Τα «κλειδιά» της επιβίωσης του Homo sapiens

Πριν από 300.000 χρόνια τουλάχιστον εννέα είδη ανθρώπων περιπλανιούνταν στον πλανήτη. Σήμερα έχει απομείνει μόνο ένα, ο Homo Sapiens. Αυτό εγείρει ένα από τα μεγαλύτερα ερωτήματα στην ιστορία της ανθρώπινης εξέλιξης: Πού πήγαν όλοι οι άλλοι;

Όπως αναφέρει στον Guardian ο καθηγητής Κρις Στρίνγκερ από το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας στο Λονδίνο, «Δεν είναι τυχαίο ότι πολλά από αυτά τα είδη εξαφανίστηκαν την εποχή που ο Homo sapiens άρχισε να εξαπλώνεται από την Αφρική σε όλο τον υπόλοιπο κόσμο».

Το φάσμα των εικασιών είναι ευρύ και κυμαίνεται από το ότι οι Homo Sapiens γεννούσαν περισσότερα παιδιά και είχαν υψηλότερα ποσοστά επιβίωσης από άλλα είδη ή ότι οι κλιματικές αλλαγές οδήγησαν τους υπόλοιπους στην εξαφάνιση, μέχρι το ότι οι Homo Sapiens εξαπλώθηκαν σε βάρος των υπόλοιπων ειδών ή διασταυρώθηκαν μαζί τους και τους εξαφάνισαν βιολογικά και γενετικά.

Το πού και πώς ακριβώς εμφανίστηκαν οι Homo Sapiens αποτελεί ακόμη ένα μυστήριο στον ακαδημαϊκό χώρο. Για παράδειγμα υπολείμματα πρώιμων Homo Sapiens έχουν εντοπιστεί στο Μαρόκο, στην Αιθιοπία και στη Νότια Αφρική, γεγονός που υποδηλώνει ότι το είδος υπήρχε σε πολλές τοποθεσίες ταυτόχρονα. Επίσης αδιευκρίνιστο παραμένει το πότε ακριβώς οι Homo Sapiens ξεκίνησαν την μετακίνησή τους από την Αφρική. Τα γενετικά στοιχεία υποδηλώνουν ότι υπήρξε μια μεγάλη εξόρμηση μεταξύ 80.000 και 60.000 ετών πριν. Φαίνεται όμως πως αυτή δεν ήταν πρώτη «αποστολή».

Επίσης, γνωρίζουμε πολλές ομάδες ανθρωποειδών που συνυπήρχαν μαζί με τους Homo Sapiens μεταξύ 300.000 και 100.000 ετών πριν. Ορισμένα είδη ήταν αρκετά παρόμοια με τον Homo Sapiens. Άλλα διέφεραν σημαντικά: Ο Homo naledi, με εγκέφαλο σε μέγεθος πιθήκου, περιπλανιόταν στα δασώδη λιβάδια της Νότιας Αφρικής, και οι μικροσκοπικοί Homo floresiensis και Homo luzonensis έζησαν και πέθαναν στα νησιά Flores και Luzon στην Ινδονησία και στις Φιλιππίνες αντίστοιχα.

Ένα σημαντικό πλεονέκτημα που φαίνεται πως είχαν οι άμεσοι πρόγονοί μας Homo Sapiens σε σχέση με τα υπόλοιπα είδη ήταν καταρχήν η έκταση του πληθυσμού και οι περισσότερες διασταυρώσεις που είχαν ως αποτέλεσμα και μια μεγαλύτερη γενετική ποικιλότητα. Η έλλειψη γενετικής ποικιλομορφίας καθιστούσε τα υπόλοιπα είδη πιο επιρρεπή σε ασθένειες και επομένως λιγότερο πιθανό να επιβιώσουν. Επιπλέον οι Homo Sapiens είχαν μεγαλύτερα κοινωνικά δίκτυα που εκτείνονται σε όλο το ευρύτερο τοπίο, όπως τονίζει ο Κρις Στρίνγκερ. Αυτό το στοιχείο ενδεχομένως υπήρξε κρίσιμος παράγοντας για την επιβίωσή του σε κλιματικές αλλαγές που θα είχαν εξαφανίσει τα λιγότερο προσαρμοστικά είδη.

Ένα άλλο σενάριο που εξετάζουν οι επιστήμονες της ανθρώπινης εξέλιξης αφορά στο ενδεχόμενο, οι Homo Sapiens να αφομοίωσαν τα υπόλοιπα είδη. Υπάρχουν γενετικές ενδείξεις πως αυτό συνέβη σε κάποιο βαθμό, αλλά παραμένει άγνωστο κατά πόσο ευθύνεται για την εξαφάνιση των άλλων ειδών.

Ένα επίσης πολύ πιθανό σενάριο είναι να απέκτησαν κάποιο ανταγωνιστικό πλεονέκτημα λόγω καινοτομιών. Αυτές θα μπορούσαν για παράδειγμα να είναι η ανάπτυξη καλύτερων εργαλείων, που θα ενίσχυαν τα ποσοστά επιβίωσης.

Ο Κρις Στρίνγκερ πιστεύει πως μια σειρά από μικρά πλεονεκτήματα επέτρεψαν στο Homo Sapiens να ξεπεράσει τα υπόλοιπα κοντινά είδη. Ορισμένες φαινομενικά μικρές καινοτομίες, όπως η ύφανση ή το ράψιμο (και οι δύο ήταν γνωστές στους Homo Sapiens πριν από 35.000 και 30.000 χρόνια αντίστοιχα) θα μπορούσαν να έχουν γύρει την πλάστιγγα υπέρ του ενός ή του άλλου είδους. Επιπλέον, τα μεγαλύτερα κοινωνικά δίκτυα θα επέτρεπαν επίσης στους Homo Sapiens να μοιράζονται αυτές τις καινοτομίες, σημειώνει στον Guardian.

Πηγή: newsbeast.gr