Η ΕΠΙΒΡΑΔΥΝΣΗ ΤΗΣ ΚΙΝΑΣ ΚΑΙ ΟΙ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΤΗΣ ΣΤΗΝ ΕΥΡΩΠΗ

Μετά το ξέσπασμα της παγκόσμιας χρηματοπιστωτικής κρίσης (τέλη 2008), η παραδοσιακά εξωστρεφής γερμανική οικονομία ήρθε αντιμέτωπη με σημαντική πτώση της ζήτησης για τα προϊόντα της. Η επακόλουθη μείωση στην παραγωγική δραστηριότητα εξισορροπήθηκε κατά κύριο λόγω από ενίσχυση των επενδύσεων, καθώς και της εσωτερικής κατανάλωσης (ιδιωτικής και του δημόσιου τομέα), όπως απεικονίζεται στο Διάγραμμα 1, παρακάτω.

Σταδιακά η επανάκαμψη της παγκόσμιας οικονομίας σε θετική τροχιά επανέφερε τη συνεισφορά του εξωτερικού τομέα στο ΑΕΠ σε θετικό έδαφος.

Διάγραμμα 1. Συνεισφορά διαφορετικών μεταβλητών στο ρυθμό μεγέθυνσης του Γερμανικού ΑΕΠ.

_{Πηγή: Επεξεργασία στοιχείων Eurostat (namq_gdp_c).}

_{Σημείωση: *Ακαθάριστος σχηματισμός παγίου κεφαλαίου.}

Παρόλα αυτά, η ενίσχυσης της ζήτησης για γερμανικά προϊόντα στο εξωτερικό, δεν επήλθε από τους συνήθεις (έως το ξέσπασμα της κρίσης) πελάτες των γερμανικών επιχειρήσεων, τις χώρες της ευρωπαϊκής ένωσης και τα μέλη της ευρωζώνης. Αντιθέτως, η υποχώρηση της ζήτησης εξαιτίας της κρίσης χρέους οδήγησε τις ευρωπαϊκές οικονομίες σε χαμηλότερα επίπεδα απορρόφησης γερμανικών προϊόντων.

Η σταθερή αποκλιμάκωση στις εξαγωγές των γερμανικών επιχειρήσεων στην Ευρώπη αντισταθμίστηκε από παραγγελίες εκτός της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Από το Διάγραμμα 2 προκύπτει πως, με ελάχιστες εξαιρέσεις, θετική συνεισφορά στο γερμανικό ΑΕΠ (ενίσχυση των καθαρών εξαγωγών), δημιουργούν αποκλειστικά οι εξαγωγές προς χώρες εκτός της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Διάγραμμα 2. Συνεισφορά των διεθνών εμπορικών εταίρων της Γερμανίας στο ρυθμό μεγέθυνσης του ΑΕΠ της.

_{Πηγή: Επεξεργασία στοιχείων Eurostat (bop_q_c).}

Μία περισσότερο λεπτομερής ανάλυση των εμπορικών σχέσεων της Γερμανίας (Διάγραμμα 3) αποδεικνύει πως η ενίσχυση στη ζήτηση για γερμανικές εξαγωγές την τελευταία δεκαετία προέρχεται αποκλειστικά από αναδυόμενες οικονομίες (οι οποίες και συνέχισαν να καταγράφουν σημαντικά υψηλότερους ρυθμούς μεγέθυνσης σε σχέση με τον δυτικό κόσμο) και οι οποίες βρήκαν στη γερμανική βιομηχανία την τεχνολογική εξειδίκευση που είναι αναγκαία για τη συνέχιση της αναπτυξιακής τους πορείας.

Ανάμεσα τους, δεν θα μπορούσε να μην ξεχωρίζει η κινεζική οικονομία: Η Κίνα απορρόφησε το 2003 λιγότερο από το 3% των γερμανικών εξαγωγών. Το αντίστοιχο μέγεθος το 2012 υπερδιπλασιάστηκε, στο 6% του συνόλου των εξαγωγών της Γερμανικής οικονομίας (Διάγραμμα 3).

Παρά την επιτυχία του γερμανικού επιχειρηματικού τομέα να επεκτείνει το πελατολόγιό του στις ταχύτερα αναπτυσσόμενες οικονομίες του πλανήτη, η εξαγωγική δυναμική της χώρας κατά τον τελευταίο ένα χρόνο παραμένει σε φθίνουσα πορεία (Διάγραμμα 1 και 2), γεγονός το οποίο συσχετίζεται προφανώς με την επιβράδυνση που αρχίζει να κάνει την εμφάνισή της, τόσο στην Κίνα, όσο και σε άλλες αναπτυσσόμενες οικονομίες.

Συνεπώς, το ενδεχόμενο αποκλιμάκωσης της παγκόσμιας μεγέθυνσης δημιουργεί δικαιολογημένα ανησυχίες για την πορεία της γερμανικής οικονομίας και τις επιπτώσεις που θα έχει στο σύνολο της ευρωπαϊκής ηπείρου: Όπως αναφέραμε προηγουμένως, με δεδομένη την εξασθενημένη εσωτερική ζήτηση και τα χαμηλά επίπεδα χρηματοδότησης στις χώρες της ευρωπαϊκής περιφέρειας, βασική παράμετρο για την ανακούφιση των επιπτώσεων της κρίσης της ευρωζώνης αποτελεί η ενίσχυση των ρυθμών μεγέθυνσης της Βόρειας Ευρώπης.

Διάγραμμα 3. Χώρες με τα υψηλότερα επίπεδα εξαγωγών γερμανικών προϊόντων σε σχέση με τις συνολικές εξαγωγές προϊόντων της Γερμανίας (2003 και διαφορά ανάμεσα στα επίπεδα 2003 και 2012). Η κατάταξη των χωρών έχει γίνει με βάση το σχετικό επίπεδο εξαγωγών του 2003.

_{Πηγή: UN, COMTRADE database.}

Η πρόβλεψη της μελλοντικής πορείας των αναδυόμενων οικονομιών (στις εισαγωγές των οποίων έχει επενδύσει ο γερμανικός επιχειρηματικός τομέας) τα αμέσως επόμενα χρόνια, αποτελεί ούτως ή άλλως δύσκολη προσπάθεια που ξεπερνάει το σκοπό αυτού του κειμένου. Παρόλα αυτά θα προσπαθήσουμε να εντοπίσουμε τις χώρες εκείνες που εξαρτώνται σε τέτοιο βαθμό από τους εμπορικούς δεσμούς με τη γερμανική βιομηχανική βάση, που να απειλούνται στο ενδεχόμενο επιβράδυνσης της γερμανικής εξαγωγικής μηχανής.

Στο Διάγραμμα 4, παρακάτω, εντοπίζουμε τις χώρες με τα υψηλότερα επίπεδα εξαγωγών προϊόντων προς τη Γερμανία, σε σχέση με το σύνολο της οικονομίας τους.

Διάγραμμα 4. Εξαγωγές προϊόντων επιλεγμένων χωρών προς τη Γερμανία, σε σχέση με το συνολικό τους ΑΕΠ.

_{Πηγή: COMTRADE database και IMF, World Economic Outlook (April 2013).}