Άρθρα Παναγιώτη Ε. Πετράκη - ΤΑ ΝΕΑ

Ο ΝΟΤΟΣ ΕΠΙΣΤΡΕΦΕΙ

Τα πάνω κάτω έχουν φέρει η πανδημία, η ενεργειακή κρίση και ο πληθωρισμός στην Ευρωπαϊκή Ένωση και την ευρωζώνη. Η κρίση του 2008-2012 μας είχε συνηθίσει σ’ ένα μοτίβο όπου ο παραγωγικός Βορράς κουνούσε το δάχτυλό του στον ανθρωπογενή Νότο ο οποίος έδινε μικρότερη σημασία στην παραγωγικότητα και στη δημοσιονομική πειθαρχία. Ο Βορράς έχει στη φαρέτρα του την παραγωγικότητα, την πολυπλοκότητα του παραγωγικού προτύπου και ένα καλό δημοσιονομικό ιστορικό όπου οι άμεσοι φόροι έχουν έναν σημαντικό ρόλο.

ΠΛΗΘΩΡΙΣΜOΣ ΚΑΙ COVID

Τρεις βασικοί παράγοντες επηρεάζουν τη διεθνή οικονομική αγορά και διαμορφώνουν τις βραχυπρόθεσμες οικονομικές εξελίξεις.

ΑΝΗΣΥΧΗΤΙΚΟΣ ΠΛΗΘΩΡΙΣΜΟΣ

Έχουμε ασχοληθεί αρκετές φορές με τον πληθωρισμό γιατί είναι ένας παράγοντας που σε υψηλά επίπεδα ανατρέπει την προβλεψιμότητα στα βασικά οικονομικά μεγέθη. Στη θετική πλευρά μειώνει την αξία των χρεών μας και σε χαμηλά επίπεδα (2%) είναι επιθυμητός.

ΤΟ ΚΟΣΤΟΣ ΤΗΣ «ΕΛΠΙΔΑΣ»

Το Νησί του Πάσχα είναι νησί της Πολυνησίας που βρίσκεται στον Ειρηνικό Ωκεανό και είναι επαρχία της Χιλής. Είναι το πλέον απομονωμένο νησί στον κόσμο, περίπου όπως η Γη στο Σύμπαν. Είναι διάστικτο από γιγάντια αγάλματα 2,5 έως 10 μέτρων που ζυγίζουν μέχρι 8 τόνους (!) και χρονολογούνται από τον 5ο έως τον 8ο αιώνα π.Χ. Κατασκευάστηκαν από τους γηγενείς, έναν πολιτισμό που βρισκόταν σε παρακμή λόγω της καταστροφής που προκάλεσαν στους φυσικούς πόρους του νησιού προκειμένου να κατασκευάσουν αυτά τα μνημεία.

ΟΙ ΚIΝΔΥΝΟΙ ΤΗΣ ΟΥΚΡΑΝIΑΣ

Η Ουκρανία δεν είναι πολύ μακριά από την Ελλάδα και η ένταση έχει ανέβει αρκετά. Το τι συμβαίνει (υπάρχει και το παρελθόν της Κριμαίας το 2014) και το τι μπορεί να συμβεί μας ενδιαφέρει άμεσα για μία σειρά από λόγους:

α) Αφορά την οικονομική ανάκαμψη στην Ευρώπη, την ευρωζώνη και κατ’ επέκταση την Ελλάδα αν και δεν νομίζουμε ότι μία περιορισμένη σύρραξη τοπικά μπορεί να οδηγήσει σε οικονομική ύφεση. Το κανάλι εδώ είναι οι προσδοκίες και οι ροές του διεθνούς εμπορίου που μπορεί να διαταραχθούν.

β) Θα προκληθεί αύξηση κινδύνου που θα μεταφερθεί στα επιτόκια.

Η ΑΝΗΣΥΧΙΑ ΓΙΑ ΤΟΝ ΠΛΗΘΩΡΙΣΜΟ

Σε προηγούμενο σημείωμά μας, όπου ανιχνεύαμε το 2022, είχαμε διατυπώσει την άποψη ότι θα είναι ένα έτος που θα προσθέσει στην ανάπτυξη πάνω από την αντιστάθμιση των απωλειών των ετών της Covid, και των παλαιότερων ετών της μνημονιακής κρίσης, αλλά θα χαρακτηρίζεται από προκλήσεις, διλήμματα και αβεβαιότητα.

ΤΑ ΠΟΛΥΠΑΘΑ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ

Στο Διαδίκτυο ελεύθερα βρίσκονται πλέον τα έργα του Χεμινγουέι αφού όμως έληξε το νομοθετημένο διάστημα προστασίας των πνευματικών δικαιωμάτων τους (από το 1926). Εξάλλου οι κληρονόμοι του δημιουργού του «Space Oddity» (Ντέιβιντ Μπόουι) πούλησαν τα πνευματικά δικαιώματά τους έναντι των 250 εκατ. δολαρίων. Μεγάλος άυλος πλούτος που δημιούργησε άπειρες στιγμές ευφορίας και έδωσε δουλειά σε χιλιάδες ανθρώπους.

Η ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΤΟΥ ΚΑΙΝΟΥΡΓΙΟΥ ΧΡΟΝΟΥ

Είναι η ώρα του μικρού απολογισμού και της διαμόρφωσης των προσδοκιών για τον καινούργιο χρόνο. Στον επιδημιολογικό τομέα (με την παγκόσμια εμβολιαστική καθυστέρηση που παράγει μεταλλάξεις) φαίνεται ότι ο COVID αποφάσισε να αντιμετωπίσει τον εαυτό του! Αφού κάθε κρούσμα αντιστοιχεί σε πολύ περισσότερα περιστατικά τότε, με 20.000-30.000 κρούσματα, ο ίδιος ο COVID έχει εξαπολύσει τη μεγαλύτερη επιχείρηση ανοσοποίησης της κοινότητας περιμένοντας, με αγωνία, να δούμε το τίμημα σε νοσηλείες και θανάτους.

Η ΑΞΙΑ ΤΩΝ ΠΡΟΒΛΕΨΕΩΝ ΤΗΣ ΟΜΙΚΡΟΝ

Η προσπάθεια διατύπωσης προβλέψεων δεν αποσκοπεί να γνωρίσουμε τι θα συμβεί. Η αξία των προβλέψεων βρίσκεται στο ότι μπορεί να μας προετοιμάσει για το τι μπορεί να συμβεί στο μέλλον, διδάσκοντάς μας σήμερα ποια είναι τα κρίσιμα στοιχεία που πρέπει να προσέξουμε είτε σε όρους αφιέρωσης πόρων είτε σε όρους ψυχολογικής προετοιμασίας (ατομικής, κοινωνικής) κοινωνικής οργάνωσης κ.λπ.

Είναι μάλιστα προτιμότερο οι προβλέψεις να γίνονται υπό μορφή εναλλακτικών σεναρίων εξέλιξης του μέλλοντος, παρά με τη μορφή μίας θετικιστικής άσκησης πρόγνωσης.

ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ

Ίσως από τις κρισιμότερες μεταβλητές της οικονομίας είναι το πάγιο κεφάλαιο (πάγιο κεφάλαιο μείον αποσβέσεις συν επενδύσεις), το οποίο, τουλάχιστον μέχρι το 2020 στην ελληνική οικονομία, συρρικνωνόταν. Αυτό το μέγεθος μαζί με την εργασία παράγουν τον πλούτο μας. Συνεπώς οι επενδύσεις πρέπει να μεγεθυνθούν. Οι επενδύσεις περιλαμβάνουν υλικά και άυλα παραγωγικά υλικά (μηχανές, εξοπλισμός, software, κατασκευές) και συνήθως αναλύονται σε ιδιωτικές επιχειρηματικές επενδύσεις, ιδιωτικές κατασκευές, κυβερνητικές επενδύσεις και αποθέματα.