Fake news Vs αληθείς ειδήσεις: ποιος επικρατεί και γιατί;

Η αλήθεια σχετικά με τα fake news στο διαδίκτυο γίνεται όλο και πιο ξεκάθαρη. Νέα μελέτη δείχνει ποιες είναι οι αντιδράσεις μας απέναντί τους, πόσο εύκολα διαδίδονται, αλλά και ποιοι τα διαδίδουν.

Τα fake news αναφέρονται σε ιστορίες βασισμένες σε εσφαλμένες ή λάθος ερμηνευμένες πληροφορίες. Αυτές οι ιστορίες επιδιώκουν να παραπλανήσουν τους αναγνώστες, ώστε να πιστέψουν κάτι που δεν είναι αληθές. Τέτοιες ιστορίες συχνά κοινοποιούνται στις διάφορες πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης όπως το Twitter και το Facebook. Ωστόσο οι επιστήμονες δεν είχαν τα απαραίτητα δεδομένα σχετικά με το πόσο ευρέως αυτές έχουν κοινοποιηθεί ή από ποιον. Κι αυτό προσπάθησε να ερευνήσει μια ομάδα ερευνητών.

Η ομάδα αυτή πρόσφατα ανέλυσε περισσότερα από 4,5 εκατ. tweets και retweets. Όλα είχαν δημοσιευθεί μεταξύ 2006 και 2017. Και τα αποτελέσματα ήταν ανησυχητικά: Τα fake news διαδίδονται ταχύτερα και περισσότερο στο Twitter απ’ ό,τι οι αληθινές ιστορίες.

Ο Filippo Menczer μελετά informatics και επιστήμη των υπολογιστών στο Πανεπιστήμιο Indiana στο Bloomington. Δεν συμμετείχε στη νέα έρευνα, αλλά λέει ότι τα ευρήματά της είναι σημαντικά για να κατανοήσουμε τη διάδοση των fake news. Πριν από αυτήν, παρατηρεί, οι περισσότερες έρευνες χρησιμοποιούσαν τις παρατηρήσεις ορισμένων ανθρώπων αντί για ένα «βουνό» από επιστημονικά δεδομένα. Μέχρι τώρα, λέει, «δεν είχαμε πραγματικά μεγάλης κλίμακας, συστηματική μελέτη που να αξιολογεί τη διάδοση της παραπληροφόρησης».

Ο Deb Roy, ο οποίος εργάστηκε στη νέα ανάλυση, μελετά τα media και τα κοινωνικά δίκτυα στο MIT. Στο παρελθόν, είχε επίσης εργαστεί ως επιστήμων των Μέσων για το Twitter. Για να ερευνήσει πώς τα νέα διαδίδονται στο Twitter, ο Roy και οι συνάδελφοί του συγκέντρωσαν έναν σημαντικό αριθμό tweets. Ήταν ομάδες μηνυμάτων που αποτελούνταν από το αρχικό tweet και όλα τα retweets του αρχικού μηνύματος. Εξέτασαν περίπου 126.000 ομάδες που αφορούσαν περίπου 2.400 ιστορίες ειδήσεων. Κάθε μία από αυτές τις αρχικές ιστορίες ειδήσεων είχε ξεχωριστά επιβεβαιωθεί ως αληθής ή εσφαλμένη.

Στη συνέχεια οι ερευνητές συγκέντρωσαν στοιχεία σχετικά με το πόσο μακριά και πόσο γρήγορα κάθε ομάδα διαδόθηκε. Οι συζητήσεις για ψεύτικες ιστορίες έτειναν να ξεκινούν από λιγότερα αρχικά tweets. Αλλά σύντομα έτειναν να διαδίδονται εκτεταμένα. Ορισμένες αλυσίδες αυτών των tweet έφτασαν σε δεκάδες χιλιάδες χρήστες! Οι αληθείς νέες ιστορίες, αντιθέτως, ποτέ δεν διαδόθηκαν σε περισσότερους από περίπου 1.600 ανθρώπους. Και οι νέες ιστορίες ειδήσεων χρειάστηκε περίπου έξι φορές περισσότερο χρόνο για να φτάσουν σε 1.500 ανθρώπους.

Συνολικά, τα δεδομένα αυτά έδειξαν ότι τα fake news ήταν κατά περίπου 70% πιο πιθανό να γίνουν retweet από τις πραγματικές ειδήσεις. Η ομάδα δημοσίευσε τα αποτελέσματά της στις 9 Μαρτίου στο Science.

Ως προς το ποιοι είναι υπεύθυνοι για τη διάδοση των ψευδών ειδήσεων, ο Roy και η ομάδα του βρήκαν ότι τα bots, δηλαδή προγράμματα υπολογιστών που παριστάνουν ότι είναι άνθρωποι, έχουν σχεδιαστεί για να βρίσκουν και να διαδίδουν συγκεκριμένους τύπους ιστοριών.

Τα bots διαδίδουν σχεδόν το ίδιο τόσο ψευδείς όσο και αληθείς ειδήσεις, σύμφωνα με τα δεδομένα. Οπότε δεν θα πρέπει να κατηγορηθούν αποκλειστικά τα bots για τη διάδοση των fake news. Αντίθετα, δράστες για τη διάδοση, δηλαδή το retweet, των ψευδών ειδήσεων είναι οι άνθρωποι.

Γιατί όμως το κάνουν αυτό; Αυτές οι ιστορίες μπορεί να φαίνονται πιο συναρπαστικές, μας λέει ο Soroush Vosoughi, επιστήμονας των δεδομένων. Τα θέματα των ψευδών ειδήσεων, σε σχέση με αυτά των αληθινών ειδήσεων, ήταν πολύ διαφορετικά από άλλα tweets που είχαν δει οι χρήστες στους μήνες πριν κάνουν retweet μια ιστορία. Επιπλέον, τα tweet-απαντήσεις στις ψευδείς ειδήσεις χρησιμοποιούσαν περισσότερες λέξεις που καταδείκνυαν έκπληξη.

Πηγή: sciencenewsforstudents