Άρθρα Παναγιώτη Ε. Πετράκη - ΤΑ ΝΕΑ

ΜΕΙΚΤΑ ΣΗΜΑΤΑ ΒΕΛΤΙΩΣΗΣ

Έχουμε από μακρού συζητήσει την προσγείωση της οικονομικής δραστηριότητας και την αναμενόμενη μείωση του πληθωρισμού για το 2023. Όμως τελευταία πυκνώνουν ορισμένες θετικές ενδείξεις βελτίωσης της εικόνας σε παγκόσμιο και σε ελληνικό επίπεδο, αν και φαίνεται ότι η επίδοση του 2022 θα είναι τελικά χαμηλότερη του αναμενόμενου, ιδίως για τον ρυθμό ανάπτυξης.

Στο παγκόσμιο επίπεδο επισημαίνεται καταρχήν το άνοιγμα της οικονομίας της Κίνας από τον Covid που αποκαθιστά, πάρα την υγειονομική καταστροφή, τις γραμμές παραγωγής και εφοδιασμού της Δύσης.

ΦΠΑ, ΠΛΗΘΩΡΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΦΟΡΟΔΙΑΦΥΓΗ

Προχωρώντας με αργά βήματα προς την προσγείωση της οικονομικής δραστηριότητας το 2023 στην Ελλάδα, στην Ευρώπη και στον κόσμο, διατηρώντας έστω και μεσαία επίπεδα πληθωρισμού (σε σύγκριση με το 2022), έρχεται στην επιφάνεια το ζήτημα της ενίσχυσης της οικονομικής δραστηριότητας και της κοινωνικής προστασίας.

ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΚΑΙ Η ΕΝΔΥΝΑΜΩΣΗ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ

Η ανθρώπινη ιστορία διαμορφώνεται από τις μακροχρόνιες μεγατάσεις και τα μεγάλα γεγονότα που συνήθως μας εκπλήσσουν. Οι μακροχρόνιες τάσεις μπορούν να κατανοηθούν και έτσι να αυξηθεί η προβλεπτική μας ικανότητα. Τα μεγάλα γεγονότα δημιουργούν τα σημεία καμπής στην εξέλιξη των οικονομιών και των κοινωνιών, και είναι συνήθως αναπάντεχα με αρνητική ή θετική επίδραση (μαύροι και λευκοί κύκνοι).

ΠΟΛΙΤΙΚΟΣ ΚΥΚΛΟΣ ΚΑΙ ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Από την εποχή της Αθηναϊκής Δημοκρατίας όταν πλησιάζουν εκλογές παρατηρείται να αναπτύσσεται ο (δημοσιονομικός) πολιτικός κύκλος, δηλαδή να φουσκώνουν οι δημόσιες δαπάνες. Συνακόλουθα η αντιπολίτευση, παραδοσιακά, καταγγέλλει την κυβέρνηση ότι κάνει χρήση, για ίδιους μικροπολιτικούς λόγους, των δημόσιων κεφαλαίων.

Η ΡΙΨΟΚΙΝΔΥΝΗ ΛΑΓΚΑΡΝΤ ΚΑΙ ΟΙ ΣΥΝΤΗΡΗΤΙΚΟΙ ΤΡΑΠΕΖΙΤΕΣ

Στο προηγούμενο σημείωμά μας είχαμε δώσει το στίγμα για τον δύσκολο χειμώνα που έχουμε μπροστά μας. Είχαμε συνυπολογίσει βεβαίως τις νέες (επιβεβλημένες μέχρι σε έναν βαθμό) αυξήσεις επιτοκίων και στις ΗΠΑ και στην Ευρώπη όπως και τις επερχόμενες αυξήσεις, παρόλο που και ο πληθωρισμός και τα επιτόκια εισήλθαν σε καθοδικό κύκλο, αρχικά με μειούμενες αυξήσεις, που θα διαρκέσει όλο το 2023.

Ο ΧΕΙΜΩΝΑΣ ΤΗΣ ΔΥΣΦΟΡΙΑΣ ΜΑΣ

Στον «Ριχάρδο Γ’» ο Σαίξπηρ βάζει τον πρωταγωνιστή του να δηλώνει στις δύο πρώτες γραμμές του έργου του ότι «τώρα είναι ο χειμώνας της δυσφορίας μας», κατ’ άλλες μεταφράσεις «δυσαρέσκειά μας» ή ακόμα και της «διχόνοιάς» μας υποδηλώνοντας ότι η Αγγλία εισερχόταν σε μία δύσκολη χρονική περίοδο.

ΠΛΗΘΩΡΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΕΠΙΤΟΚΙΑ

Το από μακρόν προαναγγελθέν δίλημμα της οικονομικής πολιτικής για τα επιτόκια σε όλον τον κόσμο έχει δύο ακραίες περιπτώσεις εφαρμογής: την Κίνα που βρίσκεται έξω από το δίλημμα αυτό έχοντας ξεκάθαρα την ανάγκη νομισματικής και δημοσιονομικής ενίσχυσης για να αντιμετωπίσει τη zero Covid πολιτική. Τη Μ. Βρετανία που ενώ έχει υψηλό πληθωρισμό και οδεύει στην ύφεση, έχει ανάγκη από περιοριστική δημοσιονομική και νομισματική πολιτική που όμως θα επιτείνει την ύφεση.

ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Έχουμε αρκετές φορές συζητήσει τις δύσκολες οικονομικές προοπτικές του 2023 που αφορούν μία πορεία προσγείωσης της οικονομικής δραστηριότητας (σε σύγκριση με το 2022).

ΝΕΟΙ, ΚΑΤΟΙΚΙΑ ΚΑΙ ΑΝΑΠΤΥΞΗ

Το ζήτημα της κατοικίας των νέων, και ιδιαιτέρως αυτών που δεν έχουν οικονομικές δυνατότητες, έχει τρία επίπεδα αναφοράς: Το πρώτο είναι το ζήτημα της απόκτησης κατοικίας προς ιδιοκατοίκηση. Το δεύτερο αφορά τις συνθήκες ενοικίασης της κατοικίας. Τέλος, το τρίτο αφορά τις επιπτώσεις του γεγονότος ότι οι νέοι παρατείνουν την παραμονή τους στο σπίτι των γονέων τους.

Η ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΗ ΔΙΑΚΥΒΕΡΝΗΣΗ ΤΗΣ ΕΠΟΜΕΝΗΣ ΔΕΚΑΕΤΙΑΣ

Τον Οκτώβριο του 2021 η Ευρωπαϊκή Επιτροπή άνοιξε τον διάλογο για την επανοργάνωση του πλαισίου δημοσιονομικής διαχείρισης στην ευρωζώνη και στη συνέχεια, τον Μάρτιο του 2022, έδωσε οδηγίες για τη διαχείριση του 2023. Κύριες κατευθύνσεις ήταν η εξασφάλιση της βιωσιμότητας των εθνικών χρεών, η προώθηση της διατηρήσιμης μεγέθυνσης μέσω των επενδύσεων και των μεταρρυθμίσεων, εξαγγέλλοντας μια μετακίνηση της προσοχής στον ενδιάμεσο χρονικό ορίζοντα. Στηριζόμενη στο Recovery and Resilience Facility (RRF) (800 δισ.