ΤΕΤΑΡΤΟ ΔΕΛΤΙΟ ΕΞΕΛΙΞΗΣ ΚΡΙΣΗΣ COVID-19 - 22/3/2020

Η μέρα 1 της κρίσης είναι η μέρα με την εμφάνιση 100 κρουσμάτων ανά 60 εκατομμύρια πληθυσμού. Για την Ελλάδα η μέρα 1 είναι όταν εμφανίστηκαν 18 κρούσματα, δηλαδή η 5^η Μαρτίου 2020, για την Hubei[1] είναι η 18^η Ιανουαρίου και για την Ιταλία είναι η 22^η Φεβρουαρίου.

Τα στατιστικά δεδομένα της Hubei δεν παρακολουθούνται πλέον αλλά αποτελούν ένα σταθερό worst case scenario.

Διάγραμμα 1. Δείκτης νέων γεγονότων (νοσούντες) Ελλάδα vs Ιταλία vs Hubei

Συμφώνως με το Διάγραμμα 1 και το μοντέλο της Hubei αναμένουμε κάμψη του φαινομένου στην Ιταλία. Σημειώνουμε πάντως ότι τα μοντέλα δεν έχουν καθολική ισχύ.

Διάγραμμα 2. Δείκτης νέων γεγονότων (νοσούντες) Ελλάδα vs Ιταλία vs Hubei (τις πρώτες 28μέρες)

Το Διάγραμμα 2 είναι μεγέθυνση του Διαγράμματος 1.

Διάγραμμα 3. Προβλέψεις εξέλιξης του φαινομένου όπως διαμορφώνονται την 18^η μέρα της κρίσης για την Ελλάδα και 28^η για την Ιταλία, εάν ακολουθήσουν το μοντέλο της Hubei

Παρατήρηση:  Αναμένουμε κάμψη του φαινομένου στην Ιταλία παρόλο που δεν φαίνεται να αντιδρά ικανοποιητικά αφού φαίνεται να υπερβαίνει το worst case scenario. Η Ελλάδα εξακολουθεί την καλή πορεία αλλά εξαντλεί τις δυνατότητές της να βελτιωθεί. Οι περαιτέρω απαγορεύσεις φαίνονται απαραίτητες για να βελτιωθεί η εικόνα. Πάντως οι συνθήκες είναι πρωτόγνωρες και είναι γνωστό ότι τα μοντέλα δεν λειτουργούν πάντοτε όπως αναμένεται.

Βασική Υπόθεση για την Κατασκευή των Προβλέψεων: Ακολουθούμε το μοντέλο των νέων γεγονότων της Hubei.

Σχόλια:

1. Η πραγματικότητα μέχρι σήμερα αποδεικνύει ότι η παραπάνω υπόθεση δεν είναι ορθή διότι και η Hubei και η Ιταλία και η Ελλάδα εισήγαγαν πολιτικές περιορισμού του φαινομένου σε διαφορετικές χρονικές στιγμές και με διαφορετικές ποιότητες εφαρμογής. Για αυτό εξάλλου μέχρι σήμερα οι εξελίξεις δεν είναι παρόμοιες.
2. Οι διαφορές πολιτικής σχετίζονται με το ότι: α) το φαινόμενο ενέσκηψε (πριν αντιληφθούν οι αρχές την κρισιμότητά του) με διαφορετική ένταση, β) συνέβησαν τυχαία γεγονότα όπως η πρωτοχρονιά στην Κίνα, γ) το περιβάλλον (aging) στο οποίο έδρασε το φαινόμενο ήταν εντονότερο, δ) οι αυστηρές πολιτικές (social distancing) εισήχθησαν νωρίτερα, ε) είτε διότι ήταν εν γένει αποτελεσματικότερες.
3. Με βάση τις παραπάνω παρατηρήσεις η Hubei παραμένει για εμάς πρότυπο τουλάχιστον, όσον αφορά την εξέλιξη του φαινομένου κατά την έναρξη και εξέλιξή του.

Διάγραμμα 4. Πρόβλεψη του πλήθους των κρουσμάτων στην Ελλάδα εάν η εξέλιξη στην Ελλάδα ακολουθήσει παράλληλη εξέλιξη με το μοντέλο της Hubei

Σημείωση: Οι προβλέψεις υπολογίζονται -όπως και στις προηγούμενες σχετικές αναρτήσεις- με βάση το ρυθμό μεταβολής ο οποίος ακολουθήθηκε στη Hubei.

Ο Πίνακας 1 περιέχει σε αριθμούς τα δεδομένα του Διαγράμματος 4

Πίνακας 1. Κρούσματα ανά ημέρα (με κόκκινο είναι εκτιμήσεις)

Κάθε θετική απόκλιση στους κόκκινους αριθμούς θα σημαίνει αρνητική απομάκρυνση σε σχέση με το μοντέλο εξέλιξης που περιγράφεται εδώ. Κάθε αρνητική απόκλιση θα σημαίνει βελτίωση σε σχέση με το μοντέλο εξέλιξης. Έτσι εύκολα μπορεί να αξιολογηθεί η εξέλιξη του φαινομένου.

Εξάλλου με βάση την πρόβλεψη που περιγράφεται στο Διάγραμμα 4 μπορεί να υπολογιστεί ο ρυθμός μεταβολής (αύξησης) των νέων κρουσμάτων. Τονίζεται ότι ο αρνητικός ρυθμός μεταβολής (της κανονικότητας) είναι ο βασικότερος παράγοντας πρόκλησης κοινωνικού πόνου.

Διάγραμμα 5. Ποσοστιαία μεταβολή κρουσμάτων στην Ελλάδα όταν η εξέλιξη του φαινομένου είναι παράλληλη με αυτή της Hubei

Βασικά Σχόλια:

1. Τονίζεται ότι η παράλληλη εξέλιξη αναφέρεται στην τάση εξέλιξης (μορφή της καμπύλης). Οι πολιτικές που εφαρμόζονται μπορούν να αλλάξουν: α) το μοντέλο εξέλιξης (ν’ αλλάξει μορφή η καμπύλη), β) τα επίπεδα που κινείται, δηλαδή να μετατοπιστεί ολόκληρη η καμπύλη. Οι κινήσεις αυτές μπορούν να έχουν θετικό ή αρνητικό πρόσημο για τη δημόσια υγεία.

2. Συμπερασματικά είναι σαφές ότι η θετική απόκλιση των παρατηρήσεων οφείλεται στα διαφορετικά χρονικά υποδείγματα των πολιτικών αντιμετώπισης που εφαρμόστηκαν. Σε γενικές γραμμές οι αυστηρές πολιτικές εφαρμόστηκαν στην Ελλάδα την 8^η μέρα (από την 5^η Μαρτίου) ενώ στην Ιταλία την 19^η (από την 22 Φεβρουαρίου).

3. Με βάση τα ευρήματα αυτά η χειρότερη περίοδος κοινωνικού πόνου για την Ελλάδα είναι το διάστημα που περιλαμβάνεται μέχρι το τέλος αυτής της εβδομάδας, ενώ εκτείνεται μέχρι την πρώτη βδομάδα του Απριλίου επειδή οι αριθμοί των νέων κρουσμάτων θα είναι μεγάλοι αν και ο ρυθμός μεγέθυνσής τους θα μειώνεται (βλέπε Διάγραμμα 5).

4. Συμπέρασμα: Οι αυστηρές πολιτικές που εφαρμόζονται στην Ελλάδα έχουν θετικά αποτελέσματα. Όσο μεγαλύτερος είναι ο βραχυχρόνιος «κοινωνικός πόνος» από τα μέτρα που λαμβάνονται τόσο μικρότερος θα είναι ο μεσομακροπρόθεσμος κοινωνικός πόνος για την κοινωνία και την οικονομία.

5. Επιπρόσθετα παρακολουθούμε την εξέλιξη του φαινομένου στην Γαλλία, Γερμανία, Ισπανία, Ενωμένο Βασίλειο, και ΗΠΑ (Διάγραμμα 6). Προσέξτε την αρνητική εξέλιξη στην Ισπανία.

Διάγραμμα 6. Δείκτης Νέων Κρουσμάτων σε Βασικές Οικονομίες.

Σημείωση: Η μέρα 1 είναι η μέρα με την εμφάνιση 100 κρουσμάτων ανά 60 εκατομμύρια πληθυσμού. Για την Ιταλία η μέρα αυτή είναι η 24η Φεβρουαρίου, για τις Γαλλία, Γερμανία και Ισπανία η 3η Μαρτίου, για το Ην. Βασίλειο η 6η Μαρτίου και για τις ΗΠΑ η 11η Μαρτίου.

Σημαντική Σημείωση:

Στα στοιχεία που παρουσιάζονται περιλαμβάνονται μόνο τα κρούσματα που ανακοινώνονται επισήμως. Γνωρίζουμε πολύ καλά, και το γνωρίζουμε από τις πρώτες ημέρες της Hubei, ότι ο πραγματικός αριθμός περιστατικών είναι περίπου δέκα φορές μεγαλύτερος. Όμως αυτό ισχύει για όλον τον κόσμο. Συνεπώς, ακόμα και εάν χρησιμοποιούσαμε τον πραγματικό αριθμό των περιστατικών, η κατεύθυνση των συμπερασμάτων δε θα άλλαζε παρόλο που όλες οι καμπύλες θα είχαν αυξημένα επίπεδα αναφοράς.

Επιπροσθέτως έχει διαπιστωθεί ότι τα κρούσματα που ενδιαφέρουν είναι αυτά για τα οποία υπάρχουν επίσημες αναφορές αφού η ανακοίνωσή τους γενικά θεωρείται ως πρώτο βήμα πριν αρχίσουν να επιβαρύνουν το σύστημα υγείας που είναι το σοβαρότερο άμεσο κοινωνικό πρόβλημα.

Για το λόγο αυτό προσθέτουμε το Διάγραμμα 7 που παρακολουθεί τους θανάτους στις βασικές οικονομίες.

Διάγραμμα 7. Δείκτης θανάτων σε βασικές οικονομίες

Σημείωση: Η μέρα 1 είναι η μέρα με την εμφάνιση 100 κρουσμάτων ανά 60 εκατομμύρια πληθυσμού. Για την Ιταλία η μέρα αυτή είναι η 24η Φεβρουαρίου, για τις Γαλλία, Γερμανία και Ισπανία η 3η Μαρτίου, για το Ην. Βασίλειο η 6η Μαρτίου και για τις ΗΠΑ η 11η Μαρτίου.

Πηγές των στοιχείων:

Τα πρωτογενή στοιχεία της παραπάνω ανάλυσης προέρχονται από τη βάση “Our World in Data” (https://ourworldindata.org/coronavirus).

Σημείωση: Το παρόν δεν περιέχει νέες ιατρικές ή υγειονομικές ή επιδημιολογικές πληροφορίες παρά μόνο στατιστικά δεδομένα. Συντάσσεται για την ανίχνευση της εξέλιξης της κρίσης για να αντληθούν πληροφορίες οικονομικού και επιχειρηματικού χαρακτήρα.