π. Ε. Πετράκη, Καθηγητή Οικονομικών ΕΚΠΑ, στο τηλεοπτικό δίκτυο της γερμανικής τηλεόρασης ZDF στο πλαίσιο ρεπορτάζ για τις κινητοποιήσεις της 15ης Ιαν. 18 με τίτλο “Proteste gegen Sparmaßnahmen”

17/12/17 - Συνέντευξη του Π. Ε. Πετράκη, Καθηγητή Οικονομικών ΕΚΠΑ, στον τηλεοπτικό σταθμό ΣΚΑΙ | Καλημέρα (Γ. Αυτιάς)

13/12/2017 - Συνέντευξη του Π. Ε. Πετράκη, Καθηγητή Οικονομικών ΕΚΠΑ, στον ραδιοφωνικό σταθμό Alpha 989

17/07/17 – «Έξοδος στις Αγορές» | Συνέντευξη του Π. Ε. Πετράκη, Καθηγητή Οικονομικών Επιστημών ΕΚΠΑ στο Ραδιόφωνο 24/7

18/06/2017 - "Eurogroup και Τετάρτη Προγραμματική Περίοδος" – Συνέντευξη του Π. Ε. Πετράκη, Καθηγητή Οικονομικών Επιστημών ΕΚΠΑ, στον ΑΘΗΝΑ 9.84 – Εκπομπή: Και γύρω γύρω πόλη με τους Γιάννη Θεοδόση και Φρόσω Ζαγορίτου

01/03/2017 - Συνέντευξη στον τηλεοπτικό σταθμό ΣΚΑΪ | Πρώτη Γραμμή (Β. Λυριτζής – Δ. Οικονόμου)

01/03/2017 - Συνέντευξη στο διαδικτυακό κανάλι του CNN Greece (Τάσος Οικονόμου)

25/02/2017 - Συνέντευξη στον τηλεοπτικό σταθμό Epsilon TV (Κεντρικό Δελτίο Ειδήσεων – Φαίη Μαυραγάνη)

16-2-2017 | Συμμετοχή στην εκπομπή Action Θέμα στον τηλεοπτικό σταθμό Action 24 με θέμα: Ευρώ ή Δραχμή

13/11/2016 Τα πρόσωπα του Σαββατοκύριακου" Alpha 989

12/11/2016 Εκπομπή "Europe" ΕΡΤ1 

20/10/2016 - Τοποθέτηση στην παρουσίαση βιβλίου "Η Εγκυκλοπέδεια του Μάγκα" του Νίκου Τσακνή

13/7/2016 - Συνέντευξη στον τηλεοπτικό σταθμό ΕΡΤ1

28/6/2016 - Συμμετοχή στην εκπομπή Χ2 στο κανάλι Action24

24/06/2016 - Συνέντευξη στον τηλεοπτικό σταθμό ANT1 στo Κεντρικό Δελτίο Ειδήσεων

23/06/2016 - Συνέντευξη στον τηλεοπτικό σταθμό ΣΚΑΙ στην εκπομπή Τώρα

06/06/2016 - Συνέντευξη στον τηλεοπτικό σταθμό ΕΡΤ1 - STUDIO 3

26/05/2016 - Συνέντευξη στον Α. Λιάρο στο Αιχμή ραδιόφωνο

25/05/2016 - Συνέντευξη στον Π. Τσίμα στο ΣΚΑΙ ραδιόφωνο

24/05/2016 - Συμμετοχή στην τηλεοπτική εκπομπή ΕΡΤ Focus, ΕΡΤ Τηλεόραση

24/05/2016 - Συνέντευξη στο Γερμανικό τηλεοπτικό δίκτυο ZDF

23/05/2016 - Δήλωση στην εφημερίδα «Η ΝΑΥΤΕΜΠΟΡΙΚΗ» στο πλαίσιο ρεπορτάζ – αφιερώματος με τίτλο: "Brexit or not"

10/05/2016 -  'Συνέντευξη στην εκπομπή Studio 3 της ΕΡΤ1"

30/04/2016 - 'Αρθρο στην εφημερίδα "RealNews"

28/04/2016 -  'Αρθρο στην εφημερίδα "Ημερησία"

28/04/2016 - Δήλωση στην "Καθημερινή" με θέμα "Νέες θέσεις εργασίας ανοίγουν σε εξειδικευμένους τομείς των τραπεζών"

07/02/2016 - Συνέντευξη στο ραδιοφωνικό σταθμό Αθήνα 984

25/01/2016 - Συνέντευξη στον τηλεοπτικό σταθμό STAR (Μέρος Α, Μέρος Β, Μέρος Γ)

20/01/2016 - Συμμετοχή στην τηλεοπτική εκπομπή Στούντιο 3 (14:00), ΕΡΤ1

18/12/2015 - Συμμετοχή στην τηλεοπτική εκπομπή ΕΡΤ Ενημέρωση, ΕΡΤ1

16/12/2015 - Συνέντευξη στο Πρώτο Πρόγραμμα της ΕΡΤ (08:45)

18/11/2015 - Συμμετοχή στην τηλεοπτική εκπομπή ΕΡΤ Ενημέρωση, ΕΡΤ1

09/11/2015 - Συνέντευξη στο ραδιοφωνικό σταθμό Παραπολιτικά FM (18:30)

07/11/2015 - Συμμετοχή στην τηλεοπτική εκπομπή ΕΡΤ Ενημέρωση, ΕΡΤ1

06/11/2015 - Συνέντευξη στο Γερμανικό Πρακτορείο Ειδήσεων ZDF

03/11/2015 - Συνέντευξη στο Ραδιοφωνικό Σταθμό Βήμα FM 99,5 (08:30)

29/10/2015 - Συνέντευξη στο Πρώτο Πρόγραμμα της ΕΡΤ (09:30)

26/10/2015 - Συνέντευξη στο Ραδιοφωνικό Σταθμό Βήμα FM 99,5 (13:30)

22/10/2015 - Συμμετοχή στην τηλεοπτική εκπομπή ΕΡΤ Ενημέρωση, ΕΡΤ1

13/10/2015 - Συνέντευξη στο Γερμανικό Πρακτορείο Ειδήσεων ARD

06/10/2015 - Συνέντευξη στη Ραδιοφωνική εκπομπή "Η Φωνή της Ελλάδας", ΕΡΤ

06/10/2015 - Συμμετοχή στην τηλεοπτική εκπομπή ΕΡΤ Ενημέρωση, ΕΡΤ1

01/10/2015 - Συνέντευξη στο Ραδιοφωνικό Σταθμό Αθήνα 984

09/09/2015 - Συνέντευξη στο Γερμανικό Πρακτορείο Ειδήσεων ARD

07/09/2015 - Συνέντευξη στην Κρατική τηλεόραση Νορβηγίας (15:00)

07/09/2015 - Συμμετοχή στην τηλεοπτική εκπομπή ΕΡΤ Ενημέρωση, ΕΡΤ1, (10:15-11:15)

26/08/2015 - Συνέντευξη στο Ράδιο Θεσσαλονίκη 94,5 (10:30)

25/08/2015 - Συνέντευξη στο Ραδιοφωνικό Σταθμό Βήμα FM 99,5 (16:15)

21/08/2015 - Συνέντευξη στο Ισπανικό Πρακτορείο Ειδήσεων

17/08/2015 - Συνέντευξη στο Ραδιοφωνικό Σταθμό Βήμα FM 99,5 (11:15)

29/07/2015 - Συμμετοχή στην εκπομπή "ΕΡΤ Ενημέρωση" ΕΡΤ1

28/07/2015 - Συνέντευξη στο ARD German Radio (Alfred Schmit)

27/07/2015 - Συνέντευξη στο Ραδιοφωνικό Σταθμό Βήμα FM 99,5

26/07/2015 - Συνέντευξη στην εφημερίδα "Έθνος της Κυριακής"

17/07/2015 - Συνέντευξη στον Andreas Macho (Γερμανός δημοσιογράφος)

16/07/2015 - Συνέντευξη στην Guardian

16/07/2015 - Συνέντευξη στον Π. Τσίμα, Σκαϊ 100,3 (10:30)

15/07/2015 - Συνέντευξη στο Ραδιοφωνικό Σταθμό Βήμα FM 99,5 (08:30)

14/07/2015 - Συνέντευξη στο Γερμανικό Δίκτυο E-24

14/07/2015 - Συνέντευξη στο Sky News (12:00)

11/07/2015 - Συνέντευξη στhn εφημερίδα Siempre (Μεξικό)

10/07/2015 - Συνέντευξη στo Κεντρικό Δελτίο Ειδήσεων του τηλεοπτικού σταθμού ANT1

10/07/2015 - Συνέντευξη στην RAI ITALIA TV, (16:00)

08/07/2015 - Συνέντευξη στο Ραδιοφωνικό Σταθμό Βήμα FM 99,5 (08:30)

07/07/2015 - Συνέντευξη στην Gieselmann, Ζeit Οnline
07/07/2015 - Συμμετοχή σε τηλεοπτική πολιτική εκπομπή, MEGA Channel (16:00)

07/07/2015 - Συνέντευξη στο Ραδιοφωνικό Σταθμό Status Radio 94,2 (09:00)

06/07/2015 - Συνέντευξη στον Edvardas Spokas, Λιθουανική τηλεόραση LRT

06/07/2015 - Συνέντευξη στην Julien Neny, Ιταλική τηλεόραση ITELE

06/07/2015 - Συνέντευξη στην Καναδική τηλεόραση, CTV Canada AM (14:00)

06/07/2015 - Συνέντευξη στη δημοσιογράφο Qilong WANG, China Newsweek

05/07/2015 - Συμμετοχή σε τηλεοπτική πολιτική εκπομπή, Alpha TV (21:30)

05/07/2015 - Συμμετοχή σε τηλεοπτική πολιτική εκπομπή, Star Channel (20:00)

03/07/2015 - Συνέντευξη στην Chen Zhanjie, Xinhua News Agency (15:30)

03/07/2015 - Συνέντευξη στο Ραδιοφωνικό Σταθμό Alpha 989 (07:45)

02/07/2015 - Συνέντευξη στο Πρώτο Πρόγραμμα της ΕΡΤ (22:30)

02/07/2015 - Δήλωση στο Κεντρικό Δελτίο Ειδήσεων του τηλεοπτικού σταθμού Alpha TV

02/07/2015 - Συνέντευξη στον κ. Αποστολίδη, Ραδιοφωνικός Σταθμός Status Radio (09:30)

01/07/2015 - Δήλωση στο Κεντρικό Δελτίο Ειδήσεων του Star Channel

01/07/2015 - Δήλωση στο Κεντρικό Δελτίο Ειδήσεων του MEGA Channel

30/06/2015 - Δήλωση στο Κεντρικό Δελτίο Ειδήσεων του τηλεοπτικού σταθμού Alpha TV

30/062015 - Δήλωση στο Κεντρικό Δελτίο Ειδήσεων του MEGA Channel

29/06/2015 - Δήλωση στο Κεντρικό Δελτίο Ειδήσεων του Star Channel

29/06/2015 - Συνέντευξη στον Leandro Colon από Εφημερίδα της Βραζιλίας

29/06/2015 - Δήλωση στο Κεντρικό Δελτίο Ειδήσεων του τηλεοπτικού σταθμού Alpha TV

29/06/2015 - Δήλωση στο Κεντρικό Δελτίο Ειδήσεων του MEGA Channel

28/06/2015 - Δήλωση στο Κεντρικό Δελτίο Ειδήσεων του τηλεοπτικού σταθμού Alpha TV

28/06/2015 - Συμμετοχή σε τηλεοπτική εκπομπή του τηλεοπτικού σταθμού Action 24

28/06/2015 - Συνέντευξη στο Ραδιοφωνικό Σταθμό Παραπολιτικά FM

28/06/2015 - Συνέντευξη στο Τηλεοπτικό Δίκτυο BBC

28/06/2015 - Δήλωση στο Κεντρικό Δελτίο Ειδήσεων του Star Channel

25/06/2015 - Συνέντευξη στο Ραδιοφωνικό Σταθμό Αθήνα 984, (17:45)

24/06/2015 - Συνέντευξη στην Τηλεοπτική εκπομπή "Η Ώρα της Ευρώπης", ΕΡΤ1, (22:15)

24/06/2015 - Συνέντευξη στο Τηλεοπτικό Δίκτυο Euronews

24/06/2015 - Συνέντευξη στο Ραδιοφωνικό Σταθμό Αθήνα 984, (09:00-10:00)

23/06/2015 - Συνέντευξη στο Γ. Αντύπα,  Παραπολιτικά FM 90,1, (21:30)

23/06/2015 - Συνέντευξη στη Γερμανική Κρατική Τηλεόραση ARD (με την κ. Σ. Ζακελίνα)

23/06/2015 - Άρθρο στην εφημερίδα  "Folha de São Paulo" (Βραζιλία)

23/06/2015 - Συνέντευξη στην Εβδομαδιαία Γερμανική Εφημερίδα Die Zeit (με τον κ. Ζαχαράκη)

23/06/2015 - Συνέντευξη στον Τηλεοπτικό Σταθμό Deutsche Welle (15:30)

22/06/2015 - Συνέντευξη στο Ραδιοφωνικό Σταθμό Alpha 989 (11:50)

22/06/2015 - Συνέντευξη στον Eric Moylan, National Irish Radio, (08:40)

21/06/2015 - Συνέντευξη στο Γ. Ψάλτη, Real FM 97,8, (08:30)

20/06/2015 - Συνέντευξη στην Τηλεοπτική εκπομπή "Europe", ΕΡΤ1, (12:00)

20/06/2015 - Συνέντευξη στην Ραδιοφωνική εκπομπή "Live Breakfast", BBC 5, (08:30)

18/06/2015 - Συνέντευξη στην Τηλεοπτική εκπομπή "Ο Κόσμος της ΕΡΤ", ΕΡΤ1, (20:00)

18/06/2015 - Δήλωση στο Κεντρικό Δελτίο Ειδήσεων του Mega Channel

18/06/2015 - Συνέντευξη στο Γαλλικό Πρακτορείο Ειδήσεων AFP (στον κ. Χαδούλη)

18/06/2015 - Συνέντευξη στoν Τηλεοπτικό Σταθμό BBC (στον Κώστα Καλλέργη)

17/06/2015 - Συνέντευξη στo Γερμανικό Τηλεοπτικό Σταθμό ARD

17/06/2015 - Συνέντευξη στο Ραδιοφωνικό Σταθμό Alpha 989 (12:00)

16/06/2015 - Συνέντευξη στη Reporter Γιεσέν Κορίνα, Γερμανική Τηλεόραση ZDF (2ο Κρατικό Κανάλι) (16:00)

15/06/2015 - Συνέντευξη στο Ραδιοφωνικό Σταθμό Alpha 989 (14:50)

05/06/2015 - Συνέντευξη στο Γαλλικό Πρακτορείο Ειδήσεων (10:30)

05/06/2015 - Συνέντευξη στο Ραδιοφωνικό Σταθμό Βήμα FM (09:45)

01/06/2015 - Συνέντευξη στο Ραδιοφωνικό Σταθμό ΝΕΡΙΤ (στον Θ. Σιάφακα) (Πρώτο Πρόγραμμα - 17:30)

28/05/2015 - Συμμετοχή στην τηλεοπτική εκπομπή "Fairplay" της ΝΕΡΙΤ

28/05/2015 - Συνέντευξη στο Ραδιοφωνικό Σταθμό ΝΕΡΙΤ (Πρώτο Πρόγραμμα - 12:30)

27/05/2015 - Δήλωση στο Κεντρικό Δελτίο Ειδήσεων του Star Channel

27/05/2015 - Συνέντευξη στο Ραδιοφωνικό Σταθμό Alpha 989

26/05/2015 - Συνέντευξη στην Ιωάννα Μπρατσιάκου για το ειδησεογραφικό site News247.gr

26/05/2015 - Συνέντευξη στο Ραδιοφωνικό Σταθμό Αθήνα 9,84 FM (10:30)

25/05/2015 - Συνέντευξη στο Ραδιοφωνικό Σταθμό Βήμα FM (08:50)

24/05/2015 - Συνέντευξη στο Ραδιοφωνικό Σταθμό Action 24 (10:00)

23/05/2015 - Συνέντευξη στο Ραδιοφωνικό Σταθμό ΝΕΡΙΤ (Πρώτο Πρόγραμμα - 17:30)

20/02/2015 - Συνέντευξη στο Ραδιοφωνικό Σταθμό ΣΚΑΪ

22/01/2015 - Συνέντευξη στον ραδιοφωνικό σταθμό Βήμα FM 

26/01/2015 - Συνέντευξη στην Εφημερίδα Newtimes.RU

22/01/2015 - Συνέντευξη στο Ραδιοφωνικό Σταθμό Alpha 989

22/01/2015 - Συνέντευξη στην Εφημερίδα Kurier

21/01/2015 - Συνέντευξη στην Ισπανική Τηλεόραση HispanTv

07/01/2015 - Συνέντευξη στην Repórter, revista Exame 

05/01/2015 - Συνέντευξη στον τηλεοπτικό σταθμό Action24