«ΔΙΑ ΒΙΟΥ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΚΑΙ ΜΑΘΗΣΙΑΚΑ ΠΡΟΣΔOΚΩΜΕΝΑ ΓΙΑ ΟΛΟΥΣ»

Δεδομένης της ανάγκης για αντιμετώπιση της διαφορετικότητας και της ποικιλομορφίας στις σύγχρονες σχολικές τάξεις πολλών χωρών, καθώς και του γεγονότος ότι τα γνωστικά προβλήματα ή/και προβλήματα ατόμων που προέρχονται από βεβαρυμμένο κοινωνικοπολιτιστικό περιβάλλον αποτελούν τη μεγαλύτερη πρόκληση στον τομέα της συνεκπαίδευσης, επισημαίνουμε ότι αποτελεσματικοί παράγοντες για μια συμμετοχική/ συμπεριληπτική εκπαίδευση (inclusive education) είναι η συνεργατική διδασκαλία και μάθηση, η συνεργατική επίλυση των προβλημάτων, οι ανομοιογενείς ομάδες και οι εναλλακτικοί τρόποι διδασκαλίας, η διαφοροποιημένη εκπαιδευτική προσέγγιση και η έμφαση στις ατομικές εκπαιδευτικές ανάγκες των μαθητών.  Είναι σαφές ότι η εκπαίδευση συνιστά επίσημο κοινωνικό θεσμό και κοινωνικοποιητικό φορέα που σχετίζεται με ενέργειες και παρεμβάσεις σεβασμού της διαφορετικότητας και αποδοχής της πολιτισμικής ετερότητας, οι οποίες με τη σειρά τους επιτρέπουν την ανάπτυξη μιας ενταξιακής εκπαίδευσης, όχι ως θεωρητικής κατασκευής, αλλά ως προσωπικού τρόπου σκέψης και δράσης των λειτουργών και επαγγελματιών που παρέχουν Γενική & Ειδική Αγωγή.

Περαιτέρω, μέσα σε ένα συνεχώς διαμορφούμενο ιδεολογικό πλαίσιο οικονομικών, τεχνολογικών και κοινωνικών αναγκών, η εκπαίδευση και δη η δια βίου είναι συνεχής και ευρεία διαδικασία μάθησης και προσαρμογής, με σκοπό μεταξύ άλλων και την ενθάρρυνση των ίσων ευκαιριών στην εκπαίδευση και την παραγωγή για άτομα και ομάδες πληθυσμού με διαφορετικότητα σε μαθησιακό, γνωστικό, κοινωνικό και πολιτισμικό επίπεδο. Σε μία εποχή των Νέων Τεχνολογιών, οι αυξημένες απαιτήσεις των επαγγελματικών ρόλων και η τάση για προσωπική και κοινωνική ανάπτυξη επιβάλλουν νέα γνώση σε συνδυασμό με νέες δεξιότητες  αφενός αφετέρου η διαβίωση σε μια πολυπολιτισμική κοινωνία καλλιεργεί την κριτική μετασχηματιστική σκέψη και τη δημιουργικότητα, καθώς και ιδιότητες του χαρακτήρα όπως η συνεργασία, η πρωτοβουλία, ο ανθρωπισμός κ.ά. Στο πλαίσιο αυτό, η δυναμική σχέση μεταξύ γνώσης και εμπειρίας, καθώς και η υιοθέτηση στρατηγικών κριτικής και δημιουργικής στάσης, υπερβαίνουν την τεχνολογική διάσταση της γνώσης και θέτουν στο επίκεντρο τη μάθηση ως ατομικό γεγονός σε ένα κοινωνικό περιβάλλον επικοινωνίας και διάδρασης.

Ως εκ τούτου, η δια βίου εκπαίδευση περιλαμβάνει οργανωμένες μαθησιακές ευκαιρίες τυπικής και μη τυπικής εκπαίδευσης ενηλίκων, αποβλέποντας στη βελτίωση επαγγελματικών προσόντων μέσα από την επικαιροποίηση γνώσεων, την ανάπτυξη ικανοτήτων και τη βελτίωση δεξιοτήτων σε έναν τομέα εργασίας και ζωής. Υπό το πρίσμα αυτό, ο ρόλος της δια βίου μάθησης και εκπαίδευσης στην κοινωνία της πληροφορίας καθίσταται ολοένα αυξανόμενος υπό το πρίσμα της ανάγκης για συνεχή αναπροσαρμογή στις κοινωνικές συνθήκες, ιδιαίτερα για νεαρά άτομα που κινδυνεύουν από περιθωριοποίηση. Η κοινωνική και διαπολιτισμική διάσταση της δια βίου μάθησης και εκπαίδευσης μπορεί να προετοιμάσει κατά τον πιο αποτελεσματικό τρόπο για μία δημοκρατική ζωή έχοντας ως κριτήριο τη διαφορετικότητα της ατομικότητας μέσα στη συλλογικότητα του κοινωνικού γίγνεσθαι. Συνακόλουθα, η δια βίου εκπαίδευση αποτελεί επιλογή και δικαίωμα. Είναι «εργαλείο» φυσικής, πνευματικής και ψυχικής ενδυνάμωσης και, συγχρόνως, προϋπόθεση για ενεργή κοινωνική συμμετοχή του πολίτη στις εξελισσόμενες διεθνώς συνθήκες που τον περιβάλλουν.

Η αξιοποίηση, λοιπόν,  του μορφωτικού αγαθού μιας κοινωνίας, σε επίπεδο δια βίου εκπαιδευτικής ενδυνάμωσης νεαρών ατόμων  με διαφορετικότητα και δημιουργίας ίσων ευκαιριών στην απασχόληση μπορούν να ανανεώσουν και να εμπλουτίσουν την κοινωνική συναίνεση και να διαμορφώσουν Μαθησιακά Προσδοκώμενα για Όλους, μακριά από διαχωριστικές αντιλήψεις και πρακτικές. Η ατομική δημιουργικότητα και αυτοπραγμάτωση μέσα από διαφορετικές ικανότητες και διαφοροποιημένες δυνατότητες, ως βασική ιδέα της σύγχρονης εποχής, είναι εφικτό να πραγματοποιείται μέσα από ποικίλα περιβάλλοντα τυπικής, μη τυπικής και άτυπης εκπαίδευσης και δη ενηλίκων, που προάγουν την κοινωνική μάθηση, καλλιεργούν την ανταλλαγή εμπειριών, τη συντροφικότητα και τη συνεργασία.

Η διεύρυνση της σχέσης του σχολικού χώρου και η σύνδεσή του με τον κοινωνικό χώρο είναι δικλείδα ασφαλείας «του μανθάνειν» για Όλους, καθώς η κοινωνικοποιητική επίδραση της Εκπαίδευσης για Όλους συμβάλλει δια βίου σε επεξεργασίες χρήσιμες για τη μακροπρόθεσμη διαχείριση κοινωνικών και πολιτικών ζητημάτων στις ταχύτατα μεταβαλλόμενες κοινωνίες του 21^ου αιώνα. Η ανθρώπινη ολοκλήρωση και η θετική κοινωνική αλλαγή αποτελούν κρίσιμα θέματα στην παγκόσμια κοινότητα και σίγουρα δεν μπορούν να αποσυνδεθούν από Μαθησιακά Προσδοκώμενα για ΌΛΟΥΣ.