Αρχαίο πλακίδιο 3.300 ετών από την αυτοκρατορία των Χετταίων περιγράφει καταστροφική εισβολή σε τέσσερις πόλεις

Τον Μάιο του 2023 βρέθηκε ένα αρχαίο πήλινο πλακίδιο 3.300 ετών που βρέθηκε στην κεντρική Τουρκία, μαρτυρά την καταστροφική εισβολή στην αυτοκρατορία των Χετταίων, από ένα άγνωστο κράτος της Εποχής του Χαλκού. Το πλακίδιο, που έχει το μέγεθος της ανθρώπινης παλάμης, βρισκόταν ανάμεσα σε ερείπια του πολιτισμού των Χετταίων, στην πόλη Büklükale, περίπου 60 χλμ. νοτιοανατολικά της Άγκυρας, και βρέθηκε από τον αρχαιολόγο του Ιαπωνικού Ινστιτούτου Αρχαιολογίας της Ανατολίας, Kimiyoshi Matsumara.

Η εισβολή έλαβε χώρα κατά τη διάρκεια ενός εμφυλίου πολέμου μεταξύ των Χετταίων, προφανώς επιχειρώντας να υποστηρίξει μία από τις αντιμαχόμενες πλευρές της εμφύλιας σύρραξης, όπως προκύπτει απ’ την μετάφραση της σφηνοειδούς γραφής.

Σύμφωνα με τους αρχαιολόγους, η Büklükale υπήρξε σημαντική πόλη των Χετταίων. Η πρόσφατη ανακάλυψη μαρτυρά ότι, το σημείο ήταν βασιλική κατοικία, η οποία βρισκόταν στο ίδιο επίπεδο με τη βασιλική κατοικία της πρωτεύουσας των Χετταίων, τη Χατούσα, περίπου 112 χλμ. προς τα βορειοανατολικά.

Tο αρχαίο πήλινο πλακίδιο είναι χαραγμένο με σφηνοειδές κείμενο τόσο στη γλώσσα των Χετταίων όσο και στη γλώσσα των Χούρρων.

Σύμφωνα με την μετάφραση του Mark Weeden, αναπληρωτή καθηγητή αρχαίων γλωσσών της Μέσης Ανατολής, στο University College του Λονδίνου, οι έξι πρώτες γραμμές του σφηνοειδούς κειμένου του πλακιδίου, αναφέρουν στη Χεττιτική γλώσσα ότι, «τέσσερις πόλεις καταστρέφονται», ενώ οι υπόλοιπες 64 γραμμές του κειμένου είναι μία προσευχή για νίκη στη Χουρριτική γλώσσα.

Οι Χετταίοι χρησιμοποιούσαν τη Χουρριτική γλώσσα στις θρησκευτικές τελετές, εξήγησε ο Matsumara στο Live Science, ενώ το πλακίδιο φαίνεται να είναι η καταγραφή μίας ιερής τελετουργίας που έγινε από έναν βασιλιά των Χετταίων.

«Το εύρημα του πλακιδίου στη Χουρριτική γλώσσα, μαρτυρά ότι το θρησκευτικό τελετουργικό στη Büklükale, τελέστηκε από Χετταίο βασιλιά. Μαρτυρά σε κάθε περίπτωση, ότι ο βασιλιάς των Χετταίων επισκέφθηκε οπωσδήποτε (αν δεν έζησε κιόλας εκεί) το Büklükale και διεξήγαγε το τελετουργικό» σημείωσε ο Matsumara.

Όπως προκύπτει, η γραφή στη Χουρριτική γλώσσα, είναι μία προσευχή απευθυνόμενη στον Τέσομπ (ή Τέσκομπ), το όνομα (στη Χουρριτική) του θεού της καταιγίδας και επικεφαλής των πανθέων των Χετταίων και των Χουρριτών. Επαινεί τον θεό και τους θεϊκούς προγόνους, ενώ αναφέρει επανειλημμένα τα προβλήματα επικοινωνίας ανάμεσα σε θεούς και ανθρώπους. Η προσευχή επιπλέον, απαριθμεί πολλά άτομα, ίσως εχθρικούς βασιλείς και κλείνει με επίκληση για θεϊκές συμβουλές, σημείωσε ο Matsumura.

Το πλακίδιο μάλλον «προέρχεται από μία περίοδο εμφύλιας διαμάχης, η οποία είναι γνωστή από άλλα χεττιτικά κείμενα», παρατηρεί ο Matsamura. «Στη διάρκεια της περιόδου αυτής, η βασική περιοχή των Χετταίων δέχτηκε εισβολή από πολλές, διαφορετικές κατευθύνσεις, ταυτόχρονα και πολλές πόλεις καταστράφηκαν».

«Με το νέο εύρημα από το Büklükale, επιβεβαιώνεται ο καίριος ρόλος των των χουρριτικών θρησκευτικών παραδόσεων στη βασιλική αυλή των Χετταίων κατά την πρώιμη αυτοκρατορική περίοδο», δήλωσε στο Live Science ο Daniel Schwemer, πρόεδρος του τμήματος αρχαίων Μεσανατολικών Σπουδών στο Πανεπιστήμιο του Würzburg, στη Γερμανία.