ΜΠΟΡΟΥΝ ΤΑ ΤΡΟΦΙΜΑ ΝΑ ΓΙΝΟΥΝ Ο ΔΟΥΡΕΙΟΣ ΙΠΠΟΣ ΓΚΡΕΜΙΣΜΑΤΟΣ ΤΩΝ ΜΝΗΜΟΝΙΩΝ;

Σε αυτό το εισαγωγικό μου άρθρο για την ιστοσελίδα Ιn Deep Analysis, θα ήθελα να σας μεταφέρω μερικές σκέψεις μου σχετικά με τη διδασκαλία, την έρευνα και την επιχειρηματικότητα στην Ελλάδα του 2016.

Κάθε καλοκαίρι, από το παράθυρο του σπιτιού μου στη Νότια Εύβοια, βλέπω μερικά κατσίκια στην Καρυστία να βόσκουν αμέριμνα, να βόσκουν χωρίς να ξέρουν τα ίδια ότι το γάλα που φτιάχνουν έχει όλα τα χαρακτηριστικά ώστε να δώσει εξαιρετική γραβιέρα και αυτή η γραβιέρα με κατάλληλη τυποποίηση και επιθετικό πλάνο εξαγωγών να μπορέσει (ή μάλλον θα μπορούσε!) να πωληθεί σε όλα τα ντελικατέσεν μαγαζιά της Ευρώπης ως “ΠΟΠ Γραβιέρα Καρύστου” προς 30 (τριάντα! Ναι!) ευρώ το κιλό! Είναι τόση εξαιρετική η γραβιέρα στην Καρυστία που άνετα μπορεί να “κτυπήσει” τέτοια τιμή αν ασχοληθούμε (σοβαρά!) βεβαίως πρώτα και την κάνουμε προϊόν ονομασίας προέλευσης (ΠΟΠ).

Και αντί λοιπόν, να σχεδιάσουμε μαθήματα στα ΑΕΙ που να δίνουν τέτοια εφόδια στα παιδιά μας, με άμεση και επιτακτική ανάγκη να εκσυγχρονίσουμε τα μαθήματα που παρέχουμε σε προπτυχιακό επίπεδο, ασχολούμαστε με πράγματα και γνώσεις ξεπερασμένες. Δεν είναι ξεπερασμένη η διδασκαλία των γερμανικών στην πέμπτη τάξη δημοτικού όταν σήμερα τα παιδιά μας χρειάζονται κινέζικα, αραβικά και ισπανικά; Δεν είναι ξεπερασμένη η διδασκαλία “στεγνών” μαθημάτων στα ΑΕΙ χωρίς στοιχεία επιχειρηματικότητας για να μπορούν οι αυριανοί απόφοιτοι των ΑΕΙ να σταθούν στα πόδια τους και να φτιάξουν μια δική τους εταιρεία εξαγωγής τροφίμων ή αγροτουρισμού;

Εκτός όμως από ξεπερασμένες γνώσεις που δίνουμε στους μαθητές και στους φοιτητές μας, δεν υπάρχει και κρατική στήριξη προς τα εμπρός. Η Ελλάδα υστερεί δραματικά στην κρατική χρηματοδότηση εφαρμοσμένης έρευνας και ειδικά έρευνας γύρω από προϊόντα που έχουν το δυναμικό να γίνουν η ατμομηχανή της ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας. Και αναρωτιέμαι: τι έχουν κάνει τα υπουργεία Ανάπτυξης και Παιδείας τα τελευταία 6 μνημονιακά χρόνια ώστε να τονώσουν την έρευνα γύρω από τα τρόφιμα που παράγει η χώρα μας, την πρωτογενή παραγωγή και το marketing των ελληνικών τροφίμων; Ρητορικό το ερώτημα. Απάντηση δεν υπάρχει, ανεξαρτήτως κυβερνητικού προσήμου (δεξιού, κεντρώου ή αριστερού...).

Το σύγχρονο παιχνίδι (τόσο εμπορικά όσο και επιστημονικά) παίζεται στην παγκόσμια σκακιέρα (πέρα και πάνω από τοπικές κοινωνίες και κλειστά κλαμπ όπως η Ε.Ε.) και σε αυτή τη σκακιέρα ο Έλληνας παραγωγός τροφίμων έχει πραγματικά εφόδια: άριστο κλίμα, εξαιρετική πρωτογενή παραγωγή και άρα τρόφιμα με υψηλή διατροφική αξία και βέλτιστες οργανοληπτικές ιδιότητες. Στο χέρι του, με το Κράτος όμως να είναι αρωγός και όχι εμπόδιο, είναι να αξιοποιήσει αυτά τα πιόνια και να τα προωθήσει στη σκακιέρα για να τα κάνει... βασίλισσες!

Μερικά ξενοδοχεία στην Κρήτη δίνουν στους τουρίστες την ημέρα της επιστροφής τους στην πατρίδα τους… ένα κομψό μπουκαλάκι ελαιόλαδο. Η Αθηνά κέρδισε τη μονομαχία με τον Ποσειδώνα με το ίδιο κόλπο: η ελιά (και τώρα πια και το λαδοτύρι!) κρύβει πολλά μυστικά, από σοφία μέχρι υψηλή εμπορική αξία και άρα εξαγωγιμότητα.

Τα δύο προαναφερθέντα υπουργεία και οι μνημονιακοί επιτελείς τους θα πρέπει να δουν το θέμα της πρωτογενούς παραγωγής ως άμεση προτεραιότητα εκπαίδευσης και διά βίου παιδείας και να προωθήσουν την εκπαίδευση νέων αγροτών αλλά και την εφαρμοσμένη έρευνα σε τρόφιμα και ποτά της Ελλάδας!

Διότι ένας λαός που ξέρει να ψαρεύει, ακόμα και όταν τελειώσουν τα ψάρια, θα ξέρει να ασκήσει την τέχνη του ψαρέματος και σε άλλα μετερίζια. Ένας λαός όμως που δεν ξέρει να κυνηγά και να σκέφτεται είναι καταδικασμένος στην υποτέλεια και τη σκλαβιά. Ποιο από τα δύο προτιμάμε για να δώσουμε ως εφόδια στα νέα παιδιά που μαστίζονται σήμερα από την ανεργία και την έλλειψη οράματος κι ελπίδας: πτυχία δεινότητας στο ψάρεμα ή πτυχία κενά - διαβατήρια στα ταμεία α(ν)εργίας;

Εν κατακλείδι, όσο θα συνεχίζεται αυτό το θέατρο παραλόγου (μνημόνια, «κόφτης», αξιολόγηση οικονομικού προγράμματος) και όσο δεν θα γίνεται καμιά σοβαρή προσπάθεια αλλαγής του εκπαιδευτικού συστήματος σύμφωνα με τα όσα εκτέθηκαν παραπάνω, τα νέα παιδιά, τα παιδιά μας δηλαδή, θα πρέπει να αντιμετωπίσουν το αμείλικτο δίλημμα. Να παραμείνουν στην Ελλάδα της ανεργίας και των μισθών υποτέλειας ή να ανοίξουν τα φτερά τους προς χώρες που προωθούν και σέβονται τη νεανική επιχειρηματικότητα; Η απάντηση είναι απλή: δείτε πόσοι επιστήμονες έφυγαν από την Ελλάδα από το 2010 ως σήμερα σε αυτή την εξαιρετική ανάλυση της Κυριακής Καυκά (Η φυγή νέων επιστημόνων στο εξωτερικό).