Άρθρα Παναγιώτη Ε. Πετράκη - ΤΑ ΝΕΑ

ΗΘΟΣ ΚΑΙ ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ

Το τελευταίο δεκαήμερο οι οικονομικοί αναλυτές είχαν πέντε σημαντικές θετικές (επιτέλους) ειδήσεις και μερικές από αυτές αποτέλεσαν έκπληξη. Η πρώτη ήταν η επένδυση της Microsoft για το 8ο μεγαλύτερο data center στον κόσμο με πολλαπλασιαστικά οφέλη πάνω από 1 δισ. ευρώ μαζί με άλλες 17 στρατηγικές επενδύσεις ύψους 3 δισ. ευρώ. Η δεύτερη ήταν η προσφορά της Mohegan-ΓΕΚ Τέρνα για την άδεια του καζίνου στο Ελληνικό που φαίνεται πως υπερέβη σημαντικά τις προσδοκίες, αφού το τίμημα έφτασε τα 150 εκατ. ευρώ καθιστώντας την την ακριβότερη άδεια στον κόσμο.

ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΟΙ ΑΒΕΒΑΙΟΤΗΤΑΣ

Σήμερα κατατίθεται στην αρμόδια διαρκή κοινοβουλευτική επιτροπή το προσχέδιο του προϋπολογισμού του 2021. Αντίστοιχη εποχή πέρυσι κατατίθετο ένα αισιόδοξο σενάριο, το οποίο προοριζόταν να καταρρεύσει μέσα στους επόμενους μήνες. Την αντίστοιχη εποχή του χρόνου θα κατατεθεί πάλι ένα δύσκολο προσχέδιο, αλλά με πολλές μεταβλητές να έχουν πια θετικό πρόσημο και να δημιουργούνται θετικότερες προσδοκίες για το μέλλον. Τώρα όμως έχουμε μπροστά μας τη δυσκολότερη δημοσιονομική στιγμή, ένα προσχέδιο γεμάτο μεγάλη αβεβαιότητα.

ΜΑΥΡΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΚΑΙ ΥΓΕΙΑ

Οι «αόρατοι» άνθρωποι της σκιώδους οικονομίας υπάρχουν γύρω μας και δουλεύουν προκειμένου να ζήσουν αυτοί και οι οικογένειές τους. Οι λόγοι που συντηρούν τη σκιώδη οικονομία περιλαμβάνουν κυρίως την ασθενή ποιοτική κατάσταση των θεσμών που δημιουργείται από τους υπερυθμιστικούς κανονισμούς και τις διαδικασίες ελέγχου, την ασθενή διακυβέρνηση (διαφθορά, δυσλειτουργούσα Δικαιοσύνη), τα φορολογικά βάρη και τη φορολογική διοίκηση που καλλιεργούν τη φοροαποφυγή και τον βαθμό ανοίγματος της οικονομίας στη διεθνή οικονομία.

Ο ΚΙΝΔΥΝΟΣ ΑΠΟΝΟΜΙΜΟΠΟΙΗΣΗΣ ΚΑΙ Η ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Με τα ελληνοτουρκικά να βρίσκονται σε φάση ύφεσης και τον λαϊκισμό (μάσκες, κοινωνική δυσφορία) να μη βρίσκει ακόμα ερείσματα στην κοινή γνώμη για να φουντώσει (η εμπειρία του 2015 δεν ξεχνιέται ευτυχώς εύκολα), δύο μέτωπα κρίσης είναι ενεργά: το δεύτερο κύμα πανδημίας και της αβεβαιότητας που προκαλεί και η ύφεση της οικονομίας για το καυτό δωδεκάμηνο που έχουμε μπροστά μας.

ΡΕΑΛΙΣΜΟΣ, ΑΞΙΟΠΡΕΠΕΙΑ ΚΑΙ ΜΕΛΛΟΝ

Οι πολίτες περίμεναν τις δηλώσεις του Πρωθυπουργού στη Θεσσαλονίκη για να διαπιστώσουν εάν οι εξαγγελίες ανταποκρίνονται στις τωρινές ανάγκες τους. Στην παρούσα στιγμή τρία είναι τα βασικά κριτήρια ελέγχου τους. Το πρώτο είναι κατά πόσο είναι ρεαλιστικές, με την έννοια ότι αποτυπώνουν με σχετική ακρίβεια τα βασικά προβλήματα της χώρας και προτείνουν εφικτές λύσεις. Το δεύτερο είναι κατά πόσο συμβάλλουν στη διατήρηση του αισθήματος της αξιοπρέπειας του Έλληνα απέναντι στις επιθέσεις της πανδημίας, της φτωχοποίησης και της εξωτερικής απειλής.

ΤΟ ΒΑΘΟΣ ΤΗΣ ΥΦΕΣΗΣ ΚΑΙ Η ΑΝΑΔΙΑΡΘΡΩΣΗ ΤΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ

Τα στοιχεία που εκδόθηκαν από την ΕΛΣΤΑΤ αποκαλύπτουν με ακρίβεια την έκταση της οικονομικής ζημιάς από το κλείσιμο της οικονομίας το β΄ τρίμηνο του έτους αλλά και την αξία που η ελληνική πολιτική προσέδωσε στην ανθρώπινη ζωή την οποία προστάτευσε επαρκώς με εντυπωσιακά θετικά αποτελέσματα.

ΠΡΟΒΛΕΨΕΙΣ ΚΑΙ ΛΑΪΚΙΣΜΟΣ

Βρισκόμαστε στο βάθος της μεγαλύτερης παγκόσμιας μεταπολεμικής ύφεσης, η οποία τυχαίνει για την Ελλάδα να είναι σχεδόν όσο αυτή του Μνημονίου. Το 2011 οι εκτιμήσεις μας περιελάμβαναν ότι επρόκειτο για μία βαθιά κρίση ανταγωνιστικότητας και χρηματοπιστωτικής ανισορροπίας που θα έπαιρνε είκοσι χρόνια για να καλυφθούν οι συνέπειές της. Προϋπόθεση εξόδου ήταν η υιοθέτηση διαρθρωτικών αλλαγών που θα διαμόρφωναν πολύ καλύτερες μελλοντικές προϋποθέσεις ανάπτυξης, ενώ συγχρόνως θα δημιουργούντο οι μόνιμες συνθήκες για να μην επαναληφθεί παρόμοια κρίση.

ΙΔΕΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΣΤΗ ΜΕΤΑ COVID ΕΠΟΧΗ

Όταν θα γράφουμε παρόμοιες γραμμές, έναν χρόνο από σήμερα, θα ζούμε ήδη σε έναν διαφορετικό κόσμο από αυτόν που είμαστε σήμερα. Από τη μία μεριά θα βλέπουμε καθαρότερα ό,τι έχει αφήσει πίσω του το καταστρεπτικό τσουνάμι της COVID και από την άλλη θα προσπαθούμε να αντιληφθούμε τον κόσμο στον οποίο θα πορευτούμε τα επόμενα χρόνια.

ΔΙΛΗΜΜΑΤΑ, ΚΙΝΔΥΝΟΙ ΚΑΙ ΑΠΟΦΑΣΙΣΤΙΚΟΤΗΤΑ

Η διακυβέρνηση της χώρας έχει, από τώρα μέχρι το επόμενο καλοκαίρι, τέσσερα βασικά προβλήματα να αντιμετωπίσει. Το πρώτο είναι το επιδημιολογικό, το βασικό δίλημμα είναι η επιλογή μεταξύ ζωής και οικονομίας. Ο κίνδυνος είναι να απονομιμοποιηθεί το κύρος της διακυβέρνησης. Το δεύτερο πρόβλημα είναι η βαθιά ύφεση. Το βασικό δίλημμα εδώ είναι η φύση της ύφεσης (ζήτηση ή προσφορά) και ο κίνδυνος είναι να μην ανταποκριθούμε στις ανάγκες και στις προσδοκίες της κοινωνίας για εισόδημα και εργασία. Το τρίτο είναι το γεωστρατηγικό (τουρκικός αναθεωρητισμός).

ΕΠΑΝΑΚΑΜΠΤΕΙ ΠΡΟΣΩΡΙΝΑ (;) Η ΑΒΕΒΑΙΟΤΗΤΑ

Το ερώτημα για την κατεύθυνση που κινείται η εγχώρια, η ευρωπαϊκή και η παγκόσμια οικονομία είναι εξαιρετικά κρίσιμο. Ο τουρισμός, τα εστιατόρια, η διασκέδαση και οι λιανικές πωλήσεις δεν ανακάμπτουν αρκετά, κρατώντας τη συνολική κατανάλωση και ζήτηση χαμηλά, και ο φόβος έχει επιστρέψει, χωρίς όμως να έχει χειροτερεύσει σημαντικά η συνολική πρόβλεψη της ύφεσης.

Υπάρχουν όμως χώρες στις οποίες οι λιανικές πωλήσεις ανακάμπτουν ως ισχυρό V (US, Νέα Ζηλανδία, Ολλανδία) ενώ η κατανάλωση των Σκανδιναβών βρίσκεται ήδη υψηλότερα του επιπέδου πριν την κρίση!