Η ΠΡΟΚΛΗΣΗ ΤΗΣ ΔΙΑΠΟΛΙΤΙΣΜΙΚΗΣ ΕΠΑΡΚΕΙΑΣ

Στο σύγχρονο πολυπολιτισμικό περιβάλλον, οι εκπαιδευτικοί φορείς αναλαμβάνουν την ευθύνη να καταρτίζουν τους εκπαιδευόμενούς τους με τρόπο τέτοιον, ώστε να προσθέτουν αξία στην οικονομία, συνεισφέροντας έτσι στην πολιτική της «έξυπνης, βιώσιμης και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξης». Η ευθύνη αυτή μεγαλώνει με την προσθήκη της διάστασης με την οποία βρίσκεται αντιμέτωπη η σύγχρονη κοινωνία και περικλείεται στον όρο «Διαπολιτισμική Επάρκεια». Με τον όρο αυτόν, εννοούνται οι ικανότητες ενός ατόμου να δρα «αποτελεσματικά και κατάλληλα όταν αλληλεπιδρά με άλλους, οι οποίοι είναι γλωσσικά και πολιτισμικά διαφορετικοί από τον ίδιο», όπως ορίζουν οι Fantini & Tirmizi (Fantini & Tirmizi, 2006) και είναι αποδεκτό από την UNESCO.

Αυτήν τη στιγμή, υπάρχουν περίπου 4,5 εκατομμύρια διεθνείς σπουδαστές ανά τον κόσμο, όταν το 2000 είχαμε μόνο 2 εκατομμύρια, ενώ μέχρι το 2025 ο αριθμός αυτός πρόκειται να ανέλθει στα 7 με 8 εκατομμύρια (Economist, 2016). Μόνο από αυτό το γεγονός, μπορεί κανείς να αναλογιστεί κατ' επέκταση το μέγεθος του πληθυσμού αλλά και της πολυπολιτισμικότητας των εξ' αποστάσεως εκπαιδευομένων. Καθίσταται λοιπόν κατανοητό ότι πλέον οι φορείς, όχι μόνο της παραδοσιακής αλλά κυρίως και της ανοικτής και εξ' αποστάσεως εκπαίδευσης, βρίσκονται απέναντι σε ένα πολυπολιτισμικό κοινό, το οποίο καλούνται να καταρτίσουν.   

Εδώ και αρκετό καιρό, υπάρχει συζήτηση σχετικά με τη Διαπολιτισμική Επάρκεια των εκπαιδευτικών οργανισμών. Δίχως να επεκταθούμε σε λεπτομερή ανάλυση για την άποψη των μελετητών, θα εστιάσουμε στο ότι ο Salmeski (2007) θεωρεί πως η έντονη έλλειψή της, από τη μεριά των εκπαιδευτικών φορέων, οφείλεται κυρίως στην έλλειψη της επιστημονικής προσέγγισης και της αυστηρής έρευνας της αυτής έννοιας. Σε αυτό προστίθεται το ότι, παρά τις προσπάθειες ένταξης πρακτικών για ένα χωρίς αποκλεισμούς και πολιτισμικά ανταποκρίσιμου περιβάλλοντος που γίνονται εδώ και περισσότερο από είκοσι χρόνια στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση (Grey A., 2013), παρατηρήσεις αναδεικνύουν ότι οι καθηγητές εν τέλει έχουν έλλειψη της Διαπολιτισμικής Επάρκειας, καθώς αντιμετωπίζουν δυσκολίες στην ενσωμάτωση της διαφορετικότητας στην πράξη (MacNaughton, G., & Hughes, P., 2007). Η έλλειψη Διαπολιτισμικής Επάρκειας και Διαπολιτισμικής Επικοινωνίας είναι έντονη και στην τριτοβάθμια εκπαίδευση και ειδικότερα στην ανοικτή και εξ' αποστάσεως εκπαίδευση (Aucoin, R., & Chao, I., 2016). 

Από τα παραπάνω, φαίνεται λογικό ότι η Διαπολιτισμική Επάρκεια πρέπει να είναι ο κεντρικός πυλώνας για την κατάρτιση των εκπαιδευτικών. Η ορθή επιλογή των πολιτισμικά επαρκών εκπαιδευτικών συμπεριφορών θα επιτρέψει στους εκπαιδευτές να διευκολύνουν την κατάρτιση των εκπαιδευομένων από διάφορα πολιτισμικά υπόβαθρα, καθώς θα τους παρέχουν τις ικανότητες ώστε να επιτύχουν στο όλο και περισσότερο διαφοροποιούμενο πολιτισμικά περιβάλλον (Cushner, K., & Mahon, J., 2009). Η Διαπολιτισμική Επάρκεια επιτρέπει στους ανθρώπους να αλληλεπιδρούν και να συν-εργάζονται αποτελεσματικά και ορθά σε καταστάσεις όπου η πολιτισμική «ετερότητα» - «διαφορετικότητα» επικρατούν. Με αυτόν τον τρόπο, οι άνθρωποι πλέον μπορούν να δρουν ως «μεσολαβητές» μεταξύ ατόμων προερχόμενων από διαφορετικές κουλτούρες και πολιτισμικά υπόβαθρα. Όπως επίσης, να τα ερμηνεύουν και να εξηγούν τις διαφορετικές οπτικές. Έτσι, οι επαφές με ανθρώπους από διαφορετικά πολιτισμικά υπόβαθρα μπορεί να αποτελεί πηγή προσωπικού εμπλουτισμού και ανάπτυξης, εάν βέβαια οι διάφορες προοπτικές ενσωματώνονται στην προσωπική αίσθηση του καθενός (Barrett, M. D., & Huber, J., 2014). 

Συμπερασματικά, η Διαπολιτισμική Επάρκεια αφορά πολλές διαστάσεις των εκπαιδευτικών φορέων. Γι’ αυτό θα πρέπει πλέον οι φορείς αυτοί να εξελιχθούν, ώστε να είναι σε θέση να παρέχουν εκπαίδευση που θα απευθύνεται σε ένα πολιτισμικά ποικιλόμορφο κοινό και πάντα υπό το πρίσμα της εξυπνης, βιώσιμης και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξης. Αυτό σημαίνει ότι αφενός οι εκπαιδευτικοί θα πρέπει να είναι επαρκώς καταρτισμένοι για να ενσωματώνουν τη Διαπολιτισμική Επάρκεια στην πράξη και αφετέρου τα εκπαιδευτικά προγράμματα θα πρέπει να είναι σχεδιασμένα και δομημένα με τρόπο τέτοιον, ώστε να ανταποκρίνονται χωρίς αποκλεισμό στις ανάγκες του διαρκώς μεταλλασσόμενου εκπαιδευτικού κοινού. Ένα τέτοιο παράδειγμα ανάπτυξης Διαπολιτισμικής Επάρκειας και επικοινωνίας παρουσιάζουν οι Aucoin, R., και Chao, I. (2016), στο οποίο μελετούν την ομαλή διεθνοποίηση των εξ' αποστάσεως εκπαίδευσης εκπαιδευτικών φορέων. Σε αυτόν τον τομέα, η Ευρωπαϊκή Ένωση επιδεικνύει δυναμισμό, δημιουργώντας κίνητρα με τις δράσεις που πραγματοποιεί (EPALE), φανερώνοντας έτσι τη σημασία της πρόκλησης αυτής.

Βιβλιογραφία:

^{Aucoin, R., & Chao, I. (2016). Intercultural Competence Development for Open and Distance Learning}

^{Barrett, M. D., & Huber, J. (2014). Developing intercultural competence through education. C. Reynolds (Ed.). Strasbourg: Council of Europe Publishing}

^{Cushner, K., & Mahon, J. (2009) Developing the Intercultural Competence of Educators and Their Students. The SAGE Handbook of, 304}

^{Fantini, A., & Tirmizi, A, (2006). Exploring and assessing intercultural competence. World Learning Publications. Paper 1}

^{Grey, A. (2013). The challenge of intercultural competence in early childhood education. Educational Provocations 2013, 131}

^{MacNaughton, G., & Hughes, P. (2007). teaching respect for cultural diversity in Australian early childhood programs a challenge for professional learning. Journal of Early Childhood Research, 5(2), 189-204}

^{Selmeski, B.R. (2007). Military cross-cultural competence: Core concepts and individual development. Kingston: Royal Military College of Canada Centre for Security, Armed Forces, & Society}

^{The Economist. (2016). Brains Without Borders. The Economist Magazine, January 30, 2016}

^{Νικόλαος Κουτσιούκος, Οικονομολόγος, MSc in Applied Economics and Finance | Επιστημονικός Συνεργάτης E-Learning ΕΚΠΑ}
_{Πηγή - 1η Δημοσίευση: EduJob.gr}