ΤΕΧΝΗΤΗ ΝΟΗΜΟΣΥΝΗ ΚΑΙ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ: ΦΑΡΜΑΚΟ ΚΑΙ ΦΑΡΜΑΚΙ

Η αναπόφευκτη εξάπλωση της χρήσης της Τεχνητής Νοημοσύνης (ΤΝ) σε ολοένα και περισσότερους τομείς της ανθρώπινης ζωής και δραστηριότητας δεν θα μπορούσε να μην επηρεάσει άμεσα και έμμεσα τη λειτουργία της δημοκρατίας.

Κατ’ αρχάς, σε ό,τι αφορά τη δημοκρατία, θα πρέπει πάντα να έχουμε υπόψη ότι πρόκειται για ένα πολίτευμα, το οποίο είναι ταυτόχρονα δύσκολο και εύθραυστο. Ο λόγος είναι ότι η εδραίωση και η διατήρησή της θεμελιώνονται και καταστρέφονται πάρα πολύ εύκολα. Αιτία δεν είναι άλλη από τους ίδιους τους πολίτες που συμμετέχουν σε ένα δημοκρατικό πολίτευμα. Οι ανάγκες και οι αδυναμίες μας δεν μας ωθούν μόνο στο να δρούμε, ώστε να ικανοποιούμε τις πρώτες και να καλύπτουμε τις δεύτερες. Αποτελούν, επίσης, βασικά σημεία, στα οποία μπορεί κανείς να στοχεύσει, προκειμένου να μας χειραγωγήσει για να αποκτήσει περισσότερη ισχύ.

Η ΤΝ ως εργαλείο για την εδραίωση ή την καταστρατήγηση της δημοκρατίας αφορά τον άνθρωπο τόσο ως πρόσωπο όσο και ως πολίτη. Με άλλα λόγια, επηρεάζει (λίγο ή πολύ) τη δημοκρατία κάθε στιγμή της ζωής μιας κοινωνίας. Ως εργαλείο, η ΤΝ δεν είναι καλή ή κακή. Εξαρτάται από τη χρήση που της γίνεται.

Όπως αναφέρει η έκθεση «Artificial Intelligence and Democracy» της ΟΥΝΕΣΚΟ, το ζήτημα με τη χρήση της ΤΝ στον χώρο της δημοκρατικής διαβίωσης των πολιτών έγκειται στο να διαμορφωθεί εκ νέου η δημοκρατική διαδικασία. Ως εκ τούτου, θα πρέπει να εξεταστεί ο αντίκτυπός της στον δημόσιο λόγο, καθώς και τα ζητήματα χρήσης της με σκοπό την παραπληροφόρηση και τη χειραγώγηση των πολιτών.

Αντίστοιχου προβληματισμού είναι και η έκθεση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου «Artificial intelligence, democracy and elections», όπου τονίζεται, μεταξύ άλλων, η δυνατότητα χρήσης της ΤΝ προκειμένου οι πολιτικοί να πλησιάσουν περισσότερο τους πολίτες, ώστε να έχουν τη δυνατότητα να τους εκπροσωπούν καλύτερα.

Αυτό που παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον και στις δύο εκθέσεις είναι ότι τα μέτρα που προτείνουν κινούνται στον άξονα από πάνω προς τα κάτω, δηλαδή από τα ανώτερα στρώματα εξουσίας προς τους πολίτες. Για παράδειγμα, η έκθεση της ΟΥΝΕΣΚΟ σημειώνει ότι τα κράτη θα πρέπει να φροντίσουν έτσι ώστε η εικόνα της ΤΝ που παρουσιάζεται στις κοινωνίες τους να είναι ισορροπημένη και να μην τονίζεται η αρνητική διάστασή της, η ψηφιακή διακυβέρνηση δεν θα πρέπει να παραβλέπει τις ικανότητες και τις ευθύνες των πολιτών, αλλά και θα πρέπει να ληφθεί πρόνοια ώστε ο δημόσιος χώρος, ο οποίος έχει διευρυνθεί λόγω της ΤΝ, να διατηρήσει τη διαφάνειά του, προκειμένου να αποφεύγονται η παραπληροφόρηση και οι ενέργειες χειραγώγησης.

Όσο για την έκθεση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, επισημαίνονται διάφοροι τομείς, στους οποίους η ΤΝ μπορεί να υπεισέλθει ή έχει ήδη υπεισέλθει. Για παράδειγμα, στις προεκλογικές εκστρατείες, η χρήση της ΤΝ μπορεί να συμβάλει στο να έχουν τη δυνατότητα οι υποψήφιοι να αντιδρούν άμεσα σε ό,τι προκύψει. Επίσης, η ΤΝ μπορεί να χρησιμοποιηθεί έτσι, ώστε να δίνεται αυξημένη δυνατότητα στους πολίτες τόσο στο να ενημερώνονται σχετικά με τις διάφορες πολιτικές που τους ενδιαφέρουν όσο και στο να εκφράζουν αμεσότερα και με μεγαλύτερη έμφαση τις απόψεις τους. Φυσικά, η έκθεση εφιστά την προσοχή μας στις, λίγο-πολύ, γνωστές αρνητικές χρήσεις της ΤΝ (χειραγώγηση, παραπληροφόρηση).

Εκείνο που έχει σημασία στη σχέση της ΤΝ με τη δημοκρατία δεν είναι τόσο οι πιθανές αρνητικές επιπτώσεις από τη χρήση της, ούτε όμως και οι όποιες θετικές. Ούτε είναι μόνο ευθύνη όσων ασκούν την εξουσία να φροντίσουν ώστε να μην πληγωθεί αλλά να βοηθηθεί η δημοκρατία από την ΤΝ.

Εκείνο που έχει τη μεγαλύτερη σημασία είναι να κατανοήσουμε όλοι ότι καθένας από εμάς έχει απόλυτη ευθύνη για τη διατήρηση και ανάπτυξη της δημοκρατίας. Αυτό σημαίνει εγρήγορση σε καθημερινή βάση για οτιδήποτε αφορά τη ζωή μας σε προσωπικό και κοινωνικό επίπεδο. Μπορεί να ακούγεται δύσκολο, αλλά η ίδια η ΤΝ μας προσφέρει τα εργαλεία για να το καταφέρουμε.

Αν αποθέσουμε την ευθύνη στους άλλους, τότε τους παραδίδουμε την ελευθερία μας. Κι αυτό δεν είναι σχήμα λόγου ούτε κάποια λόγια σε ένα κειμενάκι. Είναι η επιλογές και οι αποφάσεις σε καθημερινή βάση. Σε αυτή την περίπτωση η ΤΝ μπορεί να επισπεύσει διαδικασίες καταστρατήγησης της δημοκρατίας, καθώς και ένα σπουδαίο άλλοθι για την αδράνειά μας.

Διάλεξε από τα προγράμματά μας αυτό που ταιριάζει περισσότερο στα ενδιαφέροντα και τις ανάγκες σου:

Project Management using Artificial Intelligence

ChatGPT και Χρήση του για Επιτυχημένη Διαφήμιση και Digital Marketing

Δεξιότητες Αυτοηγεσίας

Δεξιότητες Επίλυσης Προβλήματος στο Εργασιακό Περιβάλλον

Διαπροσωπικές Δεξιότητες στο Εργασιακό Περιβάλλον

Διοικητικές Δεξιότητες

Οργανωτικές Δεξιότητες