ΟΙ ΚΡΙΣΕΙΣ ΚΑΙ Η ΝΕΑ ΚΑΝΟΝΙΚΟΤΗΤΑ
Ο κόσμος έχει εισέλθει σε μια νέα κανονικότητα χρηματοπιστωτικής αστάθειας, που έχει ως βασικό χαρακτηριστικό την υψηλότερη από το συνηθισμένο αβεβαιότητα: Η έξοδος από τη μεγάλη ύφεση (Great Recession) του 2008 (2010 για την Ελλάδα) οδήγησε σε μια σύντομη περίοδο ανάκαμψης. Οι προβλέψεις που είχαμε (για τη δυτική οικονομία) την περίοδο 2013-2015 παρέπεμπαν σε μια περίοδο που θα επικρατούσαν θετικοί, χαμηλοί όμως, ρυθμοί ανάπτυξης και χαμηλές επιχειρηματικές αποδόσεις, χαμηλά επιτόκια και σχετικά χαμηλός πληθωρισμός. Όμως η αιφνιδιαστική κρίση της COVID-19 ανέτρεψε την πορεία των πραγμάτων: μεγάλη ύφεση και υψηλές δημοσιονομικές ενισχύσεις απέτρεψαν τα χειρότερα. Η παγκόσμια ρευστότητα έφτασε στο απόγειό της, αφού θα έπρεπε να χρηματοδοτηθεί η σβησμένη μηχανή της οικονομίας για να επιβιώσουν οι άνθρωποι.
Με την έξοδο της Κίνας από τη zero COVID πολιτική, ολοκληρώνεται ο κύκλος των οικονομιών του κόσμου που επανήλθαν στη μετά COVID εποχή. Όμως, αμέσως μετά (Μάρτιος 2021) η απότομη αύξηση της ζήτησης οδήγησε σε πιέσεις κυρίως στις τιμές της ενέργειας και συνακόλουθα άρχισε να αυξάνεται ο πληθωρισμός. Η επιστροφή της ανάκαμψης ήταν σε μερικές χώρες εντυπωσιακή (όπως στην Ελλάδα). Ο κόσμος μπήκε σε κύκλο αυξανόμενου πληθωρισμού, αλλά και, από μακρόν αναμενόμενη, άνοδο των επιτοκίων και συρρίκνωσης της διαθέσιμης ρευστότητας, μαζί με διαδικασίες μείωσης των δημοσιονομικών ελλειμμάτων.
Όμως, το διάλειμμα αυτό κράτησε πολύ λίγο (ίσως έναν χρόνο περίπου) και ήρθε ο πόλεμος στην Ουκρανία: ο πληθωρισμός εντατικοποιήθηκε (ιδίως οι τιμές της ενέργειας), αλλά και η αύξηση των τιμών των τροφίμων. Συνακόλουθα, ήρθε η ανάγκη αύξησης των επιτοκίων για να χαλιναγωγηθούν οι πληθωριστικές προσδοκίες. Η κατανάλωση ενέργειας μειώθηκε, αλλά οι τιμές της επιβάρυναν τα προσωπικά αλλά και εθνικά ισοζύγια πληρωμών. Ο πλούτος άρχισε να μεταφέρεται από τους καταναλωτές και φορολογουμένους στους παραγωγούς ενέργειας και τροφίμων, όπου οι τιμές έχουν πλέον αρχίσει να παρουσιάζουν μία αργή, αλλά σημαντική άνοδο: ο πόλεμος, η κλιματική αλλαγή, ο υπερπληθωρισμός είναι βασικές πλέον αιτίες της. Η αύξηση των επιτοκίων και ο περιορισμός της ρευστότητας στις δυτικές οικονομίες είναι η νέα πραγματικότητα. Ο πληθωρισμός κάμφθηκε, αλλά χωρίς εντυπωσιακό τρόπο, και ο πόλεμος στην Ουκρανία συνεχίζεται, με πιθανό σενάριο την επέκτασή του και στις γειτονικές χώρες. Η μακροχρόνια διάσταση Δύσης και Ρωσίας είναι γεγονός.
Όμως, το μονιμότερο πρότυπο αύξησης των επιτοκίων και η πρόβλεψη για τη διατήρησή του όλο το 2023 δημιούργησαν μία νέα κατάσταση στον τραπεζικό τομέα, καθώς τα χαρτοφυλάκιά του, σε ομολογιακές αξίες, χάνουν ένα μέρος της αξίας τους. Αυτό προκαλεί κατ’ αρχάς λογιστικές ζημιές. Εδώ, όμως, μπαίνει στην εικόνα ένας παράγοντας που πάντοτε (από τον σχεδιασμό του) εμφιλοχωρούσε στο τραπεζικό σύστημα, αλλά, όταν το κόστος χρήματος (και οι αποφάσεις) ακριβαίνει, έρχεται στην επιφάνεια: η τραπεζική ικανότητα. Όλα τα χρόνια με μηδενικό κόστος χρήματος, μικρή σημασία δινόταν για την ορθότητα και την αποτελεσματικότητα των τραπεζικών αποφάσεων. Τώρα, όλα έχουν αποκτήσει ιδιαίτερη σημασία: οι καταθέσεις εισέρρεαν και αγόραζαν μακροπρόθεσμα ομόλογα (με βραχυχρόνια κεφάλαια), εξυπηρετούσαν περίεργες μεγάλες δοσοληψίες διακίνησης χρημάτων, έκαναν επενδύσεις σε σύνθετα χρματοοικονομικά προϊόντα. Όλα αυτά στον βωμό της επίτευξης μεγαλύτερης απόδοσης στα χαρτοφυλάκια. Δεν είναι, βεβαίως, πλειοψηφούσα η εικόνα αυτή, αλλά συμβαίνει. Αλλά, όταν συμβαίνει σε πολύ μεγάλα ιδρύματα, έχει ακόμα και συστημική αξία. Και όταν υπάρχουν και τα κοινωνικά δίκτυα, τα κακά νέα (και πιθανώς fake) διαχέονται αστραπιαίως, ενώ παράλληλα ο τεχνολογικός τομέας έχει τα προβλήματά του. Σε όλη την περίοδο που θα ζήσουμε από εδώ και πέρα, το οικονομικό περιβάλλον θα είναι πολύ περισσότερο ευαίσθητο. Άρα, στον βαθμό που υπάρχουν χαρτοφυλάκια με προβληματικά (από πλευράς τραπεζικού ορθολογισμού) στοιχεία και συνεχίζεται η άνοδος των επιτοκίων, θα αναδεικνύονται μικρές και μέτριες κρίσεις. Αυτός, εξάλλου, είναι και, από μία πλευρά, ο ρόλος και η χρησιμότητα της ανόδου των επιτοκίων (δημιουργική εκκαθάριση), που έτσι και αλλιώς έχει οροφή μέχρι το τέλος του 2023. Συνεπώς, η προσγείωση της οικονομικής δραστηριότητας, λόγω της ανόδου της αβεβαιότητας, ίσως είναι πιο κοντά μας, όπως και οι αναδιαρθρώσεις του τραπεζικού τομέα (από τις μικρές στις μεγάλες τράπεζες).
Εάν αυτές οι μικρές και μέτριες κρίσεις κατά (κακή) τύχη συνδυαστούν με σημαντικά αρνητικά γεγονότα (π.χ. επαναζωπύρωση του πολέμου στην Ουκρανία, στάση πληρωμών στις ΗΠΑ), ίσως περάσουμε από τη χρηματοπιστωτική αστάθεια στην τραπεζική κρίση. Παρόμοια εξέλιξη θα συμβεί εάν οι τιμές των ακινήτων (μετά από μια σκληρή ύφεση;) μειωθούν και «αποκαλυφθεί» η ευαλωτότητα των χαρτοφυλακίων.
Από την άλλη μεριά, έχουμε πλέον πολύ περισσότερες εμπειρίες και γνώσεις, μια καινούργια αντίληψη της αξίας της αποτελεσματικής κρατικής ρυθμιστικής παρέμβασης και του ρόλου των κεντρικών τραπεζών (τελευταίος δανειστής), με αποτέλεσμα να αισιοδοξούμε ότι θα μπορέσουμε να διαχειριστούμε ικανοποιητικά τη νέα κανονικότητα.
Πρώτη δημοσίευση: εφημερίδα Rean News, Κυριακή 2 Απριλίου 2023
* Κάθε κείμενο που δημοσιεύεται στο InDeep Analysis εκφράζει και βαραίνει αποκλειστικά τον συντάκτη του. Οι αναλύσεις που δημοσιεύονται δεν συνιστούν συμβουλές για οποιουδήποτε είδους δραστηριότητα. Το InDeep Analysis δεν δεσμεύεται από τις πληροφορίες, τις απόψεις και τις αναλύσεις που δημοσιεύονται στην ψηφιακή πλατφόρμα του, και δεν φέρει απολύτως καμία ευθύνη για αυτές.
Online διαδραστική πλατφόρμα προβολής του πολιτισμού των Ελλήνων σε ολόκληρο τον κόσμο.
Μπες στο www.act4Greece.gr Επίλεξε τη ∆ράση YOU GO CULTURE
Κάνε τη δωρεά σου με ένα κλικ στο
ΘΕΛΩ ΝΑ ΠΡΟΣΦΕΡΩή με απ’ ευθείας κατάθεση ή μέσω internet, phone και mobile banking.
Πρόγραμμα Crowdfunding
Εξειδικευμένη γνώση με το κύρος του Πανεπιστημίου Αθηνών
Βιβλία & Συμμετοχή σε Συλλογικές Εκδόσεις
 |
 |
 |
 |
- 1 από 7
- ›
Σχετικά άρθρα
| ΠΩΣ "ΔΙΑΒΑΖΕΙ" Η ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ |
- 1 από 118
- ›
Συνεντεύξεις
|
Συνεντεύξεις: 26.2.2018 - Ο Παναγιώτης Πετράκης σε α΄ πρόσωπο | diastixo.gr 01/03/2017 - Συνέντευξη στον τηλεοπτικό σταθμό ΣΚΑΪ | Πρώτη Γραμμή (Β. Λυριτζής – Δ. Οικονόμου) 01/03/2017 - Συνέντευξη στο διαδικτυακό κανάλι του CNN Greece (Τάσος Οικονόμου) 13/11/2016 Τα πρόσωπα του Σαββατοκύριακου" Alpha 989 12/11/2016 Εκπομπή "Europe" ΕΡΤ1 20/10/2016 - Τοποθέτηση στην παρουσίαση βιβλίου "Η Εγκυκλοπέδεια του Μάγκα" του Νίκου Τσακνή 13/7/2016 - Συνέντευξη στον τηλεοπτικό σταθμό ΕΡΤ1 28/6/2016 - Συμμετοχή στην εκπομπή Χ2 στο κανάλι Action24 24/06/2016 - Συνέντευξη στον τηλεοπτικό σταθμό ANT1 στo Κεντρικό Δελτίο Ειδήσεων 23/06/2016 - Συνέντευξη στον τηλεοπτικό σταθμό ΣΚΑΙ στην εκπομπή Τώρα 06/06/2016 - Συνέντευξη στον τηλεοπτικό σταθμό ΕΡΤ1 - STUDIO 3 26/05/2016 - Συνέντευξη στον Α. Λιάρο στο Αιχμή ραδιόφωνο 25/05/2016 - Συνέντευξη στον Π. Τσίμα στο ΣΚΑΙ ραδιόφωνο 24/05/2016 - Συμμετοχή στην τηλεοπτική εκπομπή ΕΡΤ Focus, ΕΡΤ Τηλεόραση 24/05/2016 - Συνέντευξη στο Γερμανικό τηλεοπτικό δίκτυο ZDF 10/05/2016 - 'Συνέντευξη στην εκπομπή Studio 3 της ΕΡΤ1" 30/04/2016 - 'Αρθρο στην εφημερίδα "RealNews" 28/04/2016 - 'Αρθρο στην εφημερίδα "Ημερησία" 07/02/2016 - Συνέντευξη στο ραδιοφωνικό σταθμό Αθήνα 984 25/01/2016 - Συνέντευξη στον τηλεοπτικό σταθμό STAR (Μέρος Α, Μέρος Β, Μέρος Γ) 20/01/2016 - Συμμετοχή στην τηλεοπτική εκπομπή Στούντιο 3 (14:00), ΕΡΤ1 18/12/2015 - Συμμετοχή στην τηλεοπτική εκπομπή ΕΡΤ Ενημέρωση, ΕΡΤ1 16/12/2015 - Συνέντευξη στο Πρώτο Πρόγραμμα της ΕΡΤ (08:45) 18/11/2015 - Συμμετοχή στην τηλεοπτική εκπομπή ΕΡΤ Ενημέρωση, ΕΡΤ1 09/11/2015 - Συνέντευξη στο ραδιοφωνικό σταθμό Παραπολιτικά FM (18:30) 07/11/2015 - Συμμετοχή στην τηλεοπτική εκπομπή ΕΡΤ Ενημέρωση, ΕΡΤ1 06/11/2015 - Συνέντευξη στο Γερμανικό Πρακτορείο Ειδήσεων ZDF 03/11/2015 - Συνέντευξη στο Ραδιοφωνικό Σταθμό Βήμα FM 99,5 (08:30) 29/10/2015 - Συνέντευξη στο Πρώτο Πρόγραμμα της ΕΡΤ (09:30) 26/10/2015 - Συνέντευξη στο Ραδιοφωνικό Σταθμό Βήμα FM 99,5 (13:30) 22/10/2015 - Συμμετοχή στην τηλεοπτική εκπομπή ΕΡΤ Ενημέρωση, ΕΡΤ1 13/10/2015 - Συνέντευξη στο Γερμανικό Πρακτορείο Ειδήσεων ARD 06/10/2015 - Συνέντευξη στη Ραδιοφωνική εκπομπή "Η Φωνή της Ελλάδας", ΕΡΤ 06/10/2015 - Συμμετοχή στην τηλεοπτική εκπομπή ΕΡΤ Ενημέρωση, ΕΡΤ1 01/10/2015 - Συνέντευξη στο Ραδιοφωνικό Σταθμό Αθήνα 984 09/09/2015 - Συνέντευξη στο Γερμανικό Πρακτορείο Ειδήσεων ARD 07/09/2015 - Συνέντευξη στην Κρατική τηλεόραση Νορβηγίας (15:00) 07/09/2015 - Συμμετοχή στην τηλεοπτική εκπομπή ΕΡΤ Ενημέρωση, ΕΡΤ1, (10:15-11:15) 26/08/2015 - Συνέντευξη στο Ράδιο Θεσσαλονίκη 94,5 (10:30) 25/08/2015 - Συνέντευξη στο Ραδιοφωνικό Σταθμό Βήμα FM 99,5 (16:15) 21/08/2015 - Συνέντευξη στο Ισπανικό Πρακτορείο Ειδήσεων 17/08/2015 - Συνέντευξη στο Ραδιοφωνικό Σταθμό Βήμα FM 99,5 (11:15) 29/07/2015 - Συμμετοχή στην εκπομπή "ΕΡΤ Ενημέρωση" ΕΡΤ1 28/07/2015 - Συνέντευξη στο ARD German Radio (Alfred Schmit) 27/07/2015 - Συνέντευξη στο Ραδιοφωνικό Σταθμό Βήμα FM 99,5 26/07/2015 - Συνέντευξη στην εφημερίδα "Έθνος της Κυριακής" 17/07/2015 - Συνέντευξη στον Andreas Macho (Γερμανός δημοσιογράφος) 16/07/2015 - Συνέντευξη στην Guardian 16/07/2015 - Συνέντευξη στον Π. Τσίμα, Σκαϊ 100,3 (10:30) 15/07/2015 - Συνέντευξη στο Ραδιοφωνικό Σταθμό Βήμα FM 99,5 (08:30) 14/07/2015 - Συνέντευξη στο Γερμανικό Δίκτυο E-24 14/07/2015 - Συνέντευξη στο Sky News (12:00) 11/07/2015 - Συνέντευξη στhn εφημερίδα Siempre (Μεξικό) 10/07/2015 - Συνέντευξη στo Κεντρικό Δελτίο Ειδήσεων του τηλεοπτικού σταθμού ANT1 10/07/2015 - Συνέντευξη στην RAI ITALIA TV, (16:00) 08/07/2015 - Συνέντευξη στο Ραδιοφωνικό Σταθμό Βήμα FM 99,5 (08:30) 07/07/2015 - Συνέντευξη στην Gieselmann, Ζeit Οnline 07/07/2015 - Συνέντευξη στο Ραδιοφωνικό Σταθμό Status Radio 94,2 (09:00) 06/07/2015 - Συνέντευξη στον Edvardas Spokas, Λιθουανική τηλεόραση LRT 06/07/2015 - Συνέντευξη στην Julien Neny, Ιταλική τηλεόραση ITELE 06/07/2015 - Συνέντευξη στην Καναδική τηλεόραση, CTV Canada AM (14:00) 06/07/2015 - Συνέντευξη στη δημοσιογράφο Qilong WANG, China Newsweek 05/07/2015 - Συμμετοχή σε τηλεοπτική πολιτική εκπομπή, Alpha TV (21:30) 05/07/2015 - Συμμετοχή σε τηλεοπτική πολιτική εκπομπή, Star Channel (20:00) 03/07/2015 - Συνέντευξη στην Chen Zhanjie, Xinhua News Agency (15:30) 03/07/2015 - Συνέντευξη στο Ραδιοφωνικό Σταθμό Alpha 989 (07:45) 02/07/2015 - Συνέντευξη στο Πρώτο Πρόγραμμα της ΕΡΤ (22:30) 02/07/2015 - Δήλωση στο Κεντρικό Δελτίο Ειδήσεων του τηλεοπτικού σταθμού Alpha TV 02/07/2015 - Συνέντευξη στον κ. Αποστολίδη, Ραδιοφωνικός Σταθμός Status Radio (09:30) 01/07/2015 - Δήλωση στο Κεντρικό Δελτίο Ειδήσεων του Star Channel 01/07/2015 - Δήλωση στο Κεντρικό Δελτίο Ειδήσεων του MEGA Channel 30/06/2015 - Δήλωση στο Κεντρικό Δελτίο Ειδήσεων του τηλεοπτικού σταθμού Alpha TV 30/062015 - Δήλωση στο Κεντρικό Δελτίο Ειδήσεων του MEGA Channel 29/06/2015 - Δήλωση στο Κεντρικό Δελτίο Ειδήσεων του Star Channel 29/06/2015 - Συνέντευξη στον Leandro Colon από Εφημερίδα της Βραζιλίας 29/06/2015 - Δήλωση στο Κεντρικό Δελτίο Ειδήσεων του τηλεοπτικού σταθμού Alpha TV 29/06/2015 - Δήλωση στο Κεντρικό Δελτίο Ειδήσεων του MEGA Channel 28/06/2015 - Δήλωση στο Κεντρικό Δελτίο Ειδήσεων του τηλεοπτικού σταθμού Alpha TV 28/06/2015 - Συμμετοχή σε τηλεοπτική εκπομπή του τηλεοπτικού σταθμού Action 24 28/06/2015 - Συνέντευξη στο Ραδιοφωνικό Σταθμό Παραπολιτικά FM 28/06/2015 - Συνέντευξη στο Τηλεοπτικό Δίκτυο BBC 28/06/2015 - Δήλωση στο Κεντρικό Δελτίο Ειδήσεων του Star Channel 25/06/2015 - Συνέντευξη στο Ραδιοφωνικό Σταθμό Αθήνα 984, (17:45) 24/06/2015 - Συνέντευξη στην Τηλεοπτική εκπομπή "Η Ώρα της Ευρώπης", ΕΡΤ1, (22:15) 24/06/2015 - Συνέντευξη στο Τηλεοπτικό Δίκτυο Euronews 24/06/2015 - Συνέντευξη στο Ραδιοφωνικό Σταθμό Αθήνα 984, (09:00-10:00) 23/06/2015 - Συνέντευξη στο Γ. Αντύπα, Παραπολιτικά FM 90,1, (21:30) 23/06/2015 - Συνέντευξη στη Γερμανική Κρατική Τηλεόραση ARD (με την κ. Σ. Ζακελίνα) 23/06/2015 - Άρθρο στην εφημερίδα "Folha de São Paulo" (Βραζιλία) 23/06/2015 - Συνέντευξη στην Εβδομαδιαία Γερμανική Εφημερίδα Die Zeit (με τον κ. Ζαχαράκη) 23/06/2015 - Συνέντευξη στον Τηλεοπτικό Σταθμό Deutsche Welle (15:30) 22/06/2015 - Συνέντευξη στο Ραδιοφωνικό Σταθμό Alpha 989 (11:50) 22/06/2015 - Συνέντευξη στον Eric Moylan, National Irish Radio, (08:40) 21/06/2015 - Συνέντευξη στο Γ. Ψάλτη, Real FM 97,8, (08:30) 20/06/2015 - Συνέντευξη στην Τηλεοπτική εκπομπή "Europe", ΕΡΤ1, (12:00) 20/06/2015 - Συνέντευξη στην Ραδιοφωνική εκπομπή "Live Breakfast", BBC 5, (08:30) 18/06/2015 - Συνέντευξη στην Τηλεοπτική εκπομπή "Ο Κόσμος της ΕΡΤ", ΕΡΤ1, (20:00) 18/06/2015 - Δήλωση στο Κεντρικό Δελτίο Ειδήσεων του Mega Channel 18/06/2015 - Συνέντευξη στο Γαλλικό Πρακτορείο Ειδήσεων AFP (στον κ. Χαδούλη) 18/06/2015 - Συνέντευξη στoν Τηλεοπτικό Σταθμό BBC (στον Κώστα Καλλέργη) 17/06/2015 - Συνέντευξη στo Γερμανικό Τηλεοπτικό Σταθμό ARD 17/06/2015 - Συνέντευξη στο Ραδιοφωνικό Σταθμό Alpha 989 (12:00) 16/06/2015 - Συνέντευξη στη Reporter Γιεσέν Κορίνα, Γερμανική Τηλεόραση ZDF (2ο Κρατικό Κανάλι) (16:00) 15/06/2015 - Συνέντευξη στο Ραδιοφωνικό Σταθμό Alpha 989 (14:50) 05/06/2015 - Συνέντευξη στο Γαλλικό Πρακτορείο Ειδήσεων (10:30) 05/06/2015 - Συνέντευξη στο Ραδιοφωνικό Σταθμό Βήμα FM (09:45) 01/06/2015 - Συνέντευξη στο Ραδιοφωνικό Σταθμό ΝΕΡΙΤ (στον Θ. Σιάφακα) (Πρώτο Πρόγραμμα - 17:30) 28/05/2015 - Συμμετοχή στην τηλεοπτική εκπομπή "Fairplay" της ΝΕΡΙΤ 28/05/2015 - Συνέντευξη στο Ραδιοφωνικό Σταθμό ΝΕΡΙΤ (Πρώτο Πρόγραμμα - 12:30) 27/05/2015 - Δήλωση στο Κεντρικό Δελτίο Ειδήσεων του Star Channel 27/05/2015 - Συνέντευξη στο Ραδιοφωνικό Σταθμό Alpha 989 26/05/2015 - Συνέντευξη στην Ιωάννα Μπρατσιάκου για το ειδησεογραφικό site News247.gr 26/05/2015 - Συνέντευξη στο Ραδιοφωνικό Σταθμό Αθήνα 9,84 FM (10:30) 25/05/2015 - Συνέντευξη στο Ραδιοφωνικό Σταθμό Βήμα FM (08:50) 24/05/2015 - Συνέντευξη στο Ραδιοφωνικό Σταθμό Action 24 (10:00) 23/05/2015 - Συνέντευξη στο Ραδιοφωνικό Σταθμό ΝΕΡΙΤ (Πρώτο Πρόγραμμα - 17:30) 20/02/2015 - Συνέντευξη στο Ραδιοφωνικό Σταθμό ΣΚΑΪ 22/01/2015 - Συνέντευξη στον ραδιοφωνικό σταθμό Βήμα FM 26/01/2015 - Συνέντευξη στην Εφημερίδα Newtimes.RU 22/01/2015 - Συνέντευξη στο Ραδιοφωνικό Σταθμό Alpha 989 22/01/2015 - Συνέντευξη στην Εφημερίδα Kurier 21/01/2015 - Συνέντευξη στην Ισπανική Τηλεόραση HispanTv 07/01/2015 - Συνέντευξη στην Repórter, revista Exame 05/01/2015 - Συνέντευξη στον τηλεοπτικό σταθμό Action24 |
