ΟΡΑΤΟΤΗΤΑ, ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΚΑΙ Η ΛΕΠΤΗ ΣΤΙΓΜΗ ΣΤΗΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ

Το σημείωμα ασχολείται με τον πολύ κοντινό χρονικό ορίζοντα γιατί βρισκόμαστε σ’ ένα κομβικό σημείο εξέλιξης της οικονομικής δραστηριότητας με περιορισμένη ορατότητα και ανάμεικτα θετικά και αρνητικά μηνύματα για την εξέλιξή της. Είναι χαρακτηριστικό ότι οι μεγάλοι οργανισμοί όπως είναι το IMF, η ΕΚΤ, η Fed βρίσκονται σε επιφυλακή για το τι θα ακολουθήσει.

Στην εικόνα εισέρχεται και η πάλη για την πολιτική εξουσία όπου οι πολιτικοί στην προσπάθειά τους να διαμορφώσουν μία γραμμή πλεύσης και επικοινωνίας με το κοινό τους απλοποιούν τον κόσμο και ελαχιστοποιούν την περιπλοκότητά του. Εδώ συνεπικουρεί και η έλλειψη επαρκών αναλύσεων όπως και η ανάμειξη του ρόλου των ιδεών και τέλος ο ρόλος της προσωπικότητας που κάνουν εξαιρετικά δύσκολη την κατανόηση του παρόντος αλλά ακόμα δυσκολότερη την περιγραφή των εναλλακτικών σεναρίων του μέλλοντος.

Σήμερα, λοιπόν, σε παγκόσμια διάσταση, είμαστε σε θέση να επαναπροσδιορίσουμε, για τον χρόνο που είναι μπροστά μας, την παγκόσμια ανάπτυξη αυξητικά σε σχέση με το τι εκτιμούσαμε μέχρι πριν από τρεις μήνες. Ατμομηχανή θετικής ώθησης είναι οι ΗΠΑ, η Νότια Ευρώπη (οι PIGS της προηγούμενης δεκαετίας) και η Ινδία, ενώ η Κεντρική Ευρώπη (Γερμανία) εισέρχεται σε ύφεση και η Κίνα έχει αρνητική συμβολή. Η θετική ανάπτυξη στις ΗΠΑ το δεύτερο τρίμηνο του έτους ξεπέρασε κάθε προσδοκία με πρωταγωνιστή τα νοικοκυριά (κατανάλωση).

Από την άλλη μεριά ο πληθωρισμός και μάλιστα ο δομικός πληθωρισμός (χωρίς ενέργεια και τρόφιμα αλλά με την επιρροή τους) επιμένει επηρεάζοντας τις αυξήσεις επιτοκίων. Η επιμονή του είναι ιδιαίτερα αισθητή στην Ευρωζώνη όπου η ECB έκανε την ένατη αύξηση των επιτοκίων και βλέπουμε για τον Σεπτέμβριο.

Ο ρόλος των κεντρικών τραπεζών να βγάλουν την παγκόσμια οικονομία από τα πελάγη εύκολης ρευστότητας και να τη οδηγήσουν στο δύσκολο μονοπάτι της σταθερής χαμηλής ανάκαμψης, που προβλεπόταν εδώ και μία πενταετία ότι θα ήταν η νέα κανονικότητα της παγκόσμιας οικονομίας, είναι δύσκολος.

Αυτή η εικόνα παραπέμπει σε μία χρονική στιγμή στην οποία αναζητείται η εκπόνηση και εφαρμογή ενός χρυσού κανόνα αποφυγής της ύφεσης και καταπόνησης του πληθωρισμού, με την Ευρωζώνη να αντιμετωπίζει δυσκολότερες αποφάσεις. Κύριο χαρακτηριστικό της είναι οι ασθενείς ρυθμοί ανάκαμψης και ταυτοχρόνως ρυθμοί πληθωρισμού υψηλότεροι από τους στόχους. Αυτή η εικόνα, που για πολλούς αναλυτές των αγορών είναι θετική, θα δημιουργήσει, εάν επιτύχει και διατηρηθεί, μία σχετική οικονομική και πολιτική σταθερότητα η οποία όμως έτσι και αλλιώς βάλλεται από το Μεταναστευτικό, τον πληθωρισμό και την παράνοια του συνεχιζόμενου πολέμου στην Ουκρανία. Ευτυχώς στην περιοχή μας η ανάγκη οικονομικής ανασυγκρότησης της Τουρκίας αυξάνει τις σταθεροποιητικές δυνάμεις.

Έτσι η ενισχυτική οικονομική πολιτική που ακολουθείται στη χώρα μας από την Κεντροδεξιά και εξαιρετικά διστακτικά (σε σημείο έκπληξης) από την Κεντροαριστερά, είναι η κατάλληλη για να εξουδετερωθούν τα αρνητικά στοιχεία των αποφάσεων της ευρωπαϊκής νομισματικής πολιτικής. Η επιμονή εξάλλου σε ένα φιλοεπενδυτικό και μεταρρυθμιστικό κλίμα είναι επιβεβλημένη για τη διατήρηση στην Ελλάδα υψηλότερων της Ευρώπης ρυθμών μεγέθυνσης παρόλο που υπάρχουν επιμέρους κίνδυνοι (χρηματοπιστωτική αστάθεια) που πρέπει να αναλύονται συνεχώς.

Πρώτη δημοσίευση: εφημερίδα Τα Νέα, 31 Ιουλίου 2023